KISS-bassist Gene Simmons is 75 jaar: een leven vol seks, snoep en rock-‘n-roll

Philadelphia, 29 april 1974. KISS staat op het punt geschiedenis te schrijven tijdens de opnames van de populaire The Mike Douglas Show. Voor het eerst mogen ze op nationale televisie hun muziek laten horen. Bassist Gene Simmons is aangewezen om Douglas’ vragen te beantwoorden. Het publiek reageert lacherig wanneer de ‘The Demon’ op hoge plateauzolen het podium betreedt en meteen zijn befaamde tong uitrolt. Simmons neemt in zijn vampier-persona plaats naast comédienne Totie Fields. Ze rolt met haar ogen wanneer Simmons zegt dat hij zijn tanden in het publiek wil zetten. “Kijkt je moeder ook?” Ze grapt dat er misschien wel ‘een braaf, Joods jongetje onder die lagen schmink schuilgaat’. Simmons: “Je moest eens weten…” Fields, zelf ook Joods, maakt voor open doel af: “Oh, ik weet genoeg. Zo’n haakneus kun je niet verbergen!”

Simmons kan een grijns niet onderdrukken. Er zit veel waarheid in Fields’ plaagstootjes. Want zijn moeder zit inderdaad trots voor de buis. Ze kent dat Joodse jongetje onder de schmink als geen ander…

Simmons komt namelijk op 25 augustus 1949 ter wereld als ‘Chaim Witz’ in de pas opgerichte staat Israël. Nadat zijn vader de benen heeft genomen, blijft hij alleen achter met zijn Joods-Hongaarse moeder Flora Kovács. Voor haar zijn de herinneringen aan de kampen en de Holocaust nog vers. Als tienermeisje heeft ze haar moeder en oma in een gaskamer zien verdwijnen. Pas tijdens een bezoek aan het officiële monument Yad Vashem in 2011 krijgt Simmons de details te horen over het getto, Ravensbrück en Mauthausen. Zijn moeder heeft de hel overleefd omdat ze zich met haar talent voor make-up en visagie nuttig kan maken voor de vrouw van de kampcommandant.

Het bestaan in het naoorlogse Haifa is ook geen pretje. Moeder en zoon leven in bittere armoede in een huis zonder stromend water. Geld voor nieuwe kleren is er niet. Om rond te komen verkoopt de jonge Chaim vruchten langs de kant van de weg. Totdat ze, dankzij familie in New York, eind jaren 50 de overtocht naar Amerika kunnen maken. Voor hen is dat niet Israël, het échte Beloofde Land.

Hitlergroet

Simmons herinnert zich levendig hoe hij als 8-jarig jongetje met zijn moeder voor de immigratiedienst moet verschijnen. Geen van beiden spreekt een woord Engels. In gebroken Duits legt de welwillende ambtenaar uit dat hun aanvraag is goedgekeurd en hij vraagt de vrouw om haar rechterhand op te houden om trouw te zweren aan de Amerikaanse vlag. Nerveus en verward strekt ze haar arm voor de Hitlergroet, het enige gezagsgetrouwe gebaar dat ze kent.

Nadat dit misverstand is rechtgezet, kunnen Florence en Eugene Klein, zoals ze na hun immigratie officieel heten, beginnen aan hun American Dream. Het is hard werken voor die droom. Florence verdient een hongerloon door in textielfabriek knoopjes aan jassen te naaien. Haar zoon, die zich inmiddels ‘Gene Simmons’ noemt, waant zich ‘Alice in Wonderland’, zo zegt hij later in een tv-interview met Dan Rather. “Alles was groot. De mensen waren groot. De auto’s waren groot. De broodjes waren enorm, en mensen hadden ijskasten vol met hun eigen eten, dat was bijzonder voor mij.” Terwijl zijn moeder werkt, verdwijnt Simmons in een wereld van stripboeken, zwart-wit televisie en langspeelplaten. Wanneer hij in 1964 The Beatles in The Ed Sullivan Show ziet, weet hij het zeker: “Dat wil ik ook!”

Moeder en zoon leven in armoede in een huis zonder stromend water. Geld voor nieuwe kleren is er niet. Om rond te komen verkoopt hij vruchten langs de kant van de weg

Simmons’ carrière begint bescheiden met het schoolbandje Lynx. Ze krijgen 50 dollar om covers van de Everly Brothers en Otis Redding te spelen op het eindejaarsbal. Alhoewel hij naar eigen zeggen geen vrienden heeft, klikt het goed met Stanley Eisen, wiens Joodse moeder via Amsterdam uit nazi-Duitsland is gevlucht. Ze delen een passie voor muziek die ze kunnen uitleven in hun garageband Wicked Lester. Tot tevredenheid van zijn moeder krijgt Simmons ondertussen een baantje als leerkracht op een openbare school in Harlem, maar na een paar maanden houdt hij het voor gezien. "Het podium was te klein,” concludeert Simmons eind jaren 70 in een interview met een plaatselijke krant. “Veertig mensen was niet genoeg, ik wilde er 40.000.”

In het glamrock-tijdperk met androgyne artiesten als David Bowie’s personage Ziggy Stardust, dromen Simmons en Eisen (die zich ‘Paul Stanley’ noemt) over hun doorbraak. Via advertenties en audities in de lokale horeca vinden ze drummer Peter Criss en gitarist Paul ‘Ace’ Frehley. Wanneer Criss tijdens een autorit praat over zijn tijd in een bandje genaamd Lips, krijgt Stanley een ingeving: "Wat vinden jullie van de naam Kiss?" Gitarist Frehley komt vervolgens op het idee om de naam in hoofdletters te schrijven, met de twee SS’en als bliksemschichten. Een band is geboren.

Ultieme live-act

Na wat rondbellen regelt Simmons drie optredens in de Popcorn Club, een concertpodium in Queens. Het eerste optreden op 30 januari 1973 trekt een handjevol verdwaalde bezoekers, maar op de derde avond is het zaaltje afgeladen. Wanneer beginnend artiestenmanager Bill Aucoin de band later dat jaar ziet optreden in de balzaal van een goedkoop hotelletje, biedt hij ze gelijk hun eerste contract aan, voor 75 dollar per week. Aucoin komt ook met de iconische introductie: “You wanted the best, you got the best…The hottest band In the world…KISS!” Aucoin gelooft zo in het project dat hij zijn persoonlijke creditcard gebruikt om de band te promoten. In plaats van lege kratjes staan er nu echte gitaarversterkers op het podium. De zwarte spijkerbroeken kunnen plaatsmaken voor de bekende leren bondage-outfits. Professionele visagisten brengen de personages ‘Demon’, ‘Starchild’, ‘Catman’ en ‘Spaceman’ tot leven.

Het is de perfecte symbiose. Aucoin krijgt zijn investering ruimschoots terugbetaald en KISS groeit uit tot de ultieme live-act met mistmachines, vuurwerk en legendarische gimmicks als Frehleys brandende Les Paul en Simmons die nepbloed ophoest tijdens God of Thunder.

Het duurt niet lang voordat sommige kijkers de band associëren met de duivel. KISS zou staan voor ‘Knights In Satan’s Service’. Bovendien vertoont het door Frehley ontworpen logo zoveel gelijkenissen met het embleem van de Schutzstaffel (SS) dat de band het moet aanpassen voor concerten in Duitsland en Oostenrijk. Natuurlijk zijn de Joodse voormannen geen nazisympathisanten, maar ze bieden weinig weerstand tegen het imago van fascistische duivelaanbidders. Controverse is goed voor de publiciteit. Desondanks valt de platenverkoop van de eerste drie albums zo tegen dat de bandleden nauwelijks hun leren broek kunnen ophouden. Manager Aucoin en platenlabel Casablanca, nieuwkomers in de muziekindustrie, zijn bijna failliet.

In een laatste wanhoopspoging komen ze met een ambitieus plan: een live dubbelalbum. Het blijkt een gouden zet. Alive! (1975) is wereldwijd een van de best verkochte platen. Ook opvolgers Destroyer (1976) en Love Gun (1977) halen moeiteloos platina. KISS is even de ‘hottest band on earth’.

Ondanks de beproefde succesformule, deinst KISS niet terug voor muzikale experimenten. Dat levert verrassende hits op zoals de gevoelige powerballad Beth en Simmons’ cover van het Disneyliedje When you wish upon a star’. Een minder geslaagd voorbeeld is de middeleeuwse minstrelenmuziek op Music from ‘The Elder’.

Wanneer Paul Stanley eind jaren 70 bevangen raakt door de discokoorts, pent hij met Desmond Child, de latere hitmachine van bands als Aerosmith, in recordtijd het nummer Tonight. De riffs en teksten spreken Simmons gelijk aan: Tonight, I wanna give it all to you / In the darkness, there's so much I wanna do. Hij is een stuk minder enthousiast over het Do, do, do, do-intro. Veel te tuttig, oordeelt de grommende God of Thunder.

Maar zodra KISS de schijf onder de titel I was made for lovin' you uitbrengt, is het gelijk een megahit. In Nederland domineert het wekenlang de hitlijsten en het nummer is nog steeds niet weg te denken uit de jaarlijkse Top 2000. Voor de bandleden voelt het als een verplicht nummer, bekent Simmons in een interview met OK! Magazine: “Tot op de dag vandaag haat ik het om te spelen. Maar ja, stadions vol mensen springen op een neer als een Bijbelse sprinkhanenplaag en gaan helemaal uit hun dak.”

Naar verluidt heeft Simmons met ongeveer 4800 vrouwen het bed gedeeld, waaronder beroemdheden als Cher. Diana Ross leert hem dat een relatie meer kan zijn dan seks

Marketinggenie

Simmons begrijpt dat KISS meer is dan een band; het is een brand. In een BBC-interview zegt hij: “Het leven is business, en ik benader het leven als een haai: je moet blijven bewegen om niet te verzuipen.” Om in beweging te blijven verbindt hij KISS aan tal van projecten, van restaurants en minigolfbanen tot een American Footballteam. Met de vastberadenheid van de jongen die vruchten verkoopt, prijst Simmons fan-artikelen aan. Geen band ter wereld heeft meer verdiend aan merchandising, van T-shirts en boeken tot shampoo, flipperkasten, koffiezetautomaten en condooms. Toegewijde fans kunnen zelfs een KISS-creditcard aanvragen, een KISS-cruise boeken, of na hun dood in een KISS-kist liggen.

Ook in zijn vele tv-rollen, waarin hij meestal zichzelf speelt, vertegenwoordigt Simmons het merk KISS. Bij zijn optreden in The Apprentice noemt presentator Donald Trump de bassist een ‘marketing-genie’. Maar vooral Simmons’ obsessie met patenten aanvragen, van zijn Axe-basgitaar tot het begrip ‘trophy wife’ en het ‘duivelhoorn’-handgebaar, roept ook woede en hoongelach op. Met een vermogen van ruim 400 miljoen dollar, huizen in Malibu en Beverly Hills, en garages vol exclusieve auto’s, lacht Simmons wel het hardst.

Simmons’ belangrijkste graadmeter voor succes blijft toch wel de hoeveelheid knappe groupies die op de kleedkamerdeur kloppen. “Toen we in ‘76 door Europa toerden, wilde iedereen met ons neuken,” zegt Simmons dertig jaar later in een interview met muziektijdschrift Uncut. Dat hij als ‘ugly dog’ zoveel vrouwen kan verslinden, noemt Simmons ‘de magie van rock-‘n-roll’.

Overal waar KISS gaat, maakt Simmons het geijkte grapje dat ze hem daar ‘met open armen en open benen ontvangen'. Simmons’ toespelingen vallen niet altijd in goede aarde. In 2017 doet Fox News hem in de ban wegens ‘ongepast gedrag’ en klaagt een vrouw hem anoniem aan voor ‘ongewenste seksuele avances’. Hoewel Simmons alle beschuldigingen ontkent, schikt hij uiteindelijk toch. Simmons’ leven bestaat dus grotendeels uit seks en rock-‘n-roll maar drugs zijn niet aan hem besteed. Zelfs alcohol en sigaretten laat hij staan. Zijn reden: “Ik wil mijn moeder niet teleurstellen.” Onlangs heeft hij in een podcast onthuld dat hij in 1976 toch één keer, onbewust, de fout in is gegaan door op een feestje zes brownies met ‘speciale ingrediënten’ te verorberen. De hallucinaties waarbij zijn handen ‘opzwollen als in een tekenfilm’ zal hij nooit vergeten, maar hij ziet het toch vooral als een verspilling van chocola.

Naar verluidt heeft Simmons met ongeveer 4800 vrouwen het bed gedeeld, waaronder beroemdheden als Cher met wie hij eind jaren 70 een tijdje samenwoont. Diana Ross leert hem dat een relatie ‘meer kan zijn dan alleen seks’. Maar er is één vrouw die de rockende rokkenjager, een beetje althans, kan temmen en dat is de Canadese Playmate en B-actrice Shannon Tweed. Ze leren elkaar in 1983 kennen in Hugh Hefners Playboy Mansion. “Het was geen geheim dat ik nog gewoon aan het feesten was,” geeft hij toe. “Shannon, God zegene haar, is nooit teruggedeinsd. Ik had mijn trieste kont al lang de deur uitgewerkt.” Simmons en de nu 67-jarige Tweed zijn nog steeds samen en hebben twee kinderen, zoon Nick (35) en dochter Sophie (32). Hij is journalist, zij zangeres. Beiden waren te zien in Simmons’ realityshow Family Jewels.

Alhoewel de ster geen moeite heeft om ‘I love you’ te zeggen, gaat ‘I do’ hem te ver. Als zakenman ziet Simmons het huwelijk voornamelijk als een waardeloze investering: “Echtscheidingen zijn de grootste financiële valkuilen in het leven en de hoofdoorzaak van echtscheidingen zijn huwelijken.” Maar na 28 jaar ‘daten’ gaat hij in 2011 tijdens een romantische strandwandeling, voor de camera’s van de realityshow, eindelijk op de knieën voor zijn Playmate-soulmate. In het seizoen daarop geven de twee elkaar het ja-woord in de rozentuin van een vijfsterrenhotel in Beverly Hills. Uiteraard is het bandje voor het feest snel gevonden.

‘Fucking nightmare’

Ook de relatie van Simmons met KISS is er een van voor- en tegenspoed. Na het succes van I was made for lovin’ you en flops als de foute cultfilm KISS Meets the Phantom of the Park, verschijnen begin jaren 80 scheuren in het fundament. Eerst is er de breuk met manager Aucoin, gevolgd door die met drummer Criss en gitarist Frehley. Behalve ‘creatieve meningsverschillen’ speelt het excessieve drank- en drugsgebruik van de vertrekkende leden een destructieve rol. Geheelonthouder Simmons wijst vooral met de beschuldigende vinger naar feestbeest Frehley, ‘de luiste, meest zelfdestructieve persoon die ik ooit heb ontmoet’.

Ook Frehleys opvolger Vinnie Vincent levert KISS de nodige kopzorgen op met zijn impromptu gitaarsolo’s. “Hij had geen idee wat hij moest spelen of wanneer,” schrijft Stanley in zijn memoires. Ondanks memorabele highlights zoals het megaconcert in Rio voor 137.000 uitzinnige fans, kijkt Simmons terug op de samenwerking als een ‘fucking nightmare’. De nieuwe drummer Eric ‘The Fox’ Carr groeit wel snel uit tot een publiekslieveling maar binnen de band voelt hij zich een buitenbeentje. Wanneer artsen bij hem in 1991 hartkanker vaststellen - een zeldzame en dodelijke diagnose - lijken Simmons en Stanley vooral geïnteresseerd in het vinden van een opvolger. Eric Singer vervangt zijn zieke naamgenoot op de drumtracks van de Argent-cover God gave rock ‘n’ roll to you II. De doodzieke Carr is, met pruik, wel te zien in de videoclip. De drummer verliest de strijd met kanker op 24 november 1991, dezelfde dag dat Queen-zanger Freddie Mercury overlijdt.

Na de nodige wisselingen op gitaar en drums, kondigt Tupac Shakur, of all people, tijdens de Grammy’s, of all places, in februari 1996 het grote nieuws aan. “De Grammy’s waren altijd voor vermoeid ogende, heteroseksuele mannen in pakken,” begint de rapper zijn introductie. “We hebben iets nieuws nodig. We moeten mensen shockeren…” Er gaat inderdaad een kleine schokgolf door de zaal wanneer KISS in vol ornaat het podium oploopt. Voor het eerst sinds 1979 staan de oorspronkelijke bandleden weer op het verhoog, met Frehley en Criss dus.

Met bijna 200 uitverkochte optredens is de Reunion Tour een doorslaand succes, maar al snel vervallen de bandleden in het oude patroon van drank, drugs en drama. Dus is er in 2000 alweer de Farewell Tour die KISS, in Stanleys woorden, ‘uit zijn lijden moet verlossen’. Tijdens de afscheidstournee komt Frehley regelmatig laat opdagen voor repetities. Criss drumt soms opzettelijk traag. Wanneer Paul Stanley aan het einde van een concert in South Carolina volgens goed gebruik zijn gitaar op het podium kapot slaat, gooit ‘The Catman’ ook spontaan zijn drumset aan diggelen. Stanley stormt woedend van het podium af.

De Farewell Tour is uiteindelijk alleen een vaarwel voor Frehley en Criss. Want wanneer de uitnodigingen voor KISS binnen blijven stromen, bijvoorbeeld voor de sluitingsceremonie van de Winterspelen in 2002, besluiten Stanley en Simmons met frisse moed verder te gaan. Met drummer Eric Singer en gitarist Tommy Thayer breekt een relatief rustige periode aan. Zoals Simmons het in 2017 uitdrukt: “Het gaat lekker. Iedereen is gewoon op tijd, geen ‘de hond heeft mijn huiswerk opgegeten’-smoesjes. None of that crap.”

Hall of Fame

Laat die ‘crap’ maar aan de voormannen zelf over. Nadat Simmons met zijn controversiële denkbeelden over zaken als zelfmoord ruzie heeft gemaakt met de halve muziekwereld, richt hij in 2012 zijn pijlen op de Rock & Roll Hall of Fame. Het instituut heeft volgens hem alle geloofwaardigheid verloren door popartiesten als Madonna en Blondie toe te laten, terwijl rockers als Iron Maiden en KISS jarenlang zijn gepasseerd. “It’s a joke!” Stanley veroorzaakt in 2014 een ‘shitstorm’ door in zijn memoires Face the music’ uitgebreid de vuile was uit te hangen. De Starchild schrijft dat 'zijn maag draait' elke keer dat iemand Simmons als marketinggenie bestempelt. “Hij streek gewoon de eer op.”

Behalve voorspelbare anekdotes over interne ruzies en drugsgebruik, onthult Stanley en passant dat Frehley, de ontwerper van het veelbesproken KISS-logo, ‘nazimemorabilia verzamelde’. Zowel de gitarist als drummer Criss, die hij wegzet als een ‘ongeletterde idioot’, proberen volgens Stanley de band te saboteren ‘omdat die, in hun ogen, werd gemanipuleerd door op geldbeluste Joden’.

Uitgerekend wanneer het boek in de schappen verschijnt, komt de langverwachte uitnodiging van de ‘Hall of Fame’. De jury heeft besloten alleen de oorspronkelijke leden toe te laten, oftewel: Simmons, Stanley en de twee antisemieten. Wanneer een CBS-interviewer Stanley in een gesprek voor de inhuldiging vraagt of de band ‘for old times sake’ nog een keer gaat optreden, reageert de frontman gevat: “Zou jij for old times sake nog een nachtje bij je ex-vrouw doorbrengen?”

Tijdens de ceremonie op 10 april 2014 zitten de ‘fantastic four’ aan aparte tafels in de zaal. Het enige hoogtepunt is de energieke inleiding door gitaarlegende Tom Morello. “Wat Elvis en de Beatles waren voor vorige generaties, was KISS voor ons,” aldus de Rage Against The Machine-gitarist en zelfverklaard KISS-fan. “Ze brachten miljoenen jongeren ertoe om een instrument op te pakken. Hun invloed is overal, van Metallica tot Lady Gaga. KISS heeft duizenden artiesten in verschillende genres geïnspireerd.” Zelfs die mooie woorden kunnen niet verbloemen dat er veel veranderd is.

De grote constante in Simmons’ leven is zijn eerste fan, moeder Florence Klein. Of hij nou in Brazilië is of Japan, de bassist maakt altijd tijd voor een belletje. Zij draagt altijd een foto van haar ‘Chaim’ in een hangertje om de nek. Tot lichte ergernis van haar in 2005 overleden tweede man, draait Klein altijd het volume omhoog wanneer er een KISS-nummer voorbijkomt op de radio. Zoals het een ware KISS-fan betaamt, heeft ze de nodige merchandise in huis. Het pronkstuk in haar collectie is echter zelfgemaakt, een borduurwerkje van een vuurspuwende Gene Simmons. Het onderschrift luidt: “Voor mijn dierbare enige zoon, de grootste rockstar ter wereld.”

Op 3 december 2018 stort die wereld even in wanneer het bericht doorkomt dat Florence Klein op 93-jarige leeftijd vredig in haar slaap is overleden. “Ik heb mijn moeder verloren. Mijn mentor. Mijn moreel kompas. En mijn hart is gebroken,” schrijft Simmons op Instagram bij een oude foto van Chaim en Flora.

Eeuwig leven

Ondertussen heeft KISS, in een uitzending van America’s Got Talent, al de ‘definitieve’ afscheidstournee aangekondigd. Simmons belooft ‘de meest spectaculaire show ooit’. The End of The Road-tour zal een lange weg blijken, met uitstel door corona en gezondheidsperikelen. Na tientallen optredens, waaronder drie concerten in het Ziggo Dome, eindigt de reis waar het is begonnen, in New York. Op 2 december 2023 valt het doek in een uitverkocht Madison Square Garden met de bekende aankondiging: “You wanted the best, you got the best. The hottest band in the world… KISS!” Na twee uur met de welbekende setlist en pyrotechnische hoogstandjes zet de band, omringd door mist en confetti, de bekende afsluiter God gave rock and roll to you in.

‘Ik zou wel een enorme klootzak zijn, meer dan ik al ben, als ik niet dankbaar was voor het ongelooflijke leven dat ik heb geleid’

Alleen verschijnen er dit keer levensechte animaties van de bandleden op de schermen. Het is een voorproefje op wat komen gaat. Want in navolging van ABBA gaat KISS vanaf 2027 optreden met ‘digitale avatars’ van de hologrammen van de (huidige) bandleden. "Hiermee kunnen we voor eeuwig jong blijven,” aldus Simmons enthousiast. "Wie denkt van ons af te zijn, moet ik teleurstellen."

Maar artiesten van vlees en bloed hebben natuurlijk niet het eeuwige leven. In een recent interview met muziektijdschrift Goldmine zegt Simmons niet bang te zijn voor de dood. “Tenzij het komt in de vorm van een naderende auto of zo.” Hij kan in ieder geval met tevredenheid terugblikken. “Ik zou wel een enorme klootzak zijn, meer dan ik al ben, als ik niet dankbaar was voor het ongelooflijke leven dat ik heb geleid.” In plaats van het hiernamaals richt Simmons zich liever vol overgave op het leven vóór de dood. Daarbij put hij kracht uit het levensmotto van zijn moeder: “Elke dag boven de grond is een goede dag.”