Tekenaar mag verdachte niet aankijken van rechter, bang voor te echte tekening

Tijdens zittingen in de rechtszaal mag niet gefotografeerd worden. Dit om de privacy van verdachten te waarborgen. In plaats van een fotograaf is er doorgaans een rechtbanktekenaar aanwezig, die tijdens de zitting tekeningen maakt van verdachten en/of advocaten. Dat is toegestaan en is bovendien vastgelegd in de persrichtlijn. Let wel: zónder voorwaarden.

Angst voor te echte tekening

Maar daar leek een rechter in Groningen maling aan te hebben. Rechtbanktekenaar Heleen van den Broek mocht de verdachte niet eens aankijken, kreeg ze te horen. "Als een soort compromis' moest ze op een plek zitten waar ze minder van de verdachte kon zien", schrijft RTL Nieuws.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Van den Broek plaatste een bericht over het voorval op Instagram:

"Deze ochtend vroeg de advocaat mij om haar cliënt niet te tekenen", schrijft Van den Broek gefrustreerd op Instagram. "De verdachte is een kwetsbare jongeman. (Hij was verslaafd aan cannabis en heeft z'n ex-vriendin in mootjes gehakt met een bijl). Maar er is zoiets als persvrijheid, met speciale regels voor de rechtszaal; geen foto's, enkel tekeningen. Lang verhaal kort: na een tijdje kwamen de rechters terug, waarna ze me zeiden dat ik ergens anders moest gaan zitten (...)."

Vaker ophef

Panorama's rechtbanktekenaar Petra Urban reageert op de frustraties van Heleen van den Broek. "Sinds wanneer is een rechter ook een kunstcriticus?" aldus Urban, die zelf ook al eens gedoe kreeg vanwege haar realistische tekeningen.

Zij werd begin 2022 door de rechtbank opgedragen de verdachten in het Derk Wiersum-proces niet meer herkenbaar af te beelden. Een duidelijke motivatie daarvoor werd niet gegeven.

Het verbod werd destijds meegedeeld tijdens de eerste zitting van het hoger beroep van twee verdachten van de liquidatie van advocaat Derk Wiersum. Dat wekte verbazing, aangezien de verdachten (Moreno B. en Giërmo B.) zijn tijdens hun proces al veel vaker waren getekend. Door Petra Urban én door andere rechtbanktekenaars.

Als reactie op het verbod sprongen meerdere partijen in de bres voor de rechtbanktekenaar. Hoofdredacteuren van grote dagbladen en andere media, het Genootschap van Hoofdredacteuren en vakvereniging NVJ stuurden gezamenlijk een klachtbrief aan de president van het Amsterdamse Hof.

Wat is er veranderd?

Opvallend is dat Urban ook in 2017 middelpunt was van een soortgelijk relletje. De advocaat van een stel relschoppers vroeg toen of ze uit de rechtszaal verwijderd kon worden omdat ze ‘bijna fotografisch’ zou tekenen. De rechter oordeelde toen dat ze mocht blijven om haar beroep in alle vrijheid uit te oefenen: "Persvrijheid is een groot goed. De rechtbank kan moeilijk bepalen dat er alleen slechte tekeningen gemaakt mogen worden."

Kennelijk gaat die vlieger anno 2023 niet meer op.