Niet dat het normaal níet gevaarlijk is in een Hondurese gevangenis. Al jarenlang sterven er bijna maandelijks gevangenen door geweld. Oorlogen tussen rivaliserende bendes en drugskartels gaan namelijk ook achter de tralies onverminderd voort. Maar nu is er in die overvolle en gewelddadige gevangenissen een verzwarende factor bijgekomen: de angst voor corona.
Er waren de afgelopen maanden mensen in Nederland die zich beklaagden over de coronamaatregelen. Die vonden het ‘best zwaar’ om samen met hun zelfgekozen partner in een appartementje te zitten. Deze mensen moeten één ding zeker nooit doen: een misdaad begaan in Honduras. Daar zitten namelijk bijna 22.000 gevangen in dertig gevangenissen verspreid over het land. Ze zijn gebouwd om in totaal 10.000 gestraften te huisvesten. Krap dus. Alle gevangenissen in Honduras puilen uit. Ook al omdat relatief kleine vergrijpen erg lange straffen opleveren. Voor het in bezit hebben van drugs heb je zo een straf van zes jaar te pakken. Ook is de rechtsgang traag, waardoor veel mensen in afwachting van hun straf, of een mogelijke onschuldig-verklaring, soms maanden of zelfs jaren vastzitten.
400 moorden per maand
Even wat achtergrondinformatie. Op de lijst armste landen ter wereld bungelt Honduras steevast onderaan. Meer dan 50 procent van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Maar als het gaat om landen met het meeste geweld en de meeste moorden (oorlogsgebieden uitgezonderd) staat Honduras juist in de top van het klassement. De enorme armoede maakt dat velen wel voor wat klusjes te porren zijn die het daglicht niet kunnen verdragen. En die klusjes liggen er voor het oprapen. Honduras is voor drugskartels namelijk cruciaal in de drugsroutes naar Amerika. Wie de macht heeft in Honduras weet dat hij zijn handel in Amerika kan krijgen. En dus strijden diverse drugskartels om de macht in het land in Midden-Amerika.
Corruptie, intimidatie en moord zijn schering en inslag. Zo werd vorig jaar nog de 41-jarige broer van de president, Juan Antonio Hernández, door een jury in New York schuldig bevonden aan grootschalige drugshandel en illegaal wapenbezit. Mogelijk verdwijnt hij levenslang in het gevang.
Per maand vinden in Honduras ongeveer 400 moorden plaats. Op jaarbasis worden in dat land per 100.000 inwoners negentig mensen vermoord. Ter vergelijking: in Amerika zijn dat er vijf, in Nederland één. En Honduras telt tussen de vijf en zeven miljoen inwoners. Daarbij wordt door de overheid altijd ‘ongeveer’ gezegd, wat aangeeft dat het land niet heel erg strak georganiseerd is. Toen Amerika in 2012 ook nog eens meer dan 100.000 gevangenen uitzette naar het land waar ze vandaan kwamen, kreeg Honduras er een legertje criminelen bij dat niet terugschrok voor moord, ontvoering en afpersing. Zij gingen, eenmaal terug in hun thuisland, gewoon door met precies dat te doen waar ze het beste in zijn. Kortom, het wordt zo een stuk duidelijker waarom gevangenissen in Honduras uitpuilen. En daarbij is het nog een ‘meevaller’ dat slechts 4 procent van de gepleegde moorden eindigt met een veroordeling. Als dat percentage hoger lag, zouden de gevangenissen nog voller zitten.
Je las zonet een gratis preview van dit artikel. Benieuwd naar de rest van het verhaal over de hel in Honduras? Je leest het in de Panorama van deze week, of via Blendle.
- Frenk Klein Arfman
- Reuters