Afscheid nemen bestaat niet

Het is pijnlijk accuraat, zo’n drie weken voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen. Bernie Sanders, de senator die het tijdens de Democratische voorverkiezingen aflegt tegen presidentskandidaat Joe Biden, vertelt in The Tonight Show aan presentator Jimmy Kimmel precies hoe de verkiezingen zullen verlopen. “Ik vermoed dat in staten als Pennsylvania, Michigan en Wisconsin heel veel gestemd wordt per post,” zegt hij. “Die stemmen worden om zeer kwalijke redenen pas geteld op de verkiezingsdag of zelfs na het sluiten van de stembussen. Statistisch gezien stemmen Democraten, anders dan Republikeinen, liever per post dan bij een stembureau. Het is daarom zeer goed mogelijk dat de eerste uitslagen voornamelijk Republikeinse stemmen uit de stembureaus laten zien, omdat die Democratische stemmen per post nog geteld moeten worden. Mijn zorg is nu dat er een vertekenend beeld gaat ontstaan. Dat de Republikeinen logischerwijs aan kop gaan in Pennsylvania en Michigan, president Donald Trump – een Republikein – op tv verschijnt en zegt: We hebben de verkiezingen gewonnen, dank je wel Amerika! En dat hij daarna, als blijkt dat na het tellen van de poststemmen hij tóch niet gewonnen heeft dingen gaat roepen als: Stop met het tellen van die stemmen per post, want er wordt verkiezingsfraude gepleegd! Ik hoop dat ik ernaast zit, maar ik vrees het ergste.”

Glazen bol

Waar Sanders zijn glazen bol heeft gekocht weten we niet, maar hij werkt. Want precies zo gebeurt het. Na het sluiten van de stembussen druppelen de eerste uitslagen binnen. Zowel Trump als Biden wint staten die traditioneel rood (Republikeinen) en blauw (Democraten) zijn gekleurd. Zo zegeviert Trump in staten als Texas, Missouri en Oklahoma en kleurt vrijwel het hele rurale hart van Amerika in rap tempo rood; Biden, die al vicepresident was tijdens twee ambtstermijnen van Barack Obama, wint in dichtbevolkte staten als Californië en New York. Het is dus een klassieke strijd zoals we dat overal ter wereld zien: stad versus platteland, progressief versus conservatief, jong versus oud. Het komt echter aan op de staten waar de uitslag niet traditioneel in beton is gegoten, de zogenoemde swing states. Staten waar tijdens de ene verkiezing de Republikeinen winnen en een verkiezing later de Democraten. Staten ook waar Bernie Sanders het over heeft: Pennsylvania, met een grote stad als Philadelphia, en Michigan, met daarin bijvoorbeeld Chicago, maar ook staten als Wisconsin, Nevada en Georgia. En juist in die staten gaat Trump aan kop net na het sluiten van de stembussen, waarna hij om half drie ’s nachts, lokale tijd in Washington, op tv verschijnt. “We bereiden ons voor op een groot feest,” zegt hij zelfverzekerd. “Maar opeens wordt alles afgeblazen, terwijl we overal aan het winnen zijn. We stappen naar de rechter om het tellen van de stemmen te stoppen. We willen niet dat er om vier uur ’s nachts nog ergens stemmen opduiken die nog mee mogen doen.”

De halve wereld, inclusief prominenten binnen de Republikeinse partij, weten niet wat ze horen. Stoppen met tellen? Is dat werkelijk wat de zittende president van een democratisch land, ‘de beste democratie ter wereld’ zoals veel Amerikanen graag willen geloven, nu zegt? Dat niet elke stem telt in een verkiezing? En is dit niet allemaal een toneelstukje van het slechtste soort?

Eigenlijk begint het theater al een aantal maanden vóór de verkiezingen, op het moment dat Joe Biden in de peilingen een straatlengte voorstaat op Trump. In staten die stemmen per post toestaan – wat niet in elke staat het geval is, omdat elke staat zijn eigen verkiezingsprocedure bepaalt – zijn het juist de Republikeinen die tégen het voortijdig tellen van de poststemmen zijn. Waarom weet niemand, ze zullen er vast een goede reden voor hebben, denkt iedereen zonder er iets achter te zoeken. Hadden ze dat maar wel gedaan, mag gezegd worden met de wetenschap van nu.

‘Ik beloof een president te worden die niet probeert te verdelen, maar te verenigen. Die geen rode en blauwe staten ziet, maar alleen de Verenigde Staten’

Moord en brand

Staat voor staat, stem voor stem, kruipt Joe Biden dichterbij Donald Trump, tot het moment dat Biden langszij komt, over Trump heengaat en na het tellen van de stemmen glorieus overwint. Precies zoals Sanders voorspelt schreeuwt Trump moord en brand. “Dit is fraude tegen het Amerikaanse volk,” fulmineert hij. “Dit is een schande voor ons land.

We maken ons klaar om deze verkiezing te winnen. Feitelijk hebben we al gewonnen.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in Panorama - Jaar in Beeld of bekijk het gratis op Blendle.