Jeffrey Raterman werd geliquideerd door partner in crime Ricardo D.

Leef als een zigeuner. Deze hit van volkszanger Frank van Etten zal menig bewoner van een woonwagenkamp aan De Vinnen in het Brabantse Maarheeze in de voorbije jaren uit volle borst hebben meegezongen. Lekker feestvieren, genieten van de gezelligheid en brullen over het bestaan op deze aardkloot.

In juni vorig jaar borrelt op die plek echter iets onder het aardoppervlak wat weinig tot niks met vrolijkheid te maken heeft. Er heerst zeker in één woonwagen namelijk boosheid en een soort van wanhoop. Die woede is in de tijd daarvoor behoorlijk opgekropt en komt uiteindelijk tot uiting middels een grote explosie van geweld.

Het is zondag 25 juni 2023, even voor 16.00 uur als Jeffrey Raterman in zijn auto onderweg is naar een afspraak op het bovengenoemde woonwagenkamp. Hij trapt het gaspedaal ferm in. Zijn bijrijder is ene Kevin S. (38) uit het zuiden van Nederland. Het duo weet dan nog niet wat hun luttele minuten later te wachten staat.

De sfeer in de auto is op dat moment nog redelijk ontspannen tussen het tweetal. Over en weer babbelen de mannen met elkaar. Wanneer Raterman met zijn voertuig het kamp opdraait, lijkt alle rust in één klap te zijn verdwenen. Hij wordt eerst van een afstandje beschoten. Beng, beng, beng, klinkt het meerdere malen achter elkaar.

De schutter weet kennelijk van geen ophouden, want Raterman krijgt ook van dichterbij nog kogels op zich afgevuurd. Ook wanneer hij uitstapt en al ernstig gewond is, is de schutter kennelijk nog niet klaar met zijn doelwit. Wederom klinken er geluiden van afgeschoten kogels. Alsof dit het toneel van een of andere gangsterfilm is. Wildwest in de Brabantse voorjaarszon: een koelbloedige liquidatie op het parkeerterreintje vlak naast een aantal woonwagens waar andere mensen op dat moment denken hun dagelijkse dingen te kunnen doen. Het slachtoffer heeft geen schijn van kans. Jeffrey Raterman sterft te plekke.

Maar er is nog een slachtoffer: bijrijder Kevin S. weet de aanslag als door een wonder te overleven. Hij staat doodsangsten uit als de vele schoten klinken, wordt in zijn been geraakt en weet al strompelend ternauwernood te vluchten. S. rent voor zijn leven en duikt onder bij een kerk in de nabije omgeving van het woonwagenkamp. Zijn beenwond zal achteraf blijken mee te vallen.

Een trap na

De politie is dan al lang en breed gealarmeerd en rukt met een grote aantal zwaar bewapende agenten uit naar de plek des onheils om de veiligheid daar zoveel mogelijk te garanderen. Sirenes zijn tot in de verre omtrek te horen. Er is korte tijd sprake van een gespannen sfeer.

Dat heeft er logischerwijs mee te maken dat de beller aan de meldkamer van de opsporingsdienst heeft doorgegeven dat er ter plekke geschoten zou zijn. Maar al snel keert op het woonwagenkamp weer de oude ‘rust’ terug. In zoverre dat er in ieder geval geen sprake meer is van rondvliegende kogels. De auto van de doodgeschoten Jeffrey Raterman staat er met geopende portieren nog verlaten bij. Mannen en vrouwen in witte pakken van de forensische opsporing doen hier en in de nabije omgeving sporenonderzoek, terwijl het lichaam van de doodgeschoten Jeffrey na enige tijd wordt afgevoerd voor sectie.

Hieruit blijkt uiteindelijk dat de man in de bloei van zijn leven door maar liefst dertien kogels te zijn getroffen, waarvan drie in zijn hoofd. Waarbij hij overigens ook nog zeker één trap heeft gehad van zijn moordenaar, zo constateren deskundigen na onderzoek op het stoffelijk overschot. Wie is verantwoordelijk geweest voor dit brute en dodelijke geweld?

Wanneer Raterman het kamp opdraait, krijgt hij van zijn oude maat dertien kogels op zich afgevuurd, drie door zijn hoofd. Hij sterft ter plekke

Vriendschap & haat

Met die grote vraag gaat de recherche zich meteen na de fatale schietpartij in Maarheeze bezighouden. Kampbewoner Ricardo D. (30) komt bij de opsporingsdiensten snel in beeld. Hij is namelijk een goede bekende van de vermoorde Jeffrey en wordt in de boeien geslagen op het terrein waar hij even daarvoor compleet over z’n toeren met een vuurwapen tekeer is gegaan.

De hechte vriendschap – ook in criminele zaken – tussen schutter en slachtoffer blijkt te zijn veranderd in haat. De rechercheurs weten ook te achterhalen dat D. heeft geweten dat zijn voormalige partner in crime op die fatale junidag een bezoekje zou brengen aan het woonwagenkamp in Maarheeze. En ook dat hij het daadwerkelijk moet zijn geweest die zijn vuurwapen vrijwel compleet heeft leeggeschoten op Raterman. Dat is al snel helder. Die bewijsconstructie bezorgt de speurders in ieder geval geen hoofdbrekens tijdens het nauwgezette onderzoek naar de zogenoemde ‘vriendmoord’.

Maar er is nog een andere heel belangrijke vraag: wat is de achterliggende reden geweest voor deze liquidatie op klaarlichte dag, terwijl er op menige plek in Nederland fanatiek de barbecue werd aangemaakt? De speurneuzen proberen met man en macht het motief te achterhalen. Dat laatste blijkt in eerste instantie nog niet zo heel gemakkelijk te zijn. Hier en daar klinken er wat geruchten als men rondvraagt in de onderwereld, maar tot vaststaande feiten weten de rechercheurs niet te komen.

In maart dit jaar, negen maanden na de fatale schietpartij, vindt het proces plaats tegen schutter Ricardo D. in de rechtbank van Den Bosch.

In de kofferbak

Tussen de magistraten, de aanklager en de advocaat in toga komt ook de kern van het conflict tussen moordenaar en slachtoffer aan bod. Een financiële schuld of een partij verdwenen drugs zou een optie zijn geweest. Of is dit ook maar een of andere vage roddel?

Ricardo D. zelf verklaart in het beklaagdenbankje uiteindelijk wat volgens hem dé reden is geweest voor de bloedige moordpartij: hij heeft in de tijd tot vlak voor de dodelijke schietpartij zelf moeten vrezen voor zijn leven. D. is namelijk goed in het maken van synthetische drugs en daarom lang zeer gewild als ‘drugskok’. In die hoedanigheid heeft hij gedurende enige tijd gewerkt voor Jeffrey Raterman, die zijn baas was in een drugslaboratorium. Volgens Ricardo D. ligt daar de reden voor de moord, zo verklaart D. althans tegenover de Bossche rechtbank. De stemming tussen het tweetal daalt in de jaren voor de dodelijke schietpartij naar een dieptepunt omdat Ricardo uit de onderwereld wil stappen.

Jeffrey Raterman pikt dit volgens zijn voormalige kompaan niet en gaat hem bedreigen. Begin 2021 is hier al sprake van, waarna hij vast komt te zitten in verband met een strafzaak in België. Nadat Ricardo D. in februari vorig jaar in vrijheid wordt gesteld, ‘begint de poppenkast opnieuw’. Ook nu zou het Raterman zijn geweest die hem bedreigt. Hij komt, en daarna ook zijn familieleden, D. met enige regelmaat opzoeken met het dwingende verzoek weer te komen ‘koken’ in een drugslab.

Ricardo zou daarbij bewoordingen als ‘dat hij gewoon het hok in moest, anders zou hij in de kofferbak belanden’ hebben moeten slikken. En er is nog iets: Ricardo D. heeft ook kwaad bloed bij zijn criminele ‘chef’ Jeffrey gezet nadat hij 300 kilo grondstof ter waarde van bijna 40 mille heeft kwijtgemaakt.

Ricardo D. zou vóór de dodelijke schietpartij zelf hebben moeten vrezen voor zijn leven omdat hij als ‘drugskok’ bij Raterman wilde stoppen

Eis van 20 jaar

Ricardo D. is door de dreigementen op een gegeven moment doodsbang en vreest voor zijn leven. Jeffrey Raterman blijft hem maar opzoeken, en dat is niet om gezellig een kopje thee te drinken. D. is er op een gegeven moment helemaal klaar mee en besluit op 24 juni vorig jaar een pistool te regelen vanwege alle dreigementen. Ook al omdat Jeffrey op 25 juni naar het kamp zou komen om ‘het uit te praten’. Met de bloedige moordpartij op diezelfde dag tot gevolg.

Voor justitie is het gezien de voorgeschiedenis klip en klaar dat Ricardo D. vooraf het plan heeft gehad om Jeffrey Raterman op het Brabantse woonwagenkamp dood te schieten. Waarom had hij zich anders bewapend en dat wapen geladen? En waarom zou hij anders direct hebben geschoten toen Raterman het kamp betrad? Waarom bleef hij schieten, zelfs toen Jeffrey al naast zijn auto lag?

De officier van justitie eist daarom twintig jaar gevangenisstraf tegen Ricardo D. voor de moord op Raterman en poging tot moord op zijn bijrijder Kevin S. De rechtbank in Den Bosch blijkt tijdens de uitspraak in deze moordzaak op 20 maart dit scenario toch iets anders te zien. De magistraten vinden dat Ricardo D. ‘de verkeerde keuze heeft gemaakt’. Hij had naar de politie kunnen gaan of kunnen onderduiken tijdens de voortdurende dreigementen van Jeffrey Raterman.

Maar Ricardo D. maakt toch zelf de afspraak met Jeffrey, hij bewapent zich en schiet ook daadwerkelijk. Met fatale gevolgen dus. Het verweer dat Ricardo D. gehandeld zou hebben uit noodweer, veegt de rechtbank dan resoluut van tafel. De straf voor Ricardo D. is echter zes jaar lager dan de strafeis van het Openbaar Ministerie (OM) omdat de rechters het niet bewezen achten dat hij voorafgaand aan de gewelddadige schietpartij ook het plan heeft gehad om bijrijder Kevin S. met kogels van het leven te beroven. Géén poging tot moord dus.

Dit alles is voor de familie van de doodgeschoten Jeffrey Raterman allemaal te veel van het goede. Terwijl het vonnis wordt voorgelezen, verlaten zij ontgoocheld en kwaad tegelijk de zittingzaal in Brabant. Een van hen briest: “Dan doen we het zelf wel.” Waaruit je zou kunnen opmaken dat de nabestaanden van het slachtoffer op een bepaald moment zelf nog wel verhaal zullen halen bij de moordenaar van de door hun zo geliefde Jeffrey. Een verkapte doodsbedreiging?

‘Er knapte iets bij D.’

Ludo Hameleers, de zeer ervaren raadsman van Ricardo D., wil het alleen maar hebben over ‘de verschrikkelijke druk’ waaronder zijn cliënt tot vlak voor de fatale schietpartij in Maarheeze zou hebben gestaan. “Hij was zó gespannen, zo geladen door de hele situatie. Het gerechtelijke vonnis erkent dat. Volgens een getuige zou hij zelfs geliquideerd gaan worden,” legt Hameleers uit.

“Cliënt wilde per se uit de criminele wereld stappen, maar er werd zoveel druk op hem uitgeoefend. Er wordt gezegd dat hij ook de politie had kunnen bellen. Maar dat gaat ook niet altijd zoals je zou denken. Wat ik wil zeggen is dat de politie in bepaalde geweldszaken niet voldoende kan of heeft kunnen beschermen. Dat gaat gewoonweg niet, 24 uur per dag.”

Volgens de advocaat heeft Ricardo D. ‘geen uitweg meer gezien in de situatie waarin hij terecht was gekomen’: “De rechter heeft hem toch veroordeeld, al is er in bepaalde mate wel rekening gehouden met de druk die er op hem rustte. Voor noodweer als zogeheten uitsluitingsgrond van schuld moet het echter zo zijn dat je je verdedigt tegen een aanval.”

“Wat mij betreft was dat wel zo, maar de rechters zien dit anders. Mijn cliënt heeft verklaard dat hij op het woonwagenkamp in Maarheeze dacht dat het slachtoffer iets greep, een vuurwapen. Toen knapte er iets bij hem. Het is wat mij betreft nog steeds de vraag of het slachtoffer daadwerkelijk een vuurwapen bij zich had in zijn auto. Het is later niet aangetroffen aldaar, maar dat zegt niets. Dat ding kan ook verdwenen zijn, ik weet het niet.”

Nóg een proces

Ricardo D. is na deze veroordeling overigens zeker nog niet klaar met de strafrechtelijke onderzoeken die tegen hem lopen. De komende tijd zit hij dan wel sowieso achter slot en grendel, maar justitie heeft hem ook nog op de korrel voor de vermeende ontvoering van een man in Ospel. Hiervoor wacht D. in het voorjaar nóg een strafproces.

Het is 11 juni 2020 als een inwoner van Ospel door Ricardo D. en een kompaan volgens de opsporingsdiensten onder dreiging van een vuurwapen uit zijn woning zou zijn meegenomen. Saillant detail: de derde verdachte betrokkene in deze zaak is de in een later stadium door Ricardo D. doodgeschoten Jeffrey Raterman.

Dit tweetal is op dat moment namelijk wél nog on speaking terms en houdt zich onder de radar kennelijk samen bezig met het uitvoeren van criminele klussen. De Ospelnaar wordt, zo denken de speurders althans zeker te weten, na de bedreiging met een vuurwapen door Ricardo, Jeffrey en een derde persoon in een auto gezet en daar geslagen, gestoken en gegijzeld. De sfeer is op dat moment gespannen, het slachtoffer staat doodsangsten uit. De man weet uiteindelijk toch te ontkomen, waarna politie en justitie in beeld komen en onmiddellijk een strafrechtelijk onderzoek starten. Hierin vallen de puzzelstukjes van de exacte achtergronden al vrij snel op hun plaats, is de stellige overtuiging van de recherche.

De reden voor de ontvoering annex gijzeling zou volgens de opsporingsdiensten zijn geweest dat het drietal criminelen van het doodsbange slachtoffer locaties van bepaalde drugslaboratoria wilde weten. Hiervoor zou volgens justitie zelfs extra steunbewijs zijn omdat er onderschepte chatberichten zouden zijn gestuurd over deze gijzelingskwestie.

Ludo Hameleers staat Ricardo D. ook in deze zaak bij. Vooruitlopend op het komende strafproces wil hij echter zijn kaarten tegen de borst houden. “Ik ga hier nu nog niks over zeggen,” aldus de Roermondse strafpleiter.

Lokker bij mislukte liquidatie

Kevin S. ontsnapte aan de dood tijdens de fatale schietpartij op het woonwagenkamp in Maarheeze. Dat was in juni vorig jaar. Maar vier maanden later wist de Limburger níet de dans te ontspringen, want toen werd hij door de rechtbank veroordeeld tot vijf jaar en negen maanden gevangenisstraf.

S. was namelijk zélf betrokken geweest bij een poging iemand te liquideren. Hij lokte crimineel Anthy P., een voormalig lid van verschillende beruchte motorclubs in Nederland, in het najaar van 2020 naar de Bradleystraat in Sittard.

Daar werd P. echter plotseling benaderd door twee mannen op een motor en onder vuur genomen terwijl hij in zijn auto zat. Hij probeerde nog weg te komen, maar werd toch op meerdere plekken in zijn lichaam geraakt.

Een aanslag op zijn leven waar Anthy P., nu dik drie jaar na dato, nog altijd de naweeën van ondervindt. Lokker Kevin S. besloot uiteindelijk niet in hoger beroep te gaan tegen de aan hem opgelegde straf.