Dinsdagavond 19 september, 23.30 uur. Ver weg van criminele broeinesten als Amsterdam en Rotterdam klinkt er in Oude Pekela, een stip op de kaart van de provincie Groningen met nog geen achtduizend zielen, een knal alsof zojuist de Derde Wereldoorlog is losgebarsten. De Feiko Clockstraat, waar je normaal gesproken op dit tijdstip een speld kunt horen vallen, trilt op zijn grondvesten.
Het complete dorp schrikt wakker. Een onbekende dader is in het pikkedonker de straat ingeslopen en heeft op de stoep voor een bedrijfspand een explosief neergelegd, dat hij heeft aangestoken en tot ontploffing heeft gebracht. Minstens zo verbazingwekkend als het feit dat deze aanslag niet in een drukke stad maar in een rustgevend dorp wordt gepleegd, is het doelwit geen waterpijpcafé (shishalounge) of een coffeeshop, ondernemingen die je misschien sneller met criminaliteit associeert, maar zon- en nagelstudio Sunshine & Nails. Een bedrijf met ogenschijnlijk een totaal gebrek aan crimineel DNA. Buurtbewoner Wybe Vermeij woont tegenover de studio en krijgt op het tijdstip van de aanslag, liggend in bed, bijna een hartverzakking. Hij is kort geleden vanuit Almere naar Oude Pekela verhuisd. Voor zijn rust. “Maar die heb ik hier nog niet gevonden,” verzucht hij tegenover RTL Nieuws. “Er is in de buurt al een paar keer geschoten. En hier in de omgeving is ook al een paar keer een aanslag geweest.”
Vroeger was de georganiseerde misdaad voor de meeste inwoners van Nederland – mensen als Wybe Vermeij – een ver-van-hun-bedshow. De onderwereld heette niet voor niets de ‘onderwereld’. Gewone mensen, hardwerkende Nederlanders, gezinnen met kinderen en brave gepensioneerden: allemaal hoorden zij hooguit op het nieuws dat er een of andere drugsbaas was geliquideerd, maar daar bleef het bij. Het gebeurde nooit in hun achtertuin. Maar de tijden zijn veranderd. Tegenwoordig worden vrijwel elke nacht steden en dorpen opgeschrikt door een bomaanslag. Gezinnen worden midden in de nacht uit hun slaap geknald. Voordeuren en gevels worden uit rijtjeshuizen geblazen, de politie zet complete woonerven af en geschrokken ouders vissen in kinderkamers de glassplinters uit ledikantjes. Hoe heeft het zover kunnen komen? En wat is er nu eigenlijk precies aan de hand? Hoogste tijd om dit verschijnsel onder de loep te nemen.
Wie elke ochtend de krant openslaat en over de zoveelste aanslag op een woning of een bedrijfspand leest, vermoedt waarschijnlijk nog net niet dat in Nederland de oorlog is uitgebroken. Maar over hoeveel explosies, en pogingen daartoe, hebben we het eigenlijk? Wat zijn de cijfers? Feit is dat het aantal bomaanslagen in Nederland verontrustend hard blijft stijgen. Uit cijfers van de politie blijkt dat er vorig jaar 227 explosies waren bij woningen en bedrijfspanden. Dit jaar is dat aantal enorm toegenomen. Na acht maanden, dus per 1 september, stond de teller al op 358. Een zorgwekkend grote toename.
Benieuwd naar de rest van het artikel? Bekijk 'm in de nieuwste Panorama of check het via Blendle.
- Adobe Stock, NL Beeld E.A.