Alle ballen op Pakistan: '7 gulden voor een lange dag werk'

Na die ongelooflijke schoppartij tussen Nederland en Portugal op het WK van 2006 (Portugal- Nederland 1-0, zestien keer geel, vier keer rood) smeet Johan Cruijff maar weer eens een voetbalwijsheid de wereld in: “De bal is een essentieel onderdeel van het spel.” Je zou zeggen: ja, zo lusten we er nog wel een paar, maar hij had weer eens gelijk. Zonder bal geen voetbal.

De officiële WK-bal die vanaf komende zondag in Qatar rolt, heet Al Rihla, wat ‘de reis’ betekent. En een reis heeft ie afgelegd, daar kun je niet omheen. De bal komt namelijk uit het Pakistaanse Sialkot, precies 4697 kilometer van Doha – de hoofdstad van Qatar – als je met de auto door de bergen van Pakistan, Iran, een stukje Irak, Koeweit en langs de Perzische kust in Saoedi- Arabië rijdt. Drieënhalf uur vliegen kan natuurlijk ook. Maar goed, alsof een voetballer het ook maar ene moer uitmaakt waar die bal vandaan komt, zolang ie maar rond is en gevuld met lucht in plaats van woestijnzand.

Johan Cruijff: ‘De bal is een essentieel onderdeel van het spel’

Gemaakt door kinderhandjes? Val ze er vooral niet mee lastig. In 1990 schreven we al over Sialkot, dat toen al de voetbalhoofdstad van de wereld was. Niet omdat er zoveel wordt gevoetbald, maar omdat er de meeste voetballen ter wereld vandaan komen. De laatste Champions League-finale tussen Liverpool en Real Madrid? Gespeeld met een bal uit Sialkot. Laatste WK voetbal in Rusland? Idem dito. We hebben ze niet allemaal geteld, maar volgens Pakistaanse autoriteiten werden er in 2018 zo’n 38 (!) miljoen ballen naar Rusland gestuurd, die vooral bedoeld waren voor de merchandise en waar Poetin en zijn vrienden tientallen miljoenen euro’s aan verdienden. Dit WK verdwijnt dat geld waarschijnlijk in de zakken van de emir van Qatar, maar over hem is alles inmiddels al gezegd.

Terug naar 1990, West-Duitsland was net wereldkampioen in Italië geworden, toen het voornamelijk ging over de Pakistaanse kinderhandjes die die ballen handmatig naaiden. Meer dan de helft van de 25.000 werknemers in de grootste ballenfabriek van het land waren destijds kinderen die amper 7 gulden kregen voor een lange dag werk, zonder pauze. Sinds wereldvoetbalbond FIFA voet aan de grond heeft in Pakistan – de laatste drie officiële WK-ballen komen hier vandaan – schijnen die arbeidsomstandigheden beter dan ooit te zijn, maar dat is waarschijnlijk propaganda van de bovenste plank.

Zo’n 70 procent van alle voetballen in de wereld komt uit Pakistan. Daar rollen elke maand zo’n 750.000 ballen bij de grootste ballenmaker van de band, een veelvoud van wat er in 1990 nog werd geproduceerd. Saillant detail: vorig jaar kreeg de voetbalbond van Pakistan nog een schorsing van vijftien maanden omdat de overheid zich te veel met het voetbalbeleid zou bemoeien (lees: corruptie in de hand zou werken). Die schorsing is, geheel toevallig natuurlijk, net voor dit WK weer opgeheven. Zeer waarschijnlijk omdat de FIFA bang was dat er anders geen ballen in Qatar zouden zijn.