Het is een flinke overgang van het zachte São Paulo naar het druilerige Dublin, maar Fabiola De Campos Silva (33) heeft zich goed aangepast. Ze heeft de Engelse taal goed onder de knie gekregen en woont in een aangenaam appartementje in een buitenwijk van de Ierse hoofdstad. Na jarenlang als kinderoppas te hebben gewerkt, is Fabiola onlangs met frisse moed aan de slag gegaan in een helpdeskbaantje.
Helaas is haar echtgenoot Diego Costa Silva (32), met wie ze in 2016 naar Ierland is vertrokken, aanzienlijk minder geïntegreerd. Hij zit het liefst de hele dag op zijn kamertje te blowen. Het veroorzaakt echtelijke ruzies waarbij beschuldigingen van ontrouw over en weer vliegen.
De laatste tijd kampt Diego met driftbuien waarbij hij helemaal buiten zinnen raakt. Op 2 november 2021 bereikt hij een dieptepunt. Die koude winterdag gaat Diego, slechts gekleed in zijn onderbroek een stukje hardlopen. Bij het centrum van Dublin houdt een agent op de fiets hem staande. Diego oogt gedesoriënteerd. Hij heeft uitpuilende ogen en zweet als een otter. Ondanks dat Diego zegt ‘oké’ te zijn. Hij laat zich zonder protest meenemen voor een psychiatrisch onderzoek.
De doktoren herkennen gelijk de symptomen van een beginnende psychose, gekoppeld aan paranoïde waanbeelden. Fabiola haast zich bezorgd naar het ziekenhuis. De doktoren raden met klem een vrijwillige opname aan, maar kunnen Diego niet dwingen. Dus gaat hij met zijn vrouw mee naar huis.
‘Ze wilde me vermoorden’
De volgende ochtend om 06.15 uur belt Diego met alarmnummer 999. “Ik heb met mijn vrouw gevochten,” vertelt hij rustig. “Ze wilde me vermoorden.” Of de politie even langs wil komen. Diego geeft het adres door van het appartementje op de vijfde verdieping boven het winkelcentrum. Een paar minuten later staan gewapende gardai, zoals Ierse agenten heten, voor de deur. Diego doet open in korte broek en met badslippers. Zijn lichaam zit onder het bloed. Op kalme toon zegt hij: “Ik denk dat ik mijn vrouw heb vermoord.”
Wanneer garda Peter Kilgallen de woning betreedt, ziet hij Fabiola’s halfnaakte lichaam voorover gebogen op de gang liggen. Het vertoont een onvoorstelbare hoeveelheid steekwonden. Er zit een mes in haar linkerborst. Het meest stuitende detail: Fabiola’s hoofd is van haar torso gescheiden. De gardai slaan Diego meteen in de boeien.
Diego verklaart dat Fabiola hem tijdens een heftige ruzie als eerste heeft aangevallen. Tijdens het verhoor omschrijft hij hoe zijn vrouw hem bijt en zijn schouder openkrast. Om zich te verdedigen grijpt Diego een beker en slaat haar meermaals tegen het hoofd. Daarna wurgt hij haar en zet zijn voet op haar hals totdat ze ophoudt met ademen. “Het was zij of ik,” meent Diego. Daarna verklaart hij ijskoud hoe hij een mes in het hart van zijn vrouw plant. “Ik greep haar hoofd, pakte een mes en sneed haar hoofd af.”
Hij is er zeker tien minuten mee bezig en verslijt vier messen. De gardai willen weten waarom. “Soms moet je iemand onthoofden wanneer die persoon bezeten is,” aldus Diego. In zijn bizarre verklaring legt hij uit ‘vele stemmen’ te horen. Eén stem maakt hem wijs dat zijn ouders zijn ontvoerd door een bende onder leiding van een slang die de gedaante van zijn vrouw heeft aangenomen. “Ik heb de kop van de slang afgesneden om zeker te zijn dat ie dood is.”
Cannabispsychose
De patholoog noteert ‘onthoofding’ als doodsoorzaak, met verstikking en stompletsel als bijdragende factoren. Kortom: Fabiola leeft nog wanneer Diego haar onthoofdt. Hoe heeft het zover kunnen komen? Het sterkste wat Diego heeft gebruikt, is wiet. Drugstests lijken dat te bevestigen. Volgens de deskundigen hebben langdurig drugsgebruik en een genetische aanleg bij Diego een ‘cannabispsychose’ veroorzaakt.
Pas na tien dagen behandeling met het antipsychoticum olanzapine komt Diego weer een beetje bij. De hamvraag is of hij verantwoordelijk gehouden kan worden voor de moord die hij in een psychose heeft gepleegd. De deskundigen van de aanklagers en de verdediging zijn opvallend eensgezind. Ze verklaren Diego ontoerekeningsvatbaar omdat hij tijdens het plegen van de moord geen onderscheid kan maken tussen goed en kwaad.
Dus klinkt aanklager Shane Costelloe in zijn slotbetoog als een pleitbezorger voor de verdachte. “Zoals u van beide deskundigen heeft gehoord, strekt dit veel verder dan te veel drank of drugs gebruiken. Dat zou geen verdediging zijn,” aldus de aanklager. “Dit is geen dronkenschap, maar een mentale stoornis, een door cannabis veroorzaakte psychose.”
Costelloe vraagt de juryleden dan ook alle emoties opzij te zetten in de ‘bijzonder verschrikkelijke zaak’. Als de jury de deskundigen geloven, moeten ze Diego vrijspreken.
Diego verklaart ijskoud hoe hij een mes in het hart van zijn vrouw plant. ‘Daarna greep ik haar hoofd en sneed het af’
Groot trauma
Op 8 maart 2024 is het oordeel. De jury heeft iets meer dan twee uur nodig om tot een unaniem oordeel te komen: “Onschuldig!” Diego barst luid in tranen uit.
Rechter Michael MacGrath bedankt de juryleden en stelt hen levenslang vrij van verdere juryverplichtingen. Hij richt zich tot de nabestaanden. “Ik weet dat de rechtbank weinig kan zeggen om het grote trauma, het verlies en de schok te verzachten.”
De uitspraak veroorzaakt uiteraard het nodige cynisme op sociale media. Op de Facebook-pagina van The Irish Times klinkt het: “Wat leven we toch in een geweldig landje dat een man ongestraft zijn vrouw kan onthoofden.” Op het Braziliaanse medium Globo reageert Marcelo met: “Ja joh, laat de GESTOORDEN lekker vrij rondlopen!”
Overigens heeft de rechtbank Diego, uiteraard, wel een verplichte behandeling opgelegd. Deze duurt tot zeker 29 juli, wanneer hij weer voor de rechter moet verschijnen.
Moord in Ierland
Na een record van 47 moorden in 2022 lijkt het aantal levensdelicten afgelopen jaar weer wat afgenomen in Ierland. De officiële cijfers zijn nog niet verschenen, maar de toonaangevende krant Irish Examiner heeft 31 moorden geturfd voor 2023. Daarmee behoort het 5,1 miljoen inwoners tellende Ierland tot de veiligste landen ter wereld.