Bij de politierechter: 'Bijzondere verrichtingen'

Ooit waren Peter* (45) en Cor vrienden, nu zitten ze beiden voor de rechter. De eerste als verdachte, de tweede als slachtoffer. De mannen kijken elkaar geen moment aan. Peter draagt een vormeloos shirt en plukt ongemakkelijk aan zijn bakkebaarden. De kale Cor, die twee meter verderop zit, heeft zijn armen stijf over elkaar. Om zijn polsen hangt een kloek horloge en een hele rits armbanden. Met de messcherpe vouwen in zijn hagelwitte overhemd zou je de spanning die tussen de twee mannen hangt moeiteloos kunnen snijden.

De twee leren elkaar kennen wanneer Peter als franchisenemer aan de slag gaat bij de rijschool van Cor. Lange tijd gaat dat goed, totdat Peters huwelijk op de klippen loopt en hij zich verliest in drank, drugs en gokken. Van een zorgzame vader en een toegewijde rijinstructeur verandert hij in no-time in een nutteloze zwerver, op de vlucht voor zijn schuldeisers, bij wie hij voor dik 30.000 euro in het krijt staat. Maandenlang houdt hij zich schuil in een afgedankte caravan. Zijn telefoon gooit hij weg. Zijn familie geeft hem uiteindelijk als vermist op. Ze vrezen dat hij ergens van een brug is gesprongen.

Totdat zijn broer op een dag een telefoontje krijgt van de politie. Peter blijkt te zijn aangehouden voor een klein vergrijp. Of zijn broer hem wil komen halen? In het huis van zijn broer wordt Peter beetje bij beetje weer mens. Wanneer Cor verneemt dat zijn vriend weer boven water is, besluit hij hem te helpen. Hij neemt hem niet alleen in dienst, hij neemt ook al zijn schulden over, met de afspraak dat Peter die in termijnen aan hem aflost.

Het is een geschenk uit de hemel. Dankbaar neemt Peter weer plaats in de lesauto. Van zijn schuldeisers is hij voorlopig verlost, maar van zijn verslavingen nog niet. Drank, drugs en gokken blijven hem lokken. Buiten het zicht van Cor begint hij zich her en der opnieuw in de schulden te steken. Wanneer een leerling hem op een dag vraagt of hij ook cash kan betalen, hoeft hij geen twee keer na te denken. Haastig steekt hij het geld in eigen zak. Daarna is het hek van de dam. In de maanden die volgen verzoekt hij meerdere leerlingen om hun lesgeld cash of via een tikkie af te rekenen. Om de kassa nog wat harder te laten rinkelen smeert hij sommigen bovendien meer lessen aan dan zij in werkelijkheid nodig hebben. Al met al weet Peter in amper vier maanden tijd bijna 7000 euro te verduisteren. Maar erg doordacht is zijn plan niet. Cor is niet gek.

“Ik had natuurlijk al een vermoeden,” zegt de rijschoolhouder met zijn armen nog altijd even stijf over elkaar, “maar ik kon het gewoon niet geloven. Of ik wilde het niet geloven. Niet na alles wat ik voor hem gedaan had. Maar ja, als er op een gegeven moment leerlingen geslaagd blijken te zijn die helemaal niet in je systeem voorkomen, dan moet je wel.” Peter wacht het moment niet af. Op de avond dat hij met Cor een afspraak heeft om samen de administratie door te nemen, komt hij niet opdagen. Zijn telefoon neemt hij niet op. Wie Cor het verder ook vraagt, niemand weet waar Peter uithangt.

“Weet je wat het is?” zegt Cor, die tot tot nu toe stoer en stoïcijns oogde, maar bij wie nu onmiskenbaar een traan over de wang loopt. “Het is niet eens dat geld. Wij waren meer dan collega’s. Wij waren vrienden. En vrienden probeer je te helpen. En dan flikt hij je zoiets. Dat is geen mes in je rug, dat is een zwaard in je rug. Ik ken meer verslaafden en ik weet dat er altijd een moment komt dat je wel nuchter bent. Een moment waarop je wél beseft waar je mee bezig bent en wat je anderen aandoet. Blijkbaar heeft hij daar niets mee gedaan. Dat vind ik heel erg.”

“Het spijt me echt heel erg,” zegt Peter terwijl hij zich met een brok in de keel voor het eerst rechtstreeks tot Cor richt. Eén moment kijken de twee voormalige vrienden elkaar aan, waarna Cor het oogcontact verbreekt, moedeloos zijn schouders ophaalt en zwijgt. Het verduisterde bedrag van 6770 euro zal Peter moeten terugbetalen. Daarnaast legt de rechter hem een taakstraf van 80 uur op en een voorwaardelijke celstraf van twee weken. Om de ruim 30.000 euro terug te krijgen die Peter hem nog altijd verschuldigd is, zal Cor een civiele procedure moeten starten.

*Alle namen in deze rubriek zijn om privacy-redenen gefingeerd.