Deze artiesten overleefden hun eigen optreden niet

In Nederland kennen we ‘m vooral als die forse eendagsvlieg die zijn stem liever gebruikt om mee te schreeuwen dan om mee te zingen (“Single ladies, I can’t hear y’all! Single ladies, make noise! Who f#ckin’ tonight?!”), maar in de VS staat Fatman Scoop te boek als heuse hiphoplegende. Met clubkrakers als Lose Control en Be Faithul verovert Isaac Freeman III, zoals de rapper in zijn paspoort heet, zelfs drie Grammy’s.

Die liedjes stammen alweer uit het tijdperk zonder wifi en smartphones, maar Fatman Scoop is ook in 2024 nog actief. Op 30 augustus van dit jaar geeft hij in het Amerikaanse stadje Hamden een concert. Daar heeft de 53-jarige goedzak, zoals altijd, veel zin in. Maar dan gaat het mis. Halverwege zijn show stort Freeman ineens in elkaar. In het publiek ontstaat paniek, op het podium snellen EHBO’ers naar de rapper toe. Freeman wordt gereanimeerd, met succes, en naar het lokale ziekenhuis vervoerd. Daar overlijdt hij echter alsnog.

Zijn management staat perplex. “Hij was fysiek en mentaal gezond. Dit is een enorme en verwoestende schok”, klinkt het. “Hij at erg gezond en maakte dagelijks sapjes van vers fruit en verse groenten. Dat hoorde ook bij zijn verzoekjes tijdens concerten.” Een maand later blijkt dat anders te liggen. Volgens de lijkschouwer leed Freeman aan een ‘hypertensieve hartziekte’, waarbij slagaders verharden als gevolg van ophoping van vet, cholesterol en andere schadelijke stoffen. Het tragische lot van Fatman Scoop staat niet op zichzelf. Menig artiest stierf in het harnas. De doodsoorzaak – een slangenbeet, tsunami of doorgedraaide fan – daarachter is vaak ronduit bizar. Een overzicht.

Die slang is ongevaarlijk dacht ze

Wie: zangeres Irma Bule (29)
Doodsoorzaak: beet van een slang

In Indonesië is ze wereldberoemd: Irma Bule, een jonge vrouw die in sensuele jurkjes zwoele liedjes zingt en daarbij regelmatig slangen om haar nek laat hangen. Dat klinkt gevaarlijk, maar is – op papier – onschuldig: de giftanden van deze reptielen worden op voorhand verwijderd door Irma’s zogeheten snake handlers. Behalve op 4 april 2016.

Die avond treedt Irma op in een dorpje in West-Java. Als zij haar tweede liedje inzet, trapt de zangeres per ongeluk op de staart van een van haar slangen. En niet de minste: een koningscobra, de grootste gifslang ter wereld. Op een goede dag legt zelfs een olifant het af tegen een beet van deze sissende killer. Na de trap van Irma bijt de slang letterlijk van zich af en zet zijn tanden in het dijbeen van de zangeres. Er zijn twee assistenten nodig om het agressieve beest los te wrikken, maar Irma gaat er dan nog vanuit dat er niks aan de hand is. De slangen zijn toch ongevaarlijk. Irma zingt vrolijk door.

Een crewlid roept haar vanaf de zijkant toe dat zij toch maar beter antigif moet innemen. Irma weigert. Na drie kwartier begint de zangeres zich ineens onwel te voelen. Onder toeziend oog van haar verwarde fans begint ze te braken. Pas als zij een epileptische aanval krijgt, wordt ze van het podium gehaald. Een ambulance brengt Irma naar het ziekenhuis, maar dan is het al te laat. De zangeres overlijdt en laat drie kinderen achter. “'Ik mis haar vreselijk,” zegt haar moeder een maand later in de krant. “Ze was een goede moeder, een goede echtgenote en een plichtsgetrouwe dochter.”

Gejuich. Die moordaanslag hoort vast bij de show

Wie: metalgitarist ‘Dimebag’ Darrell (38)
Doodsoorzaak: neergeschoten door een ‘fan’

Op 8 december 2004 arriveert de metalband Damageplan in een zaaltje in de Amerikaanse stad Columbus. Fans komen die avond vooral om de broertjes Vinnie en Darrel Abbot in actie te zien. Hun vorige bandje, Pantera, is met twintig miljoen verkochte platen een begrip in de heavymetalscene. Deze avond staan de liedjes van hun nieuwe Damageplan-plaat op het programma. Maar zover komt het niet. Op de parkeerplaats bij de zaal hangt een verwarde man rond, met capuchon over zijn hoofd. Als de beveiligers hem vragen of hij OK is, zegt hij: “Ik ben niet gekomen voor de shitty voorprogramma’s. Ik wacht op Damageplan.”

De beveiligers vertrouwen het niet en vragen de man het terrein te verlaten. De man rent daarop hard weg. Niet naar huis, maar naar binnen, de concertzaal in. Daar klimt de man meteen op het podium en komt oog in oog te staan met Darrel ‘Dimebag’ Abbot, zijn grote held. Met zijn band heeft die net het eerste liedje van de nieuwe Damageplan-plaat gespeeld. De podiumbestormer aarzelt niet en haalt uit zijn trui een semiautomatische Beretta 92FS tevoorschijn en richt die op het hoofd van Darrel Abbot. Zonder te knipperen met zijn ogen haalt hij meermaals de trekker over. Dimebag wordt geraakt in zijn wang, oor, achterhoofd en hand. “Jij hebt Pantera uit elkaar gehaald!”, schreeuwt de schutter tussen de kogelregen door. Het gebeurt allemaal zo snel, dat sommige fans klappen en met gebalde vasten juichen. Het zal wel bij de show horen. ‘Dimebag’ zakt op het podium in elkaar en ligt in een plas bloed.

De schutter is dan nog niet klaar. Hij richt zijn vuurwapen nu op Jeffrey Thompson, de beveiliger van de band, die de schutter probeert te tackelen. Dat lukt niet. In plaats daarvan wordt Thompson ook door de kogels van de schutter geraakt, in borst, rug en bovenbeen. Hij sterft ter plekke. Een 23-jarige fan genaamd Nathan Bray beklimt dan het podium en wil Abbot en Thompson reanimeren, maar ook hij wordt doodgeschoten. Net als Erin Halk, een 29-jarige werknemer van de nachtclub. Ook zij wil helpen, maar moet die heldendaad bekopen met zes kogels. Dan probeert de schutter te vluchten, met in zijn kielzog John Brooks, de drumtechnicus van Damageplan, als zijn gijzelaar. Dat lukt niet, want de eerste gealarmeerde politieagenten zijn dan al gearriveerd. James Niggemeyer van de Columbus Division of Police sluipt de club binnen via de achterdeur, ziet de dader en vuurt zonder aarzelen zijn shotgun leeg op diens hoofd. De schutter zakt naar de grond en is direct dood. De gegijzelde John Brooks komt er vanaf met twee schotwonden in zijn been. De eindbalans: vier doden, drie zwaargewonden én een gedode dader.

Achteraf wordt de schutter geïdentificeerd als Nathan Gale, een 25-jarige gefrustreerde ex-marinier. Deze man had zichzelf al jaren als serieuze metal-artiest beschouwd, maar niemand die hem serieus nam. Bij vrienden schepte hij geregeld op dat veel songteksten van Pantera eigenlijk van hém waren. De legendarische band van Vinnie en Darrel Abbot zou zijn teksten hebben gestolen. Hoe durfden ze? Tegen een andere vriend zei Gale eens dat God hem had gevraagd om Marilyn Manson te vermoorden. Een jaar voor de aanslag was Gale ontslagen bij de marine wegens ‘mentale problemen.’ Zijn grote held, Dimebag Darrell, werd 38 jaar. Duizenden fans kwamen naar diens openbare herdenking. Dimebag, groot fan van de rockband Kiss, werd begraven in een speciale Kiss-grafkist, samen met een van de Frankenstein-gitaren van gitarist Eddie Van Halen.

In zekere zin net Jimi Hendrix

Wie: rockgitarist Les Harvey (27)
Doodsoorzaak: geëlektrocuteerd door eigen microfoon

Begin jaren 70 worden ze in één adem genoemd met Jimi Hendrix, Fleetwood Mac en The Rolling Stones: het uit Glasgow afkomstige bandje Stone The Crows. Peter Grant, destijds de manager van Led Zeppelin, ziet in gitarist Les Harvey en zangeres Maggie Bell een veelbelovend duo met een gouden toekomst voor zich. Grant neemt de jonge Schotten in 1969 mee op tournee met Led Zeppelin door Amerika, waar zij het voorprogramma verzorgen. In 1972 staat Stone The Crows op het punt van doorbreken, als een dramatische avond alles overhoop gooit.

Op 3 mei van dat jaar treden Harvey en Bell op in Wales, voor een mannetje of duizend. De show is pas net onderweg als Harvey nietsvermoedend zijn microfoon vastpakt. Deze blijkt niet juist te zijn geaard, waardoor de gitarist, tot verbazing van iedereen in de zaal, secondes lang een elektrische voor zijn kiezen krijgt. Een roadie probeert nog de elektrische gitaar van Harvey tevergeefs los te koppelen, maar kan niet voorkomen dat de gitarist in elkaar zakt en minuten later wordt doodverklaard. Het muzikale talent werd niet ouder 27 jaar. Hoe dit heeft kunnen gebeuren, weet niemand. De bandleden hebben zich altijd verdedigd door te stellen dat zij de juiste voorzorgsmaatregelen namen met hun instrumenten. Positieve kanttekening: sinds de dood van Les Harvey zijn de controles en inspecties van elektriciteitskabels bij concerten flink aangescherpt.

Alsof ze in een gigantische wasmachine zijn beland

Wie: bandleden van popband Seventeen
Doodsoorzaak: verzwolgen door een tsunami

Het had een vreedzaam concertavondje op het strand moeten worden, maar een verwoestende tsunami zaaide dood en verderf. Eind 2018 geeft in Indonesië, op het westelijke puntje van Java, de lokale popband Seventeen een openluchtconcert op het strand. De sfeer is gemoedelijk en het publiek zingt de liedjes vrolijk mee, als vanachter het podium ineens golven van drie meter hoog opdoemen. Even daarvoor heeft zich een aardverschuiving onder de zee plaatsgevonden, waardoor een gigantische tsunami met een rotgang op Indonesië afstevent.

Als de eerste golf inbeukt op het Tanjung Lesung Resort, vliegen de bandleden van het podium recht het publiek in. De kracht van de tsunami doet apparatuur en toeschouwers door elkaar schudden alsof ze in een gigantische wasmachine zitten. Kort daarna circuleren op sociale media filmpjes van het concert, waarbij jonge fans door metershoge golven alle kanten op worden geslingerd. Ook andere dorpen, horecatenten en hotels in het gebied worden genadeloos getroffen. Eindresultaat: 426 doden, 14.000 gewonden en ontelbaar veel verwoeste huizen, hotels, winkels en boten.

Onder de doden bevinden zich verschillende leden van Seventeen, onder wie de drummer, bassist en gitarist. “Het gebeurde heel snel,” aldus een ooggetuige. “Ik stond in het resort naast het concert te kletsen, toen mijn vrouw de deur naar buiten opendeed en begon te schreeuwen van paniek. Ik dacht dat er brand was, maar toen ik buiten keek, zag ik al dat water aankomen.” Kort na de tsunami, de dodelijkste sinds anderhalve eeuw, bouwden Indonesische autoriteiten meerdere systemen voor vroegtijdige waarschuwing van dergelijke natuurrampen.

Kort na z’n hartaanval-grap zakt Ian in elkaar

Wie: comedian Ian Cognito (60)
Doodsoorzaak: hartaanval

Stel: je zit bij een voorstelling van een stand-upcomedian en die vent zegt ineens: “Hoe grappig zou het zijn als ik hier, vanavond, voor jullie allemaal, dood zou neervallen?” Heel grappig is dat eigenlijk niet, maar als dat scenario vervolgens daadwerkelijk uitkomt, is het natuurlijk niet zo gek dat velen denken dat het om een geweldige practical joke gaat.

De betreffende komiek heeft vast niet het idee dat het zo zou kunnen lopen als hij op 11 april 2019 het podium van de Lone Wolf Comedy Club in het Engelse stadje Bicester opstapt. Die avond voelt de 60-jarige Ian Cognito, die in Engeland vooral bekend staat vanwege zijn controversiële speelwijze en harde grappen, zich al niet 100%. Toch wil hij per se het podium op en zijn grappen maken. Het zal we loslopen. Als hij vervolgens over zijn eigen, ellendige staat van zijn begint te vertellen, krijgt hij de lachers op z’n hand. Dan maakt hij een grap over doodgaan op het podium, wederom onder luid gelach van het publiek. Enkele minuten later wordt Cognito getroffen door een beroerte, pal voor de ogen van zijn fans. De komiek sterft ter plekke, op het podium, terwijl sommige mensen nog steeds denken aan een theaterstukje. Achteraf blijkt Cognito met hartproblemen en een drankverslaving te hebben gekampt.

Uit onverwachte hoek

Wie: zangeres Joana Sainz Garcia (30)
Doodsoorzaak: geflambeerd door eigen vuurwerkshow

Een ongeluk zit in een klein hoekje. Voor het fatale ongeluk van de Spaanse zangeres Joana Sainz Garcia geldt dat vrij letterlijk. In 2019 danst deze knappe dame nog vrolijk op het podium, samen met haar vijftienkoppig zang- en dansgezelschap Super Hollywood Orchestra. Die avond kijken duizend mensen naar hun kunsten.

Garcia staat op de hoek van het podium als er ineens een oorverdovende knal klinkt en vuurwerk de lucht in schiet. Door een fabrieksfout explodeert een zwaar stuk vuurwerk, dat onderdeel is van de show, op een verkeerd moment. Garcia staat er pal naast en wordt in haar buik getroffen door een hard object, afkomstig uit de pyrotechnische installatie. In een gelekt internetfilmpje is te zien hoe de 30-jarige zangeres vervolgens in elkaar zakt. Een ambulance brengt Garcia nog naar het ziekenhuis, maar daar overlijdt ze.

De hele concertzaal gaat aan diggelen

Wie: zangeres Polina Menshikh (40)
Doodsoorzaak: Oekraïense raketten

Spelen in oorlogsgebied is voor geen enkele artiest een pretje, maar wellicht wel de meest dankbare vorm van amusement. Met die gedachte arriveert de Russische zangeres Polina Menshikh op 19 november 2023 in het dorpje Kumachove, in de Oekraïense regio Donetsk, om daar de Russische troepen een klein moment van afleiding te gunnen. Zestig kilometer verderop bevindt zich de frontlinie, dus veel soldaten zijn wel toe aan een uurtje luisteren naar een prachtige stem.

Die avond begint Menshikh te zingen in klein concertgebouw. De show mag niet lang duren, want ineens klinken er van alle kanten knallen, gevloek en totale chaos. Kumachove wordt die avond keihard getroffen door rakketen van een HIMARS, het Amerikaanse raketsysteem waarmee Oekraïne zich heeft versterkt.

Ook het concertgebouw, inclusief Polina Menshikh, wordt aan diggelen geknald. Naast de zangeres vinden zeker 25 Russische soldaten de dood. Een dag later noemt een Oekraïense commandant de voltreffer op Telegram “een vergeldingsactie voor 3 november”, wijzend op een soortgelijk bombardement van Russische kant, drie weken eerder. Volgens Russische media was Menshikh zich “bewust van het gevaar” en kon ze omschreven worden als “een geweldig persoon, heel kwetsbaar, maar met een groot en moedig hart.”

Een vrijgelaten gekooid dier

Wie: rocker Patrick Sherry (29)
Doodsoorzaak: fatale stagedive

Bij een stevig rockconcert kan het er wild aan toe gaan, zowel op het podium als in het publiek. Dat niet alleen fans, maar ook de muzikanten daarin soms veel te ver gaan, bewijst het verhaal van Patrick Sherry. De destijds 29-jarige rockzanger speelt in 2005 met zijn bandje Bad Beat Revue in The Warehouse in het Engelse Leeds, als hij halverwege zijn setlist een ingeving krijgt: van het podium springen, de lichtinstallatie boven zijn hoofd vastgrijpen en dan als een soort rock-Tarzan boven het publiek slingeren. Het springen lukt nog wel, maar de beoogde lichtkabels worden nooit gehaald. In plaats daarvan kukelt Sherry omlaag, met zijn hoofd tegen de houten vloer.

Uit de lokale krant destijds: “Hij legde de microfoon neer, hurkte voordat hij van het podium sprong, dat ongeveer een meter hoog was, en probeerde de lichtkabels te grijpen. Ik weet niet of hij die kabels ving of niet, maar op een gegeven moment hing hij ondersteboven in de lucht en kwam hij met zijn hoofd terecht op de grond. Het hele voorval duurde ongeveer vijf seconden.”

De zanger wordt zwaargewond naar het ziekenhuis vervoerd, waar hij diezelfde nacht nog overlijdt. Later zegt zijn broer tegen een journalist: “Op het podium was Patrick als een gekooid dier dat werd vrijgelaten. Hij stierf terwijl hij deed waar hij goed in was.”