Het diepste punt in de Mocrowar

Noot voor de lezer: dit stuk is op zondag 1 april aangevuld na bekend worden van het nieuws over de aanhouding van de vermoedelijke schutters.

We kijken terug op een zeer bewogen week. De laatste dagen van maart 2018 zullen misschien wel de geschiedenisboeken halen. Of 'misschien'? We weten het wel zeker. Een schutter doodde afgelopen donderdagochtend iets na negenen in de ochtend de broer van een zojuist door justitie binnengehaalde kroongetuige. Na interne afrekeningen in het randstedelijke misdaadmilieu die afschuw opwekten, was dit toch net effe iets anders. Dit was een regelrechte aanslag op 'de rechtstaat'. Een kroongetuige wordt immers 'beschermd' door de overheid, en daarmee kunnen we spreken van een situatie die in Nederland geen precedent kent, en qua misdaadbegrippen alleen te vergelijken is met de dodelijke aanslagen op de Italiaanse onderzoeksrechter Giovanni Falcone en maffiajager Paulo Borssellino, begin jaren negentig van de vorige eeuw. Die aanslagen op representanten van de Italiaanse opsporing en magistratuur zorgden voor een omslag in de aanpak van de georganiseerde misdaad in het land van de gehakte laars. De Siciliaanse maffia kwam daardoor veel meer onder druk te staan. Of dat in Nederland ook staat te gebeuren is voorlopig nog maar de vraag. Het zal in ieder geval een strijd worden tegen een kwaad waarvoor een lange adem nodig is. Hier een eenvoudige opsomming van de gebeurtenissen de afgelopen dagen.

Donderdag 22 maart - We zitten op de Panoramaredactie nog even ons laatste werk van de dag af te ronden als er ineens een reeks sms'jes binnenkomt. Justitie schijnt een kroongetuige te hebben in de strijd tegen de Mocromaffia, zo gaat het gerucht, melden meerdere bronnen. Sommige journalisten weten al helemaal van de hoed en de rand, anderen worden nog even in het ongewisse gelaten maar alles zal op vrijdag duidelijk worden als de liquidatie van Hakim Changachi behandeld gaat worden aan de rechtbank op Schiphol, zo klinkt het. De discussie via diverse digitale kanalen gaat meteen over de vraag of zo'n getuige wel goed beschermd is. Mocht het gaan om iemand uit de Marokkaanse gemeenschap, dan is er niet alleen sprake van een familiestructuur maar ook die van een clan, of zeg, een gemeenschap waartoe men behoort. Een informele organisatievorm die vaak teruggaat tot in het geboorteland. Een gemeenschap van geven en delen, van (uit)-huwelijken tot banenverstrekking. Begint iemand uit een dergelijke groep te 'spreken' dan is zijn hele achterban gewaarschuwd. Gaat het OM dit risico écht nemen? 

Puzzelstukjes

Vrijdag 23 maart - Iets voor het middaguur komt er witte rook uit de rechtbankbunker op Amsterdam-Schiphol. Er is inderdaad een kroongetuige. Het gaat om Nabil B. (27). Hij is de 'spotter' en 'regelaar' geweest bij de moordaanslag op Hakim Changachi en de mislukte moordaanslag op Khalid H., enkele dagen later in Utrecht-Overvecht. De puzzelstukjes vallen daarna al snel in elkaar. Nabil B. zou wroeging hebben gekregen na de 'vergissing' waarbij zijn vriend Hakim was omgekomen. Hij bood zijn excuses aan bij de familie van Changachi - een typisch voorbeeld van zo'n grotere Marokkaanse clan, die in dit geval takken heeft in Utrecht maar ook in een stad als Breda, en uiteraard in (Noord)-Marokko. 

Kort na zijn 'excuses' krijgt Nabil gedurende 2017 te maken met de groep die hij 'nu' aanwijst als de opdrachtgevers van de twee moordpogingen. Zonder dat zijn verklaringen exact naar buiten zijn gebracht meldt het OM dat dat de groep rondom Redouan T. is. In de media klinkt de vraag in hoeverre deze verklaringen - die in december '17 zijn vastgelegd - een relatie hebben met een brandbrief uit de Utrechtse onderwereld, zoals die een maand eerder door de website Boevennieuws is verspreid. Is die brief - die op sommige punten overeenkomsten lijkt te hebben met de verklaringen van Nabil - nu een opzetje van justitie geweest? Of hebben criminelen zelf de pen ter hand gepakt? Het NRC-Handelsblad gaat hier dieper op in, in een lange doorwrochte reportage over de Mocrowar de laatste jaren. Lees hier. 

Maandag 26 maart - De politie maakte bekend dat Redouan T. en zijn vermeende handlanger Saïd R. op de Nationale Opsporingslijst zijn geplaatst. Zij zouden opdracht hebben verstrekt voor onderwereldmoorden. Tevens wordt het nieuws over de binnen gehengelde kroongetuige nog eens bekrachtigd. Justitie speelt een gevaarlijk spel, maar dat raakt die dag een beetje ondergesneeuwd. 

Martin Kok

Woensdag 28 maart - Het is weer zo'n dag vol nieuws. Het OM maakt bekend dat Zakaria A. in zijn cel in de P.I. Alphen aan de Rijn is 'opgepakt'. De jonge 22 jaar oude Utrechter zou betrokken zijn bij de moordaanslag op crimeblogger Martin Kok, december 2016 in Laren. A. kennen we als verdachte van een andere 'Utrechtse' onderwereldliquidatie, die op Ranko Skekic, een half jaar eerder in Overvecht. Hij is ook nog eens bevriend met een crimineel die in verband is gebracht met een bomaanslag op Martin Kok: Anouar B., die op zijn beurt weer vast zit voor een andere vermoedelijk 'Utrechtse' liquidatie in het Marokkaanse Marrakech. 

De sfeer in het land is dat het OM en de politiediensten in Rotterdam, Utrecht en Amsterdam eindelijk 'aanpakken'. Ook in de media klinken euforische geluiden. 

's Avonds brengt Het Parool het nieuws dat er ook een schutter zou zijn opgepakt in verband met een andere Mocro-moord, de dodelijke aanslag op Annas El Ajoudi, in januari dit jaar in de Amsterdamse Diamantbuurt. Misschien is het een teken aan de wand dat deze verdachte twee dagen later alweer vrij wordt gelaten, na hevige protest van zijn advocaat die beweert dat deze verdachte brandschoon is. Ook Panorama wordt na hierover te hebben bericht overigens gebeld door woedende familieleden van de 'verdachte'. 

Broer

Donderdag 29 maart - En dan is het donderdagochtend, iets na negenen. Een fraaie vroege lenteochtend in Amsterdam. Er vliegt een wit-blauwe politiehelicopter vanuit de richting Amstelveen over Amsterdam-West richting het IJ. Hij gaat hard, duidelijk te zien een spoedgeval. Dat kan van alles betekeken. In Amsterdam vliegen dergelijke toestellen dagelijks over. Een verkeersongeluk, een man in het water gevallen...

Ietsje later melden omstanders dat de broer van kroongetuige Nabil B. is doodgeschoten. Een schok gaat door het land. Een jonge daadkrachtige ondernemer met een eigen bedrijf die niets te maken heeft gehad met de criminele activiteiten van zijn jongere familielid heeft moeten 'boeten'. De onderwereld heeft meteen afgerekend, nog geen zes dagen nadat justitie bekend had gemaakt dat het een nieuwe kroongetuige had geprepareerd.

@backlink(170313)

Beletteringsbedrijf

In de uren daarop klinken de eerste berichten over de aanslag. De schutter zou zich hebben aangemeld bij het beletteringsbedrijf van de onschuldige Reduan (40) als sollicitant. Samen zouden ze 'naar boven zijn gegaan' voor een bak koffie en een paar stevige vragen. Daar op die hoger gelegen etage zou hij hebben geschoten. Medewerkers zien de man de trap af stommelen, de straat oprennen en zijn auto pakken. 

De politie vindt een half uitgebrande vluchtwagen vlak bij de plaats delict. Forensisch deskundigen gaan ermee aan de slag. Familieleden van de kroongetuige worden geëvacueerd. Het nieuws komt naar buiten dat de schutter 'goed op camera' zou staan.

Maar daarna blijft het stil. De eerste cruciale 48 uur komt er geen nieuws naar buiten over een eventuele arrestatie. Dat doet pijn.

De onderwereld heeft meteen afgerekend en daarna de benen gepakt.

Schutter

Zaterdag 31 maart - De politie heeft vrijdagavond de vermoedelijke schutter van Reduan Bakkali opgepakt. Het gaat om Shurandy S. (41) uit Hilversum. Forensisch deskundigen hebben het dna van Shurandy - alias 'Andy' - terug gevonden op de plaats delict. Twee andere 'handlangers' worden in de loop van de zaterdag die erop volgt gearresteerd in de provincie Zuid Holland, in Rijswijk en het Westland. Daarmee is de liquidatie praktisch gezien opgelost. 

De opgepakte S. was tot gisteren bij de politie bekend van 'relatief' lichte vergrijpen. Zo zou hij iemand hebben mishandeld door hem met zijn hand 'in de keel' te prikken. Ook is hij betrokken geweest bij autodiefstal en vernieling van personenauto's. S. zou roots hebben in de Nederlandse Antillen, en contacten onderhouden met leden van de Green Gang.

De Gooi en Eemlander komt vandaag met het verhaal dat 'Andy' een vriendelijke buurman was, bij wie kinderen appels uit de appelboom konden plukken. Een kleine gestalte, niet langer dan 1 meter 70, woonachtig in een bescheiden arbeiderswoning en vermoedelijk zelf ook vader; net als Reduan Bakkali, die twee dochters had. 

Het lijkt erop - als hij de dader is van de aanslag op de NDSM-werf - dat Shurandy lang een soort 'stille cel' is geweest. Ter detonatie gebracht op het moment dat zijn opdrachtgevers daarom vroegen, zoals ook jihadisten soms maanden- zoniet jaren wachten op een signaal van boven. En dat is best wel scary, laten we eerlijk zijn. Hoeveel van dergelijke schutters heeft de Mocromaffia-brigade nog klaar staan? Hoe diep zijn de zakken van diegen die dit soort afrekeningen betalen en organiseren? 

In het land vraagt men zich bij het paasontbijt af hoe deze (vermeende) moordenaar zo 'dom' kan zijn geweest. Want ja, dat is ook iets. Terwijl het slachtoffer op zaterdag al is begraven is de naschok nog groot. Hoe kan het dat een hitman besluit zichtbaar op camera een aanslag te begaan? Is hij niet goed bij zijn hoofd? Of heeft deze figuur mogelijk onder zware druk gestaan om zijn waanzinsactie te begaan? 

Vragen, vragen, vragen.