Welke kersthits leveren de meeste knaken op?

Een hit scoren is lekker. Bedenk: waar was Marco Borsato geweest zonder Dromen Zijn Bedrog? René Froger zonder Alles kan een mens gelukkig maken (Een Eigen Huis)? Dries Roelvink zonder… euh… zonder… Vraag het anders aan zanger Mart Hoogkamer die met één zomerknaller ♫ Ik Ga Zwemmen! ♪ geruisloos en ogenschijnlijk moeiteloos Ahoy vol krijgt. Joe! Maar nog véél beter dan een nummer 1-single is een glanzend piekende kersthit. Want met een beetje kersthit scoor je elk jaar ‘gewoon’ weer opnieuw. Kijk, daar heb je nog eens wat aan, qua kerstbonus.

Panorama zet de allergrootste kerstsuccessen voor je op een rij en zocht uit: hoeveel kerstbonussen hebben die mierzoete Jingle Bells-deuntjes de artiesten in kwestie tot nu toe (artikel is uit 2021. Inmiddels hebben de artiesten dus nóg meer binnengeharkt) eigenlijk opgeleverd? Hohohoho. Houd je vast!

Last Christmas (I gave you my heart)

Hadden ze het maar nooit gezongen: Wham! Wham? George Michael en Andrew Ridgeley.

Uitgebracht op: vrijdag 30 november 1984.

Toch nog wel aardig: I’m hiding from you and your soul of ice

Opmerkelijk: Bereikt in Nederland nooit de nummer 1-positie in de Top 40.

Levert desondanks op: Volgens de BBC tot nu toe ongeveer 20 miljoen euro. Wham! is aanvankelijk een dertien-in-een-dozijn Brits popbandje dat in 1981 wordt opgericht door de boezemvrienden George Michael (1963-2016) en Andrew Ridgeley (1963). Met name Ridgeley is op zoek naar hitsucces. Dat lukt hem in 1984 vrij plotseling met de door hem geschreven hysterische vrolijke poging Wake Me Up Before You Go-Go.

Maar. Het is George Michael die het bandje Wham! hetzelfde jaar uiteindelijk definitief de geschiedenis in schrijft met de slepende, niet kapot te krijgen kraker van een kerstsingle Last Christmas. In Nederland is het jengelende Last Christmas tot nu toe 22 keer (!) een hit geworden. In de rest van de wereld is het nummer rondom de kerstdagen – goh –ook niet van de radio en van de televisie af te slaan. Volgens de BBC levert Last Christmas elk jaar omgerekend een slordige 550.000 euro aan royalty’s op. Elk jaar! Alleen al in het Verenigd Koninkrijk is de fysieke single tot nu toe meer dan 2 miljoen (!) keer over de toonbank gegaan.

Twee miljoen keer! En o ja, voor de diehard fans. Er bestaat ook een zogenoemde ‘extended version’ van Last Christmas. Die duurt in totaal zes minuten en veertig seconden. Veel plezier!

Do They Know It’s Christmas?

Hadden ze het maar nooit gezongen: Band Aid

Uitgebracht op: woensdag 28 november 1984.

Toch nog wel aardig: Give a little help to the helpless

Opmerkelijk: De single wordt in totaal, waarom ook niet, na 1984 maar liefst drie keer opnieuw uitgebracht. Ook in 1989,2004 en 2014 moeten we eraan geloven.

Leverde tot nu toe op: 27.000.000 euro (maar: voor het goede doel). Do They Know It’s Christmas? wordt op zondag 25 november 1984 grotendeels in één keer opgenomen in Londen door de samengeraapte groep Band Aid. Band Aid is een gelegenheidsclubje dat bestaat uit supersterren uit het Verenigd Koninkrijk. De strekking van het liedje: wij vieren in het Westen kerst met dikke kerstdiners en dito kerstkalkoenen terwijl er in Ethiopië mensen van de gierende honger sterven. Ja, gezellig is anders.

Het nummer wordt een kersthit zoals er nog nooit een kersthit is geweest. In de eerste week na de release van de single in november 1984 worden er al meer dan 1 miljoen exemplaren van verkocht. Rond 2021 staat de teller van de geschatte gecashte verdiensten van Do They Know It’s Christmas? op ruwweg 27 miljoen euro.

Kijk, dat is natuurlijk wél gezellig. Do They Know It’s Christmas? is mede geschreven door Bob – what’s in a name – Geldof (1951). Heel even gaan er vuige geruchten dat hij er zelf zijn zakken mee zou vullen. Over de rug van de goededoelenstichting Band Aid Trust die de honger de wereld uit wil hebben. O jee. Geldof reageert uiteindelijk in 2019: “Ik ben verantwoordelijk voor het slechtste liedje in de popgeschiedenis. Maar dat is het enige waar ik schuldig aan ben.” Voor de goede lieve vrede geloven we Geldof.

All I Want For Christmas Is You

Had ze het maar nooit gezongen: Mariah Carey

Uitgebracht op: zaterdag 29 oktober 1994.

Toch nog wel aardig: tja, niks.

Opmerkelijk: Mariah Carey zet het mierzoete kerstdeuntje op de plaat in juli 1994, hoogzomer.

Levert op: in 2017 staat de teller qua revenuen reeds, volgens het toonaangevende Engelse weekblad The Economist, op omgerekend ongeveer 53 miljoen euro. In 2020 wordt de 16 miljoenste single van All I Want For Christmas Is You verkocht – tenminste, volgens de Britse media. 16 miljoen singles. Van zo’n simpel liedje? Ja, van zo’n simpel liedje.

Min of meer toevallig neemt Mariah Carey (1969) in 1994 een heel kerstalbum op. Namelijk omdat weinig artiesten dat doen –omdat de kans op succes zo klein is. De songwriter van Carey, Walter Afanasieff (1958), vertelt:

“Er was toen, in 1994, eigenlijk niemand die nieuwe kerstliedjes uitbracht. Dus wij dachten: wij doen het. Of nee, we hadden er eigenlijk helemaal niet over nagedacht. Het was: hé, no big deal. Just do it.” Het blijkt een gouden idee. Dat inmiddels al veel meer dan een vrolijke 53 miljoen euro waard is. Vandaar natuurlijk dat Mariah Carey toch altijd zo waanzinnig enthousiast klinkt als je All I Want For Christmas in december voor de duizendste keer op de radio hoort.

Let It Snow! Let It Snow! Let It Snow!

Hadden ze het maar nooit gezongen: Vaughn Wilton Monroe, Bing Crosby, Frank Sinatra en Dean Martin

Jaar: 1945,1950 en 1959.

Toch nog wel aardig: But as long as you love me so / Let It Snow! Let It Snow! Let It Snow!

Opmerkelijk: De songtekst is geschreven door de Amerikaanse tekstschrijver Sammy Cahn (19131993) en componist Jule Styne (1905-1994) tijdens, ongelogen waar, een allesverzengende hittegolf

Levert op: Money, money, money, maar hoeveel? Hoeveel levert Let It Snow op?

Dat is een vraag die niet alleen Panorama zich stelt, maar waar al tientallen jaren over wordt gespeculeerd. Let It Snow is een van de kerstliedjes die het allervaakst zijn gecoverd. Ook is het een liedje dat door meerdere kanonnen lange tijd is gezongen, zoals door Frank Sinatra en Dean Martin.

Toch is de winst van Let It Snow een van de best bewaarde showbizzgeheimen. Dus het liedje zal wel héél erg veel geld genereren. Want waarom zou je er anders geheimzinnig over doen? De erfgenamen van met name Sammy Cahn en Jule Styne zijn er goed mee. Panorama gunt ze het jaarlijkse kerstcadeau van harte.

It’s The Most Wonderful Time Of The Year

Had hij het maar nooit gezongen: Andy Williams

Jaar: 1963.

Toch nog wel aardig: And hearts will be glowing / When loved ones are near Opmerkelijk: dit is volgens Britse reclamemakers het meest gebruikte kerstliedje in reclamecommercials op televisie.

Levert op: 88.000 euro per jaar Het sfeervolle – vooruit – It’s The Most Wonderful Time Of The Year wordt in 1963 geschreven door de Amerikaanse acteur Edward Pola (1907-1995) en de Amerikaanse componist George Wyle (19162003). Zanger Andy Williams (1927-2012) zet It’s The Most Wonderful Time Of The Year datzelfde jaar op plaat, namelijk op The Andy Williams Christmas Album.

Volgens de Amerikaanse muziekjournalist Dan Kimpel verdienen de erfgenamen van de schrijver, de componist en de uitvoerende artiest van It’s The Most Wonderful Time Of The Year nog elk jaar rond de 88.000 euro aan het doodeenvoudige voortkabbelende kerstdeuntje. Over een geweldige tijd van het jaar gesproken.

Driving Home For Christmas

Had hij het maar nooit gezongen: Chris Rea

Jaar: 1986.

Toch nog wel aardig: So I sing for you, though you can’t hear me

Opmerkelijk: de single haalde nooit de Nederlandse Top 40 (wel de Mega Top 50, in 2008)

Levert op: ze zeggen 230.000 euro per jaar. De Britse zanger annex gitarist Chris Rea (1951) is met zijn diepdonkere krasse zangstem vooral, en eigenlijk alleen, bekend van zijn lamme kersthit Driving Home For Christmas. De single haalde in Nederland nimmer de Top 40. Maar dat zal Rea een hele grote worst zijn, want hij teert er nog op. En hoe.

Elk jaar pakt hij volgens bronnen in het internationale muzikale circuit bijna een kwart miljoen euro aan royalty’s van zijn grijsgedraaide kerstliedje. Rea rijdt niet met Kerstmis naar huis, Rea rijdt naar de bank. Terwijl hij in zichzelf grijnst: ‘Oh, I can’t wait to see those faces.’

Flappie

Had hij het maar nooit gezongen: Youp van ’t Hek

Jaar: 1977 en 1981.

Toch nog wel aardig: Ik dacht aan Flappie en dat het ’s nachts zo koud kon vriezen, mijn hoofdje stil gebogen. Dikke tranen van verdriet

Opmerkelijk: in 2020 maakte de Amerikaanse singer-song-writer Todd Rundgren een Engelstalige versie van Flappie (te beluisteren via YouTube).

Levert op: 50 euro. Opmerkelijk genoeg wordt de meest iconische Nederlandse kersthit gezongen door een cabaretier. Youp van ’t Hek (1954) schrijft Flappie in 1977 volgens eigen zeggen voor het cabaretgroepje van zijn zus en zet het zelf in 1981 op single. Zonder succes. De tragikomische single Flappie doet aanvankelijk nog minder dan niks en is daarom nu op muziekverzamelbeurzen rond de 50 euro waard.

Anno nu is Flappie rondom kerst al lang niet meer van de radio af te branden. Wij van Panorama zijn daarom altijd weer blij, als het ein-de-lijk weer januari is…

‘Het is heel erg lastig om er tussen te komen’

Waarom horen we jaar in jaar uit dezelfde kersthits op de radio? Radio-dj Gerard Ekdom (1978) weet het wel. Hij vertelt in 2019 heel treffend aan de NOS: “Er zijn zat nieuwe kersthits. Robbie Williams heeft een kerstplaat met de grote hits, maar ook helemaal nieuwe. John Legend heeft een fantastisch kerstalbum. En ik hoorde Macklemore ook helemaal in kerststyle. Maar er zijn er altijd weer die je het meest zult horen: Wham!, Mariah Carey, Chris Rea. Het is heel erg lastig om daartussen te komen.”

Hoe komt dat? Dat is heel simpel. Ekdom: “Mensen willen horen wat ze kennen. Het heeft heel veel tijd nodig om die gewenning te krijgen. Als je een plaat elk jaar meerdere keren hoort, dan hoort hij bij je kerstritueel.” Zo bezien is het geen winterwonder dat de ultieme kerstklassiekers het elk jaar weer goed doen in de hitlijsten. Robbert Baruch van muziekrechtenclub Buma/Stemra:

“Kerst in een tijd van melancholie waarin mensen teruggrijpen op bestaande thema’s als familie, de slee en dingdong, dingdong. Als je opgroeit met steeds dezelfde liedjes, dan zoek je dat goede gevoel dat daarbij hoort graag ieder jaar weer op.”

Ekdom: ‘Mijn jongens van 12 en 14 kennen ook Last Christmas en Mariah Carey en hun kinderen zullen dat ook meekrijgen. Dat gaat duizend jaar mee. Het zijn de eeuwige kerstclassics, de Bohemian Rhapsody van Kerst.”