De horrorhuisarts: dokter Sebastiaan van P. verkrachtte zijn patiëntes

‘Je zuipt te weinig’

Een voormalig patiënt van Sebastiaan van P. wil tegenover dit weekblad zijn verhaal doen. Over wat zijn ervaringen met de in opspraak geraakte en inmiddels veroordeelde Brunssumse huisarts zijn. Daarvoor moeten we enkele jaren terug, zo begint de man, die liever niet met naam genoemd wil worden, zijn relaas.

“Ik had last van mijn hartslag en verloor daardoor soms mijn evenwicht. Daar maakte ik mij natuurlijk zorgen over, temeer omdat ik in die tijd nog volop aan het sporten was. Mijn hart kon duidelijk iets niet aan, daar wilde ik natuurlijk meer over weten. En: wat kon hieraan worden gedaan?”

“Ik ging naar mijn toenmalige huisarts Sebastiaan van P. Terwijl ik bij hem in de behandelkamer zat, zei hij plots tegen mij: Weet je wat de reden is van jouw gezondheidsklachten? Je zuipt te weinig. Ik wist even niet waar ik kijken moest. Achteraf gezien vermoed ik dat hij dit als grapje bedoelde, maar ik dacht op dat moment bij mezelf: wat zegt hij nou terwijl hij zo’n belangrijke functie heeft?!”

Grapje of niet, het tekende de manier van werken van de huisarts.

Een andere voormalige patiënt spuit op internet ook nog zijn gal over de dokter die een veroordeling achter zijn naam heeft staan. “Het enige wat hij zegt is: Daar heb ik voor gestudeerd. Maar hij luistert niet wat je te melden hebt. Toen ik pijn had aan mijn enkel, was het enige wat hij zei: enkel koelen. Ondertussen was mijn enkel gebroken en zaten er splinters in mijn enkelbanden. Ik zal deze dokter nooit aanbevelen.”

Brunssum, een klein stadje in Zuid-Lim-burg dicht bij de grens met Duitsland. Daar bestiert Sebastiaan van P. een huisartsenpraktijk, gelegen in een hoekpand in de buurt van de plaatselijke kerk, waar het een komen en gaan is van mensen die een beroep doen op de benodigde gezondheidszorg. Van P. is echter een huisarts die in opspraak is geraakt. En niet wegens zomaar een klein vergrijp, maar voor ernstige strafbare feiten: verkrachting en ontucht. De slachtoffers: vrouwen die zich veilig bij hem dachten te kunnen voelen. Die graag hulp wilden krijgen.

Enkele jaren geleden heeft justitie hem ook al eens op de korrel gehad, want hij wordt dan strafrechtelijk vervolgd voor het misbruiken van de labiele situatie waarin een patiënte dan verkeert. Niet echt een verdenking die past bij een huisarts, van wie je normaliter keurig gedrag verwacht.

Maar in 2017 gaat er toch iets mis als Van P. contact heeft met een vrouwelijke patiënt.

De vrouw is onder invloed van drank en medicijnen terwijl haar bloedeigen huisarts Van P. seks met haar heeft tijdens een huisbezoek. De Brunssumse huisarts ontspringt dan echter nog de strafrechtelijke dans omdat de labiele situatie niet kan worden aangetoond en de seksuele daad door het Openbaar Ministerie (OM) niet ten laste is gelegd. Sebastiaan van P. wordt door de rechter vrijgesproken en in hoger beroep volgt er een niet-ontvankelijk verklaring voor justitie.

Helemaal vrijuit gaat Van P. dan echter niet, want het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg schorst de arts in 2020 wél. Hij krijgt één jaar schorsing, waarvan de helft voorwaardelijk met een proeftijd van twee jaar.

Is dit een maatregel die Van P. in zijn praktijk aan banden heeft gelegd? Nee. Dankzij afgeluisterde telefoongesprekken door de politie zal later namelijk blijken dat de Limburgse arts zich weinig van de opgelegde schorsing aantrekt, want hij ontvangt alsof er niks aan de hand is ‘gewoon’ patiënten met hartklachten in zijn Brunssumse behandelkamer. Van P. werkt dus onder de radar door.

Vrouwen boven de 80

Er volgen uiteindelijk meerdere aangiftes tegen hem voor zeker niet misselijke criminele vergrijpen. Het gaat hier om brute verkrachtingen en ontucht in 2016,2017 en 2019. De slachtoffers, van wie twee boven de 80, zijn naar de politie gestapt om te kunnen verklaren over de gruwelijkheden die zij hebben moeten ondergaan door hun huisarts. Volgens de doodsbange slachtoffers zou Sebastiaan van P. met zijn vingers bij hen zijn binnendrongen. Ook heeft hij volgens de vrouwen aan hun borsten gevoeld. Van P. heeft kennelijk een ander beeld van de situatie, want hij vraagt de vrouwen plompverloren of ze het lekker vinden.

Een 86-jarig slachtoffer: ‘De eerste keer heb ik mij heel vreemd gevoeld. Ik heb gedacht: wat is hij nu aan het doen? Maar de dokter zal het wel mogen’

Het feit dat de Brunssumse huisarts op die momenten überhaupt met zijn handen tussen de benen van zijn hevig geschrokken patiëntes zit, is op zich al opmerkelijk, want de vrouwen hebben niks gezegd over eventuele klachten in de schaamstreek. Van P. trekt zich daar volgens de psychisch kwetsbare slachtoffers helemaal niks van aan en steekt zijn vingers zonder enige terughoudendheid in hun geslachtsdeel. De verdachte vijftiger zit tijdens het onderzoek van de opsporingsdiensten naar bovenstaande beschuldigingen enige tijd in voorarrest. Achter slot en grendel mag hij de hem ten laste gelegde zondes overdenken. Uiteindelijk komt hij na enige tijd weer op vrije voeten, maar het OM in Limburg werkt op de achtergrond klaarblijkelijk gestaag verder aan deze zedenzaak. Uiteindelijk besluit de officier van justitie dat er voldoende bewijs is tegen Van P. – die alle aantijgingen over de verkrachtingen altijd categorisch heeft ontkend – om hem strafrechtelijk te gaan vervolgen en dus voor de rechter te dagen. Het proces tegen hem begint uiteindelijk op 17 oktober 2022 voor de rechtbank in Maastricht, waar hij op maandagochtend in alle vroegte plaatsneemt in het beklaagdenbankje.

Al vrij snel tijdens de zitting gebeurt er iets opmerkelijks: een van de slachtoffers blijkt in een eerder stadium te zijn overleden, maar dat heeft de bejaarde vrouw er niet van weerhouden om op haar sterfbed een videoverklaring af te leggen. Dit aangrijpende relaas op beeld wordt in de rechtszaal afgespeeld. Liggend op een bank in haar woonkamer vertelt de 86-jarige vrouw hoe het buitensporige gedrag van haar huisarts de laatste fase van haar leven kapot heeft gemaakt.

“Ik wil mijn ellendige verhaal vertellen. Ik had dolgraag gezien dat hij gestraft werd, dat ik dat nog kon meemaken. Dat was mijn laatste wens. Helaas, het is niet anders,” steekt de stervende vrouw van wal. Over de verkrachting waar zij slachtoffer van is geworden, is de Limburgse zeer openhartig.

“De eerste keer dat het gebeurde, heb ik mij heel vreemd gevoeld.

Ik heb gedacht: wat is hij nu aan het doen? Maar de dokter zal het wel mogen.”

Van geen kwaad bewust

Liefst drie keer is Sebastiaan van P. bij haar over de schreef gegaan, heeft hij zich volgens de vrouw aan haar vergrepen door met zijn vingers bij haar binnen te dringen. Op camera vervolgt zij haar huiveringwekkende relaas terwijl rechters, officier van justitie, advocaat, publiek én Van P. zelf aandachtig luisteren naar haar emotionele woorden. Het is muisstil in de zittingzaal op dat moment, alleen de stem van het slachtoffer is duidelijk te horen.

Zij vervolgt: “Bij de derde keer heb ik me heel erg raar gevoeld. Hij deed het op een uitzonderlijke manier, als een soort robot kwam het over. Ik kon niks zeggen. Hij heeft een vinger op mijn mond gehouden. Ik stond te trillen van ellende.” De vrouw kan bijna niet geloven wat haar op dat moment – alweer – overkomt. Ze voelt zich vies, misbruikt als een of ander stuk vuil. Dit tart elke beschrijving van een doktersbezoek. De liggende vrouw vervolgt op video: “De huisarts heeft mij gebruikt als een speelpop. Dat kan niet. Dit heeft mij heel erg aangegrepen. Hij kan niet zomaar zijn gang gaan. Wat hij mij heeft geflikt, mag niet. Ik heb hem vertrouwd, mijn gezin heeft hem vertrouwd.”

Na de minutenlang durende video krijgt Sebastiaan van P. van de rechters de kans om te reageren. Hij probeert meelevend over te komen, maar ontkent ook nu bij hoog en bij laag alle aantijgingen aan zijn adres. Van P. is zich kennelijk van geen kwaad bewust: “Het is heel vervelend dat zij haar laatste levensfase zo heeft moeten beleven. Met name ook voor haar directe omgeving is het belangrijk dat het mooi, netjes verloopt. Maar ik blijf erbij: ik heb het niet gedaan.”

Tijdens het uitoefenen van zijn beroep in Brunssum heeft Van P. duizenden patiënten voor zich gehad. Er zijn ook mensen die zijn manier van werken wél appreciëren, die met hem weglopen als hún huisarts. “Van P. luistert naar de hulpvraag van zijn patiënten, werkt vakkundig, efficiënt en zorgvuldig. Een absolute aanrader!” schrijft een tevreden patiënt op internet. “Dokter van P. is een zeer kundige arts, heel sociaal met een luisterend oor en begripvol. Ondanks zijn huidige, en hopelijk tijdelijke situatie, zal ik nooit van arts of praktijk veranderen. Ik vertrouw deze man volkomen.” Maar daar denkt dus niet élke (ex-)patiënt van de huisarts zo over.

Maagklachten? Uitkleden!

Terug naar het proces tegen Van P. bij de Maastrichtse rechtbank. Een tweede slachtoffer laat een medewerker van Slachtofferhulp haar verklaring voorlezen. De vrouw, die niet in staat is de zitting zelf bij te wonen, trekt in haar bewoordingen fel van leer tegen haar voormalige huisarts. “U heeft me volledig onderuitgehaald. Ik huil terwijl ik dit aan het schrijven ben. U weet dat ik een vrouw met angsten ben. Het heeft mijn leven op de kop gezet. Ik was bij u in de praktijk voor maagklachten en moest me uitkleden,” zo klinkt het.

Een ander slachtoffer: ‘U heeft misbruik gemaakt van mijn vertrouwen. Ik heb geen aanleiding gegeven. Ik was kennelijk een lustobject. U bent ziekelijk seksverslaafd’

De vrouw is duidelijk over hoe zij over Van P. en zijn ‘opmerkelijke’ manier van werken denkt. Het misbruikte slachtoffer is woest op de Limburger en verbijsterd over zijn doen en laten tijdens zijn werk. “Wie verwacht dat een huisarts moedwillig onder valse voorwendselen een patiënte wil misbruiken? U heeft misbruik gemaakt van mijn vertrouwen. Ik heb geen aanleiding gegeven. Ik was kennelijk geen patiënte maar een lustobject. U heeft op onacceptabele wijze mijn fysieke integriteit geschonden. U bent een potentieel gevaar voor uw vrouwelijke patiënten. In mijn ogen bent u ziekelijk seksverslaafd. U heeft jaren van mijn leven afgepakt.”

Volgens de aanklager in deze zaak heeft Sebastiaan van P. ‘op een geslepen manier’ misbruik gemaakt van zijn positie als huisarts ‘om zijn eigen lusten te bevredigen’. Van P. blijkt tijdens een huisbezoek met een erectie tegen een compleet verbouwereerde vrouw te hebben opgereden. Zijn werkwijze is volgens het OM heel vaak hetzelfde geweest: de Brunssumer heeft zijn patiëntes op hun gemak gesteld en ze daarna heel geniepig misbruikt. “Hij wil weten of ze lichamelijk genot ervaren.”

Deskundigen hebben narcistische trekken bij de huisarts ontdekt. De officier van justitie eist half oktober uiteindelijk vijf jaar gevangenisstraf tegen de in opspraak geraakte ‘witte jas.’ Ook moet er volgens hem een beroepsverbod van tien jaar aan hem opgelegd worden, vindt justitie. Van P.’s advocaat Rick Engwegen is het hier niet mee eens. Hij zegt tijdens zijn pleidooi dat de ernstig beschuldigde huisarts het heeft gehad over ‘een heksenjacht’. De raadsman wil dat zijn cliënt wordt vrijgesproken vanwege gebrek aan bewijs.

Drie jaar cel

Huisarts van P. krijgt uiteindelijk het laatste woord van de Maastrichtse rechtbank. Daar wil hij graag gebruik van maken. Met duidelijk hoorbare emotie in zijn stem zegt hij: “Ik vind het heel erg dit. Met name hoe ik word neergezet door het OM. Alsof ik de grootste crimineel ben op aarde. Als ik het niet gedaan heb, heb ik het niet gedaan. Ik kan me verantwoorden ten opzichte van mijn kinderen en mijn patiënten. Ik heb het gewoon niet gedaan. Punt.”

Sebastiaan van P. verlaat na die zittingsdag als vrij man de rechtbank in de Limburgse hoofdstad. Om in de tijd daarna weer aan het werk te gaan in zijn praktijk. Ondertussen moet hij twee weken wachten op het verdict in zijn zaak: gaat hij wel of niet veroordeeld worden voor de verdenkingen van justitie?

Dat antwoord komt er uiteindelijk op maandag 31 oktober. Het vonnis blijkt zeker niet gunstig voor de huisarts. De rechtbank veegt zijn stellige ontkenningen resoluut van tafel. De hevig ontkennende Sebastiaan van P. krijgt drie jaar gevangenisstraf. Ook mag hij het beroep van huisarts gedurende vijf jaar niet uitoefenen. Het kan bijna niet anders of hier gaat nog een hoger beroep volgen.

Tijdens de rechtszaak probeert de arts meelevend over te komen, maar hij ontkent bij hoog en bij laag. Zijn advocaat spreekt van een ‘heksenjacht’

Rond het tijdstip van de rechtszaak speelt er nog iets in deze zedenkwestie: de uiteindelijk veroordeelde Van P. heeft kennelijk vijanden gemaakt tijdens zijn werk als huisarts, want een voormalig forensisch arts wil koste wat het kost voorkomen dat de Limburgse ‘witte jas’ – bij het aantekenen van een eventueel hoger beroep bij het gerechtshof in Den Bosch – alsnog ‘gewoon’ kan blijven doorwerken in zijn praktijk.

De oud-arts heeft daarom een klacht ingediend tegen hem, waarna er een tuchtzaak tegen Sebastiaan van P. gaat lopen. Hierdoor is het maar de vraag of en wanneer hij überhaupt nog zijn werk mag gaan uitoefenen.