Was getekend: de moordenaar

'Sommige zaken zijn zo heftig dat ik erover droom’

Jeroen Niessen (24), tekent voor De Gelderlander

“Op de kunstacademie in Den Bosch deed ik een redactionele stage bij een krant, want ik wilde graag in de media werken. Daar lieten ze mij meegaan naar een rechtszaak en maakte ik mijn eerste rechtbanktekening. Het was heel spannend om daar de eerste keer bij te zijn, ik was nog nooit bij een rechtszaak geweest. Na die stage vroeg de krant of ze mij konden inhuren voor klussen als rechtbanktekenaar en illustrator. 

Ik vind dat rechtbanktekenaars daar zitten om zo onafhankelijk mogelijk het tafereel vast te leggen. Ik doe mijn best om me af te sluiten, maar dat gaat niet altijd. Ik probeer zo objectief mogelijk te blijven en tegelijk probeer ik het wezen van die persoon in mijn tekeningen te vangen. Dat gaat dan vooral over de houding en de lichaamstaal van de verdachte.

Ik teken op papier, daarom heb ik altijd veel spullen bij me. Toen ik nog maar net begonnen was, had ik een keer een lege tafel naast me. Daar legde ik van alles op, zoals stiften, potloden, potjes inkt en papier. Tijdens de rechtszitting bleek dat de tafel te zijn waar de slachtoffers en nabestaanden hun verhaal mochten doen… Toen voelde ik me echt in de weg zitten. Dat moment vergeet ik niet snel meer. Die familie wilde hun verhaal doen, het was allemaal erg serieus en pijnlijk voor hen en daar zaten ze dan tussen mijn tekenspullen! Sommige zaken die ik hoor zijn zo heftig dat ik erover droom. Dat gebeurt gelukkig niet vaak. Ik praat ook veel over die heftige zaken met vrienden en familie. 

Wat mij opvalt: het zijn altijd normale mensen die verdacht worden, ik had daar ook kunnen zitten bij wijze van spreken. Doodnormale mensen.

Voor het publiek is vaak alleen de achterkant van de verdachte te zien. Van nabestaanden krijg ik weleens de vraag tijdens de lunch hoe de verdachte eruit ziet, dat is wel grappig. Soms laat ik mijn tekening zien, als die af is. Ik zie natuurlijk iedereen die voor de rechtbank komt. Die kom ik doorgaans verder niet tegen, want zij worden opgesloten. 

Een week later tekende ik weer. Die groep die toen terecht stond, kwam ik in de pauze tegen op de wc, dat was wel heel raar. Zij zaten dus niet in voorarrest en ze wilden heel erg graag de tekening zien. Dat zag ik niet zitten, dus ik zei Dat doe ik niet, want ik laat nooit een tekening zien voordat hij klaar is. Ze waren vreemd genoeg best wel trots dat ze in de krant kwamen. Ik ben daar verder niet op ingegaan. Een vrouw uit diezelfde groep was bijna met mij aan het flirten, heel bizar. Gelukkig heb ik dat soort situaties verder nooit meegemaakt.

Naast mijn werk als tekenaar, studeer ik nog verder om mijn bevoegdheid als docent te halen. Dat vind ik ook erg leuk en afwisselend, ik loop ook stage. Ik ben nog bezig mezelf verder te ontwikkelen en mijn stijl te vinden.”

‘De zaak van de Utrechtse tramschutter was heel heftig’

Rechtbanktekenaar Renée van den Kerkhof (28), tekent voor AD, Hart van Nederland, Volkskrant, RTL, Nu.nl en L1

“Ik ging als kind in groep 8 op kamp naar de Brunssummerheide, vlakbij waar Nicky Verstappen vermoord werd. Dat was ook het eerste misdrijf dat ik als kind meekreeg. Tijdens het kamp gingen er spookverhalen rond over kinderen die vermist werden… Dat ik nu de verdachte van die moordzaak teken vind ik heel bijzonder. Ik probeer dan ook alle zittingen tegen Jos B. bij te wonen. Ik wist al vroeg dat ik rechtbanktekenaar wilde worden. Na de kunstacademie in Breda wilde ik verder, maar hoe? Toen er een open dag van de rechtbank in Breda was, bood ik me aan als tekenaar. Er werden rechtszaken nagespeeld zodat geïnteresseerden konden zien hoe dat in zijn werk gaat. Ik zette drie van de tekeningen die ik gemaakt had op mijn blog. Het Algemeen Dagblad nam daarop contact met mij op toen hun tekenaar uitviel, zo rolde ik erin. Dat was drie jaar geleden en nu zit ik heel regelmatig in de rechtbank.

Lees het in Panorama!

Dit is een voorstukje uit ons blad. Wil je het hele artikel over de rechtbanktekenaars lezen? Bestel de nieuwe Panorama dan HIER, of lees het op Blendle