Harde kern-leider Inter Milan én maffialid met 21 messteken vermoord, 19 voetbalultra's opgepakt

Op woensdagochtend 4 september doet de Italiaanse politie een lugubere vondst in Cernusco sul Naviglio, een kleine gemeente ten noordoosten van Milaan. Voor de deur van een sportschool, genaamd Testudo, staat een witte Smart waarop duidelijk twee bloedvegen zichtbaar zijn onder de deur van de bijrijdersstoel. Als de toegesnelde carabinieri poolshoogte nemen, treffen ze in de auto het levenloze lichaam aan van Antonio Bellocco, een 36-jarige man uit Rosarno, een dorp in het zuidelijk gelegen Reggio Calabria. Bellocco is hevig toegetakeld, zien de agenten. Autopsie wijst later uit dat de Calabrees door liefst 21 messteken om het leven is gekomen. 

Maar dat is niet alles. In de sportschool treft de Italiaanse politie tevens Andrea Beretta aan, een dan 49-jarige man uit Milaan die vol adrenaline en met een van pijn vertrokken gezicht voor de boksring loopt te ijsberen. Beretta is in zijn been geschoten en heeft duidelijk medische hulp nodig. De carabinieri beginnen direct aan een gedetailleerd onderzoek. Wat is hier precies gebeurd? Wie heeft Bellocco om het leven gebracht? En, vooral: waarom? Beretta, al jaren leider van de Curva Nord, de fanatieke aanhang van voetbalclub Inter, wordt door de politie meegenomen voor nader verhoor nadat hij eerst in het Milanese San Raffaele-ziekenhuis is verpleegd aan zijn been. 

Fatale ochtend

Al snel lekken er huiveringwekkende beelden uit van die fatale ochtend in september. Ze zijn afkomstig van sportschool Testudo, die een bewakingscamera heeft hangen richting de parkeerplaats. Zo is te zien wat zich heeft afgespeeld in de prille start van september. Om iets over half elf ’s ochtends arriveert Bellocco, die zijn auto pontificaal voor de deur van Testudo parkeert om zijn maatje Beretta op te halen en mee te nemen voor een zakelijke afspraak. Uit niets blijkt dat hier even later iemand in koelen bloede vermoord zou worden. Een andere camera vangt op dat Bellocco en Beretta elkaar binnen innig omhelzen en elkaar op de wangen kussen. Ze spreken geanimeerd met elkaar en met twee andere aanwezigen in de verder verlaten sportschool.  

Al snel vertrekken Bellocco en Beretta. En dan gebeurt het. De Smart - met Bellocco achter het stuur - rijdt achteruit het terrein af, maar al snel schiet de auto weer in zijn vooruit en arriveert ogenschijnlijk stuurloos op vrijwel dezelfde plek voor de ingang van de sportschool. Bellocco zou dan net een schot hebben gelost in het been van Beretta, maar de bijrijder trekt meteen zijn mes om de tegenaanval in te zetten. De twee onbekende mannen in de sportschool, geschrokken van het pistoolschot, komen in paniek naar buiten waar zij Beretta, een kleerkast van twee meter lang, wild zien inhakken op het lichaam van Bellocco. Zij proberen Beretta tot kalmte te manen. Maar dat is tevergeefs. Niet Beretta laat het leven, maar Bellocco, die nog geen 37 jaar oud mocht worden. 

Als de politie ter plaatse is en het nieuws eenmaal naar buiten komt, trekt er een golf van verbazing en ongeloof door Italië. En dan vooral door de harde kernen van AC Milan en Inter, dat ook wel Internazionale wordt genoemd. Want de avond vóór de voor Bellocco fatale ochtend verschijnen er op sociale media nog geanimeerde foto’s waarop Beretta en Bellocco in een gebroederlijk samenzijn verkeren met leden van de harde kern van AC Milan. Op een kunstgrasveld in de buitenlucht spelen de beruchte Curva Nord (Inter) en Curva Sud (Milan) vijf tegen vijf tegen elkaar. Alsof hooligans van Feyenoord en Ajax de strijdbijl even begraven en een potje tegen elkaar gaan voetballen.  

Voor veel buitenstaanders is die gemoedelijke ambiance moeilijk te begrijpen, maar in de Italiaanse voetbalwereld wordt de zogenaamde vrede tussen de Inter- en Milan-hooligans al enige jaren met argusogen bekeken. Men weet wel beter. Beide clubs, die samen stadion Giuseppe Meazza delen (in de volksmond beter bekend als San Siro), zouden sinds enige jaren een pact hebben gesloten. Een zakelijke afspraak. Die is er niet specifiek op gericht om de lieve vrede te bewaren in en rondom het stadion, maar vooral om geld, héél veel geld te verdienen.

Leiders van de twee supportersgroepen zouden vrijwel alles regelen rond de thuiswedstrijden van hun club. Zo kopen ze tickets in bij hun club, die ze vervolgens voor het vijfvoudige van de hand doen op de zwarte markt, verdienen dik aan parkeerplaatsen in de buurt en ook de kraampjes met Milan- of Inter-merchandising zijn volledig in hun greep. Marktlieden moeten hun florerende handel afkopen met zogenaamde beschermgelden. Ook de drank- en snackverkoop in het stadion komt deels ten goede aan de leiders van de beruchte ultra’s van Milan en Inter. Er valt goud geld te verdienen. Het Italiaanse OM berekende onlangs dat de totale omzet van de Milanese curva’s per seizoen ruim 1 miljoen euro bedroeg, maar volgens goed ingevoerde bronnen zou dat getal veel hoger moeten zijn. 

Antonio Bellocco is hevig toegetakeld, zien de agenten. Autopsie wijst later uit dat de Calabrees door liefst 21 messteken om het leven is gekomen

Om die reden deed Antonio Bellocco twee jaar geleden zijn intrede in de Curva Nord. Er staat dan, in 2022, immers een vacature open bij de fanatieke aanhang van Inter. In datzelfde jaar wordt namelijk Vittorio Boiocchi, die op dat moment de leiding van de Curva Nord deelt met Beretta, op straat doodgeschoten. Pal voor zijn huis worden er minsten drie schoten op hem gelost, waarbij hij in zijn nek en borst wordt geraakt. Boiocchi, destijds zeventig jaar oud, overlijdt onderweg naar het ziekenhuis.

Hij is geen onbekende van de politie. In totaal zat hij ruim 26 jaar in de gevangenis vanwege onder andere afpersing, drugshandel en gewapende overvallen. Toch wordt de moord van Boiocchi met vraagtekens omgeven. Hoewel de Italiaanse politie dan al het vermoeden heeft dat hier gaat om een belangenstrijd onder de harde kern van Inter, ontbreekt hard bewijs daarvoor. De moord is vooralsnog onopgelost. De daders, die hun schoten losten vanaf een scooter, lopen nog vrij rond. Toch lijkt het een kwestie van tijd voordat duidelijk wordt wie de dood van Boiocchi op zijn geweten heeft. “Ik weet zelf al twee jaar wie mijn man vermoord heeft,” zei weduwe Giovanna onlangs in het tv-programma Lo stato delle cose (De stand van zaken). “Zodra die naam in de kranten genoemd wordt, dan zal ik naar buiten treden. Maar nu nog niet.” 

De meeste vingers wijzen na de moord van Boiocchi naar de ‘Ndrangheta, de Calabrese maffia die steeds verder oprukt naar het noorden en ook voet aan de grond heeft in Milaan. Bellocco zou naar voren zijn geschoven om te interveniëren in de Curva Nord van Inter, waar veel geld te verdienen valt. Bellocco is geen onbekende naam in de Italiaanse onderwereld. Antonio is de zoon van Giulio Bellocco, die jaren in de zware gevangenis van Italië zat en daar is overleden. Deze Giulio was weer een broer van Umberto, die jarenlang de leiding had over de ‘Ndrangheta-familie.   

Stevige concurrent

Bellocco moest de Milanese markt verder veroveren, zo was de opdracht vanuit de ‘Ndrangheta. Hij had alleen een stevige concurrent in Beretta, die het al jarenlang voor het zeggen had op de Curva Nord, de korte zijde achter het doel met zo’n zevenduizend fanatieke supporters van Inter. Beretta handelde bijvoorbeeld al decennialang in Inter-prullaria. Eerst runt hij een bar in een sportcentrum te Cambiago, vlakbij Milaan, maar in 2021 opent hij een winkel in Pioltello, eveneens een gemeente nabij Milaan, waar hij officiële Inter-kleding en -gadgets verkoopt. De zaken lopen goed, mede geholpen door de landstitel van Inter in datzelfde jaar. In een afgetapt telefoongesprek, dat in handen viel van de krant Il Fatto Quotidiano, blijkt dat het Beretta niet zozeer is te doen om zijn liefde voor de blauwzwarte kleuren van Inter als wel om handel te drijven. “Als ik dit doe, dan moet er een economisch rendement zijn,” zegt hij vlak voor de opening van zijn winkel. “Mijn leven draait om geld verdienen.”

De Milanese politie besluit in november 2022 om Beretta in het geheim te volgen. Hij zou een gevaar zijn voor de openbare orde, zo luidt de motivatie van het onderzoek. Beretta heeft immers een indrukwekkend strafblad opgebouwd, inclusief veroordelingen wegens diefstal, beroving, drugshandel, geweld en het bedreigen van een overheidsfunctionaris. Tevens heeft hij een stadionverbod bij Inter. Maar dat laatste blijkt een lachertje. Camera’s spotten hem regelmatig op tribune bij Inter. En als de fans van Inter weer eens op de vuist gaan met rivaliserende tifosi van Napoli of AS Roma, dan is Beretta steevast van de partij. Met zijn imposante lengte valt hij meteen op tussen de veelal kleinere Italiaanse vechtersbazen. 

Onder de gearresteerden bevinden zich ook Lucca Lucci en Renato Bosetti, beiden vooraanstaande leden van de ultra's van Milan en Inter.

Bellocco moest en zou een vinger in de pap krijgen bij Inters geldmachine rond de merchandising. Afgelopen zomer, ergens in juni of juli, nodigde Bellocco zijn kompaan Beretta uit bij hem thuis. Hun relatie is dan ronduit goed. Samen weten ze een weg te vinden om de omzet verder op te krikken. Goed voor Beretta, goed voor Bellocco. Beretta’s bezoek aan Bellocco wordt met geheime camera’s geregistreerd door de Italiaanse politie. Bellocco verwelkomt zijn gast in de garagebox onder zijn huis, waar Beretta oog in oog komt te staan met twee vooraanstaande leden van de ‘Ndrangheta, van wie er eentje zelfs al jarenlang voortvluchtig is. “Dit was concrete intimidatie jegens hem, altijd gerelateerd aan het beheer van de merchandising,” zo valt te lezen in het latere rapport van de Italiaanse politie. 

Maar er is meer. Uit het rapport blijkt dat het een wonder is dat Beretta op dat moment überhaupt nog leeft. Hij zou er ‘meerdere keren in zijn geslaagd een moordplan te verijdelen’ tegen hem ‘dankzij de onthullingen die hij heeft ontvangen van de persoon die verantwoordelijk is voor het in de val lokken van hem, waarschijnlijk met een slaappil’, en ‘hem naar een geschikte plaats brengen om zijn executie te voltooien’, zo valt te lezen in het document. Een dreiging die Beretta moet hebben gevoeld.  

Begin september, direct na de dood van Bellocco, intensiveert de Italiaanse politie het dan al lopende onderzoek naar de harde kernen van voetbalclubs in de Serie A. Met subiet succes. Eind september al worden negentien verdachten gearresteerd en bij nog eens 54 anderen worden huiszoekingen gedaan. Onder de gearresteerden bevinden zich ook Lucca Lucci en Renato Bosetti, beiden vooraanstaande leden van de ultra’s van Milan en Inter. Met name Lucci werd al enige tijd in gaten gehouden door de politie. Hij was eerder gesignaleerd met Matteo Salvini, leider van Lega per Salvini Premier, een extreem rechtse politieke partij in Italië. 

Georganiseerde misdaad

Ook Marco Ferdico wordt gearresteerd. Hij behoort eveneens tot de bepalende figuren op de Curva Nord. Als de negentien verdachten van hun bed worden gelicht en het Milanese Openbaar Ministerie het dossier publiek maakt, blijkt pas hoe diep geworteld de georganiseerde misdaad in Inter is. De onderzoeksresultaten zijn schokkend.

Als het nieuws naar buiten komt, trekt er een schokgolf door Italië. Eens te meer blijkt hoe verrot hun geliefde Calcio is. De openbaar aanklager spreekt van een 'giftige situatie'

Zo blijkt Ferdico direct contact te hebben met Inter-trainer Simone Inzaghi, die zijn ploeg in het seizoen 2022/2023 knap naar de Champions League-finale loodst. Het affiche, een finale tegen Manchester City, is om van te watertanden. Voor het eerst sinds 2010 maakt Inter weer kans op de cup met de grote oren. Heel blauwzwart Milaan wil naar de Europese eindstrijd in Istanbul. “Ik hou het kort, Mister,” zei Ferdico in een afgeluisterd telefoongesprek tegen Inzaghi. “Ze hebben ons duizend toegangskaartjes gegeven. Maar we hebben een berekening gemaakt en willen er nog tweehonderd bij. Dan zijn we tevreden. Niet om ze door te verkopen hoor, Mister. Komen we tot twaalfhonderd kaartjes?”

 Inzaghi belooft met de clubleiding te zullen praten. “Ik zal ze zeggen dat ik jou heb gesproken,” antwoordt Inzaghi. “Marco, ik ga ermee aan de slag.” Uit later afgeluisterde gesprekken zou blijken dat de clubleiding van Inter is tegemoetgekomen aan de wens van Ferdico. Waardoor de ultra’s grof geld konden verdienen met de doorverkoop van de felbegeerde kaartjes voor de finale. Het OM vermoedt dat de harde kern hiermee een paar honderdduizend euro’s hebben opgestreken. 

Bij Inter, waar de Nederlanders Stefan de Vrij en Denzel Dumfries onder contract staan, blijken de hooligans niet alleen contact te hebben met de trainer. Ook staan ze in directe verbinding met enkele spelers. Zo werd de Slowaakse verdediger Milan Skriniar vorig jaar gesommeerd naar een bar te komen, waar hij verantwoording moest afleggen over zijn gewenste overstap naar Paris Saint-Germain. “Hij gaat sowieso weg,” zo verklaarden ultra’s later aan baas Beretta. “Het staat vast. Zag je dat zijn stem trilde? Hij was een beetje bang.” Insteek van het gesprek was om de clubleiding van Inter duidelijk te maken dat de harde kern ook wilde meedelen in transfers. Waarmee de tentakels van de Curva Nord nog dieper in Inter zouden komen en de inkomsten alsmaar zouden stijgen. 

Als het nieuws eind september naar buiten komt, trekt er opnieuw een schokgolf door Italië. Eens te meer blijkt hoe verrot hun geliefde calcio is. De openbaar aanklager spreekt van een ‘giftige situatie’. “Het is geen vorm van medeplichtigheid, maar van onderwerping,” zegt Giovanni Melillo, hoofdaanklager van de landelijke anti-maffia. “Inter heeft indirect contacten met de georganiseerde misdaad.” 

Bellocco zag de gouden bergen voor hem steeds groter worden. Vandaar dat hij in de ochtend van woensdag 4 september met een pistool onder zijn kleding in zijn Smart stapte richting sportschool Testudo. Maar zijn beoogde prooi overleefde, omdat hij wist dat er mensen rondliepen met boosaardige bedoelingen tegen hem. Sindsdien droeg hij een vlijmscherp mes bij zich. Dat werd zijn redding. Middels 21 messteken schakelt hij zijn ‘vriend’ uit. 

De Italiaanse politie is er intussen niet gerust op. Nu Bellocco, Beretta en negentien anderen van het toneel zijn verdwenen, is er een machtsvacuüm ontstaan bij de harde kern van Inter. Wie grijpt de macht bij de Curva Nord? Dat het antwoord op die vraag met veel geweld gepaard zal gaan, staat voor de carabinieri vast. Wordt vervolgd dus. 

Calcio en de maffia

Het Italiaanse voetbal en de maffia zijn van oudsher nauw met elkaar verbonden. Er valt immers veel geld te verdienen met tickethandel, merchandising en de verkoop van eten en drinken rond stadions. Veel grote Italiaanse clubs, zoals Juventus, Internazionale, AC Milan, Napoli, Lazio Roma en AS Roma, hebben beruchte capo’s, ofwel leiders, aan het hoofd van hun harde kern. Dat zijn bepaald geen lieve jongens. Hun invloed reikt soms verder dan gedacht.

Treffend voorbeeld is Fabrizio Piscitelli, die in 2019 wordt geliquideerd als afrekening in het criminele circuit. Piscitelli had enorm veel macht bij Lazio Roma, waar hij leider van de Curva was. In ruil voor orde en rust op de tribunes ontvingen Piscitelli en zijn kornuiten jarenlang duizenden gratis kaarten, die vervolgens door de Napolitaanse maffia, de Camorra, op de zwarte markt werden verkocht. Piscitelli, die een jarenlang stadionverbod had, bleef steevast de thuiswedstrijden van Lazio Roma bezoeken. Tot frustratie van de politie kreeg deze capo soms toegang tot plekken die zelfs voor de ordetroepen onbereikbaar waren. 

Een dergelijke structuur zien we ook bij Juventus, waar sinds de verhuizing naar de gloednieuwe Allianz Arena - in 2011- georganiseerde bendes de harde supporterskern zijn binnengedrongen. Ook hier zien we hetzelfde riedeltje; in ruil voor veiligheid en orde op de tribunes kregen deze clans jarenlang honderden gratis kaarten per seizoen, die voor grof geld aan de man werden gebracht buiten het stadion. Bij Juventus kijken ze toch al niet zo nauw. Ene Giuseppe Sculli, een voormalig jeugdspeler van Juventus, bleek later de kleinzoon te zijn van Giuseppe Morabito, die jarenlang de baas was van de ‘Ndrangheta, de Calabrese maffia. Deze Morabito zette drugslijnen op om hasj, heroïne en cocaïne het land in te smokkelen. Ook Sculli liet zich niet onbetuigd. In 2006 werd hij geschorst vanwege het manipuleren van de wedstrijd Crotone-Messina – clubs uit Calabrië en Sicilië, waar respectievelijk de Cosa Nostra (Siciliaanse maffia) en de ‘Ndrangheta vandaan komen. 

Een onderzoek naar de Napolitaanse maffia, de Camorra, leidde in 2006 tot de ontdekking van het grootste schandaal in de Italiaanse sportgeschiedenis, Calciopoli, waarin uitslagen van voetbalwedstrijden in de Serie A op grote schaal gemanipuleerd werden. Spil in het verhaal was Luciano Moggi, de toenmalige algemeen directeur van Juventus, die via vriendjes bij de scheidsrechtersbond bepaalde welke arbiters er werden toegewezen bij duels van Juventus en andere clubs. Doel was om de Oude Dame de winst te laten bezorgen door een scheidsrechter die de club goed gezind was. Er werden soms de gekste strafschoppen toegekend, evenals dubieuze rode kaarten voor de tegenpartij. De pijnlijke affaire deed veel oudere Italianen denken aan Totonero, toen in 1980 bleek dat veel wedstrijden op het hoogste niveau verkocht waren. Aan deze matchfixing werd veel geld verdiend door de onderwereld. 

Ook de tentakels van de Cosa Nostra reiken tot ver in de lokale betaald voetbalclubs. Bij Palermo en Catania is het niet ongebruikelijk dat er een minuut stilte gehouden wordt na het overlijden van een omstreden maffiabaas. Vrijwel niemand kijkt daar raar van op. Ook bij Napoli is de lokale Camorra-tak diep geworteld in de club. In 1984 financierde zij zelfs de komst van Diego Maradona. Dat werd een sportief succes. Napoli won twee keer de landstitel met Maradona, maar de Argentijn zelf zette in de rauwe Italiaanse havenstad ook zijn latere ondergang in. Door zijn omgang met maffiosi raakte hij verslaafd aan de cocaïne.