Rijswijks liefdesdrama eindigt in moord, zoontje (4): 'Mama, ik zie je weer in de lucht'

Op 1 oktober dit jaar werd in crematorium Iepenhof in Delft de 38-jarige Paro Ramlagan gecremeerd. De vrouw was een week eerder bruut vermoord in een portiek in Rijswijk. De uitvaart werd gratis verzorgd door een uitvaartonderneemster die erg begaan is met het lot van Paro’s achtergebleven zoontje Yash van nog maar 4 jaar oud. “Bij zo’n moment breekt je hart,” aldus Rischma Madho van Antyeshti Uitvaartzorg tegen het AD. “Ik schrok toen ik het nieuws hoorde dat een alleenstaande moeder was vermoord in het bijzijn van haar kind,” zei de vrouw, net als het slachtoffer van Hindoestaanse afkomst. 

Voor de jongen is op haar initiatief vrijwel direct vanuit de Hindoestaanse gemeenschap een inzamelingsactie opgezet. “Het is bij ons gebruikelijk dat je elkaar helpt.” Na drie dagen stond er al 30.000 euro op de rekening. Op 3 oktober, de dag waarop in Rijswijk een stille tocht ter nagedachtenis aan Paro werd gehouden, stond de teller op 48.800. Een mooi resultaat, maar de jongen krijgt zijn moeder er niet mee terug.

De verdachte van het misdrijf is de buurman van Paro. Volgens haar beste vriendin wilde hij al lange tijd verkering met het slachtoffer. “We hebben het er dikwijls over gehad,” zei ze tegen het AD. “Ze zei: Hij wil een relatie met mij, ik niet. Ik heb mijn zoon. En dan zei ik tegen haar: Als je het niet wilt, moet je het niet doen, hoor! Maar hij was echt jaloers. Opdringerig. Ze hebben er wel een paar keer ruzie om gehad.”

Paro had op de noodlottige vrijdag 20 september geen schijn van kans tegen haar belager. Ze had die namiddag net haar zoontje uit de opvang gehaald en haar fatbike in de kelder van de portiekflat uit de jaren vijftig geparkeerd. Terwijl ze de grijze, stenen trap naar boven nam, kwam haar bovenbuurman aangelopen en hij schoot vrijwel meteen. Het jongetje, dat vlak achter de portiekdeur stond, rende de straat op, waar buurtbewoners hem hoorden roepen: “Mama is neergeschoten, mama is dood!” 

Speling van het lot

Toegesnelde hulpdiensten konden aanvankelijk niet in de buurt komen van de vrouw omdat de dader nog met zijn wapen in het complex was. “Hij was helemaal aan het schreeuwen en aan het wijzen met het vuurwapen. Het was echt doodeng,” vertelde een buurtbewoner. 

Volgens omwonenden heeft Yash de moord voor zijn ogen zien gebeuren. Een buurman die gealarmeerd door de schoten naar buiten kwam rennen, zag het jochie ontredderd op de stoep staan. Toen hij door een schreeuwende overbuurvrouw werd gewaarschuwd dat er een man met een wapen uit het raam van zijn woning hing, loodste hij het kind snel een portiek in. Een andere vrouw uit de buurt verklaarde tegen Omroep West dat ze ‘moest rennen voor haar leven’. Buurtbewoonster Whitney was als een van de eersten ter plekke. Zij nam met haar neef, die Yash in veiligheid bracht, poolshoogte in de portiek en kreeg daar de schrik van haar leven. “Er lag een vrouw op de trap en er lag overal bloed,” vertelde ze geschokt tegen Omroep West.

De politie was al snel ter plekke en kon de dader in zijn eigen woning arresteren, waarna de hulpdiensten alsnog trachten de vrouw te redden. Maar tevergeefs: ze was inmiddels al aan haar verwondingen bezweken. 

De verdachte wordt niet alleen beschuldigd van moord, maar ook van poging tot doodslag van het kind van het slachtoffer, omdat het jongetje zich zo dicht bij zijn moeder bevond op het moment van de schietpartij. Een buurman verklaart dat de verdachte ook daadwerkelijk zijn pistool op het 4-jarige kind gericht zou hebben. “Dat jongetje was zijn leven ook niet zeker.” Daarnaast wordt de moordenaar ook poging tot doodslag van drie omwonenden te laste gelegd. Hij zou zijn pistool op hen hebben gericht en zelfs de trekker hebben overgehaald, maar door een gunstige speling van het lot was hij op dat moment door zijn kogels heen. Volgens buurvrouwen zou hij daarvoor een paar keer echt hebben geschoten. Al zou dat volgens een buurvrouw ‘niet heel erg gericht’ zijn geweest. Omwonenden hebben in totaal zeker zes of zeven schoten gehoord. 

Wat veel buurtbewoners echter nog het meest op het netvlies zal blijven staan, is het moment dat het jongetje, met een troostknuffelbeer in zijn knuistjes, door agenten van de plek werd weggevoerd. 

'Ze zei: hij wil een relatie met mij, ik niet. Ik heb mijn zoon. En dan zei ik tegen haar: als je het niet wil, moet je het niet doen, hoor! Maar hij was echt jaloers, opdringerig'

Bekende zangeres

De alleenstaande Paro Ramlagan verhuisde enkele jaren geleden vanuit Suriname naar Nederland om zich te voegen bij haar toenmalige Nederlandse man, met wie ze een zoontje kreeg. Het huwelijk werd een nachtmerrie, haar man was ronduit gewelddadig tegen haar. Ze vluchtte het huis uit, en belandde in een opvanghuis. Ze had ondertussen echter haar leven weer op de rit en woonde alweer twee jaar in de portiekflat in de Galjoenstraat in Rijswijk. 

Volgens velen is de tragische dood van de Rijswijkse een typisch voorbeeld van femicide, een moord op een vrouw , meestal na ‘conflicten in de relationele sfeer’. Triest feit: dit was al de derde keer in anderhalf jaar tijd dat in Rijswijk een vrouw door een dergelijk misdrijf om het leven kwam.

Slachtoffer Paro Ramlagan was een bekende vrouw in Hindoestaanse kringen. Onder haar artiestennaam Miss Paro maakte ze al vier jaar deel uit van de muziekformatie Unique, waarmee ze optrad in Suriname en Nederland. Paro werkte daarnaast op de financiële administratie van uitzendbedrijf Blue Groep in Rijswijk. Dat liet op zijn website en op het zakelijke netwerk LinkedIn weten ‘diep geschokt te zijn door het tragisch overlijden’ van hun ‘geliefde collega en toegewijde moeder’. En: “Je bent veel te vroeg heengegaan en wij gaan je ontzettend missen.” Een zakelijke relatie reageerde: “Mijn hart breekt echt van dit soort berichten, gevlucht voor een gewelddadige echtgenoot en hier worden omgelegd door een gestoorde buurman. Ik hoop dat haar kindje de zorg krijgt die hij nodig heeft nu hem het belangrijkste uit zijn leven ontnomen is.” 

Bij de uitvaartplechtigheid werd muziek gespeeld van Parbati, zoals haar oorspronkelijke voornaam luidt. Uitvaartbegeleidster Rischma Madho: “Ik heb Yash uitgelegd dat zijn mama nu een ster in de hemel is, een ster die hem altijd zal volgen en bij hem zal zijn. De jongen heeft zelf mogen zeggen welke tekst er op het lint moest komen. Dat is ‘Mama, ik zie je weer in de lucht’ geworden. Als begrafenisondernemer maak je veel mee, maar bij zo’n moment breekt je hart.”

Kleurplaat

De buurman, die volgens bekenden van het slachtoffer ‘nogal opdringerig’ was en een ‘haat-liefdeverhouding’ had met zijn buurvrouw, wordt officieel verdacht van moord. En het OM verdenkt hem dus ook van poging tot doodslag van drie buurtbewoners. Eén buurman, die door de verdachte met een vuurwapen werd bedreigd toen hij eerste hulp wilde verlenen aan Paro, is getraumatiseerd door wat hem is overkomen. Hij kan daarom niet naar zijn werk. Tegen De Telegraaf zei hij: “Ik ging regelmatig met hem tegelijkertijd de deur uit en had het idee dat hij in de bouw werkte als schilder. Toen hij mijn buurvrouw had doodgeschoten en ik onderaan de flat stond, gooide hij zijn wapen naar beneden en ben ik gevlucht.” 

'Ik heb Yash uitgelegd dat zijn mama nu een ster in de hemel is, een ster die hem altijd zal volgen en bij hem zal zijn'

Had de buurman die de jongen in veiligheid had gebracht niet zo adequaat gehandeld als hij deed, dan waren hij en het zoontje vermoedelijk niet meer in leven geweest. Deze man, genaamd Lowie, zei tegen de pers: “Zijn moeder lag dood op de trap. Toen heb ik hem op mijn arm genomen en wilde ik naar mijn huis lopen. Maar voordat ik liep, richtte de buurman van twee hoog een wapen op ons en wilde schieten. Gelukkig had hij inmiddels geen kogels meer. Hij haalde wel de trekker over.” Lowie snelde naar zijn eigen huis. “Daar heb ik Yash een kleurplaat gegeven. Wij zijn boven gaan zitten en hebben gewacht tot de politie er was.” 

Eerder heftig incident

Volgens buurtbewoners speelde er zich in de dagen voor de moord, namelijk op 15 september, ook al een heftig incident af tussen de vrouw en de verdachte. De politie bevestigt dit: “Wij zijn toen ter plaatste gekomen en met mensen in gesprek gegaan. Uiteindelijk is er geen aangifte gedaan,” aldus een woordvoerder. Had Paro dat nu maar wel gedaan, dan was het vreselijke drama misschien te voorkomen geweest. 

Op maandag 23 september, drie dagen na de moord, moest de man zich melden bij de rechter-commissaris in Den Haag. Daar werd duidelijk dat de verdachte voorlopig vast blijft zitten, op verdenking van moord en poging tot doodslag van vier personen, inclusief het zoontje van de vrouw. 

De bewonersbijeenkomst die kort na de moord werd georganiseerd en waar een kleine honderd Rijswijkers naartoe kwamen, was volgens burgemeester Huri Sahin een ‘emotionele bijeenkomst’. Een paar dagen later volgde de crematie. Uitvaartverzorgster Rischma Madho liet er daar geen gras over groeien: “De man die Paro doodschoot, wilde een relatie met haar, maar zij wilde dat niet. Hij accepteerde dat niet en dat heeft haar uiteindelijk het leven gekost.” Familie van Paro vertelde aan Madho dat ze haar ouders op jonge leeftijd had verloren en dat ze opgroeide bij een oom en tante. Ze zou naar Nederland zijn gekomen om een goed bestaan te kunnen realiseren voor Yash. Ze hoopte dat ze hier een mooie toekomst tegemoet kon gaan als zangeres.

Over 14 jaar

“Yash was Paro's leven. Voor en door hem overwon zij vele obstakels,” zegt haar neef Amit, die met haar opgroeide. Het contact met zijn nicht verwaterde toen ze naar Nederland ging. Hij had geen idee van haar relatiemoeilijkheden. Niemand van de familie wist ervan, aldus Amit tegenover RTL. “Het is triest dat haar zoontje moet nu zijn moeder missen, net zoals zij haar ouders op hele jonge leeftijd heeft moeten missen.” 

“Paro heeft een heel zwaar leven gehad. Als je zo vaak teleurgesteld raakt, durf je alleen nog op jezelf te vertrouwen,” aldus de uitvaartbegeleidster die met Amit de crowdfundactie is begonnen om de toekomst van de jongen veilig te stellen. Bij de notaris is vastgelegd dat Yash het geld krijgt als hij 18 jaar wordt. Dat is dus over 14 jaar. Wellicht dat de moordenaar van zijn moeder dan nog veilig achter slot en grendel zit.

Om de acht dagen wordt een vrouw vermoord

De burgemeester van Rijswijk, Huri Sahin, liet eerder weten dat het lijkt dat er ‘opnieuw femicide heeft plaatsgevonden’. In de Zuid-Hollandse stad werden vorig jaar in juni en november twee vrouwen gedood door hun partner. Femicide staat voor ‘vrouwenmoord’ en heeft verschillende definities. Vaak gaat het om vrouwen die gedood worden door een partner of ex, soms gaat het ook om het opzettelijk doden van iemand enkel en alleen omdat ze vrouw is. 

Het Europees Instituut voor Gendergelijkheid (EIGE) omschrijft femicide breder en schaart er bijvoorbeeld ook moord op vrouwen uit eerwraak onder wordt gedood of omdat ze lesbisch is of niet langer in de prostitutie wil werken. Gemiddeld wordt elke acht dagen in Nederland een vrouw vermoord. In vier op de vijf gevallen gaat het om femicide: dan is de dader vaak een (ex)partner, ouder of ander familielid. 

Meerdere organisaties – zoals Veilig Thuis en het Landelijk Netwerk Vrouwenopvang – vragen de laatste tijd aandacht voor dit probleem. Zij maken zich zorgen, want in Nederland ligt het gemiddeld aantal gevallen van femicide fors hoger dan in onze omringende landen. Jaarlijks worden wereldwijd ongeveer 45.000 vrouwen vermoord omdat zij vrouw zijn; in Nederland wordt elke acht dagen een vrouw vermoord. In 6 van de 10 gevallen is de vermoedelijke dader een (ex-)partner. Zo blijkt uit onderzoek van het CBS uit 2023.

In de loop der jaren is de definitie van femicide door betrokken partijen aangescherpt en verduidelijkt. De formulering die nu vaak voor femicide wordt gebruikt, is afkomstig van de in 2020 overleden Zuid-Afrikaanse vrouwenrechtenactiviste Diana Russell. Wat femicide volgens haar omvat is: ‘alle vormen van seksistische moord gemotiveerd door een gevoel van recht op of superioriteit over vrouwen, door plezier of sadistische verlangens jegens hen of door de veronderstelling van eigenaarschap over vrouwen.’ In Nederland zeggen we vaak ‘moord op vrouwen omdat zij vrouw zijn’, maar deze definitie is niet rechtsgeldig. 

Vaak vinden deze daden plaats binnen de vertrouwde muren van het huis van het slachtoffer. De aanleidingen tot femicide zijn divers en kunnen variëren van relatieconflicten en jaloezie tot wraak of psychische problemen bij de dader. Door gebrek aan de internationaal overeengekomen definitie is het in een rechtszaak lastig te beoordelen of het gaat over femicide of een ‘gewone’ moord. Op dit moment is er in Nederland nog geen wetgeving over femicide. Er zijn diverse redenen waarom femicide nog steeds een onderbelicht probleem is. Deze variëren van onduidelijkheid over de exacte definitie tot ontoereikende wetgeving en gebrekkige handhaving ervan.