Monica Kimani: vastgebonden, verminkt en vermoord

Foto boven: Monica Kimani

Nairobi, 20 september 2018. Nieuwslezeres Jacque Maribe (28) brengt ‘brekend nieuws’ uit de Keniaanse hoofdstad. “De politie in Nairobi onderzoekt de moord op zakenvrouw Monica Kimani die dood is gevonden in haar huurwoning,” begint ze het item op Citizen TV. Ze meldt dat de gruwelijke vondst is gedaan door de broer van het slachtoffer. “Ze lag dood in bad, met een afgesneden hoofd.” Dat laatste blijkt niet helemaal juist, al is de werkelijkheid niet veel fraaier. Monica’s keel is van oor tot oor doorgesneden, haar mond dichtgeplakt en haar ledematen zijn vastgebonden. Er zijn sporen van seksueel geweld. Wie heeft de 28-jarige Monica zo bruut afgeslacht?

De politie weet dat het slachtoffer de dag daarvoor is teruggekomen uit buurland Zuid-Soedan, waar ze enkele succesvolle bedrijven runt. Om 18.21 uur belt Monica vanaf het vliegveld met haar broer. Een uurtje later zet een taxi haar af bij het beveiligde appartementencomplex in Nairobi. Twee buren, die een praatje maken met Monica, zien tegen negen uur een vreemde man de woning betreden. Over zijn grijze hoodie draagt hij een spierwitte kanzu, een traditioneel gewaad. De man die zich voorstelt als ‘Dominic’, geeft Monica een innige omhelzing en schenkt wat wijn in. De buren zien het als een teken om weg te gaan. Dominic is dus, voor zover bekend, de laatste die Monica in levenden lijve heeft gezien.Wanneer de politie de bewakingsbeelden bestudeert, zien ze die nacht een sedan rond het complex rijden. Het is een witte Toyota van het in Kenia populaire type Allion. Een van de inzittenden lijkt sprekend op Dominic. Via het kenteken, KCA031E, is de eigenaar snel getraceerd. Het is Jacque Maribe. Inderdaad, de nieuwslezeres die de dood van Monica wereldkundig maakte!

Valse aangifte

De nieuwslezeres bevestigt vervolgens dat ze haar auto heeft uitgeleend aan haar verloofde. In de nacht van de moord is hij rond vier uur thuisgekomen in een grijze hoodie. Zijn signalement voldoet aan dat van Dominic, maar zijn echte naam is Joseph Irungu (27). Iedereen noemt hem ‘Jowie’. Later zal blijken dat de dader het ID-pasje van de echte Dominic heeft gestolen om toegang te verkrijgen tot het complex. Vingerafdrukken, bloedsporen en DNA onder de nagels van het slachtoffer bevestigen dat Jowie in Monica’s flat is geweest. Hij lijkt er gloeiend bij.

Maar wat heeft Jacque geweten van de moord waarover ze in het journaal heeft bericht? De nieuwslezeres komt met een ongeloofwaardig verhaal. Ze vertelt dat ze in de uren na die nieuwsuitzending slaande ruzie heeft gehad met haar verloofde. Waarover zegt ze niet. Wel dat Jowie bij de woordenwisseling zichzelf plotseling met een wapen door de schouder schiet. In ‘paniek’ hebben de twee, met behulp van een vriend, het wapen verstopt en valse aangifte gedaan van beroving. Het net sluit zich om Jacque wanneer de politie in haar woning bloedspatten en de restanten van een verbrande kanzu vindt, hetzelfde gewaad waarin de hoofdverdachte is gezien. Heeft zij bewust bewijsmateriaal vernietigd?

Ongepast gedrag

Binnen een paar dagen zitten Jowie, Jacque en hun vriend achter de tralies. Laatstgenoemde mag alweer snel gaan in ruil voor zijn diensten als kroongetuige. De aanklagers zijn er namelijk van overtuigd dat Jowie en Jacque de moord gezamenlijk hebben gepland en uitgevoerd. Toch mag het tweetal op een borgtocht van 2 miljoen shilling (pakweg 14.000 euro) hun proces in vrijheid afwachten. Het blijkt een lange zit.

Ondertussen komen de media met de ene onthulling na de andere. Over slachtoffer Monica’s intieme band met een louche warlord in Zuid-Soedan. Over Jacques wilde feestjes na afloop van nieuwsuitzendingen. Over de mogelijkheid dat er meerdere daders zijn geweest. Over hoe Jowie vlak voor de moord is ontslagen als bodyguard in Dubai wegens ‘ongepast gedrag’ met vrouwelijke collega’s en cliënten.

Na zijn tijdelijke vrijlating blijft Jowie in de schijnwerpers staan. Daar zorgt hij zelf voor. Hij schreeuwt van de daken dat hij een relatie met een beeldschoon fotomodel heeft. Ondertussen produceert Jowie, die verdienstelijk kan zingen, sentimentele gospelliedjes met gelikte muziekvideo’s. Zijn grootste hit Nishikilie, met honderdduizenden views op YouTube, bevat een veelzeggende psalmvers: ‘Bevrijd mij uit de greep van mijn vijanden en vervolgers.’

Kanariegeel maatpak

Op 9 februari 2024 is de dag des oordeels eindelijk aangebroken. Jowie verschijnt in de rechtbank van Nairobi in een bontgekleurd overhemd. Jacque draagt een kanariegeel maatpak met bijpassende oogschaduw. Maar alle ogen zijn gericht op rechter Grace Nzioka. Haar uitspraak beslaat ruim 500 pagina’s, maar over Jacque kunnen we kort zijn: vrijspraak wegens gebrek aan bewijs.

De rechter erkent dat het bewijs tegen Jowie grotendeels indirect is. Maar alles bij elkaar opgeteld, kan ze maar tot één conclusie komen: “Dat de eerste beschuldigde de overledene heeft vermoord.” Opmerkelijk is dat de rechter niet uitsluit dat er andere daders zijn geweest. “Maar dat pleit u niet vrij,” zegt ze streng in Jowies richting. Bij de strafoplegging op 13 maart windt rechter Nzioka er geen doekjes om. Ze beveelt dat de hoofdverdachte ‘shall suffer death’, zoals omschreven in het Keniaanse Wetboek van Strafrecht. Jowie hoort het met tranende ogen aan. Zijn zus rent hardop huilend de gang op. Ook in de media zorgt het vonnis voor beroering. Doodstraffen zijn een zeldzaamheid geworden. De laatste ophanging dateert alweer van 1987.

Nieuwslezeres Jacque heeft het beter getroffen. Ondanks dat het hoger beroep tegen haar vrijspraak nog loopt, heeft ze al een mooi overheidsbaantje in de wacht gesleept als hoofd communicatie.

Moord in Kenia

Volgens de laatste politiecijfers (2021) worden er in Kenia gemiddeld jaarlijks 3256 moorden gepleegd. Dit komt neer op iets meer dan vijf zaken per 100.000 inwoners. Van de slachtoffers is 27 procent vrouw, meer dan de helft van hen is gedood door een partner. De Keniaanse media staan de laatste tijd dan ook vol over femicide. Het percentage vrouwelijke moordslachtoffers ligt in Kenia lager dan in Nederland (33 procent volgens het CBS in 2022).