De duistere achtergrond van Sinatra: maffia-vrienden, affaires en een FBI-dossier

Wie in hartje Manhattan de Lincoln Tunnel onder de rivier de Hudson pakt en aan de overkant linksaf slaat, rijdt na een paar minuten het in de staat New Jersey gelegen stadje Hoboken in, vernoemd naar de gelijknamige Antwerpse voorstad. Aan die oevers van de Hudson, die New Jersey van New York scheidt, zijn moderne appartementencomplexen uit de grond gestampt. Het uitzicht op de skyline van Manhattan moet indrukwekkend én kostbaar zijn. In hun schaduw bevindt zich het oude Hoboken. Statige overheidsgebouwen, een diner, kroegen en winkels. Vooral: rij na rij aan tenements, negen-tiende-eeuwse stadswoningen. Ooit leefden in deze woningen geïmmigreerde arbeidersgezinnen dicht op elkaar. In Hoboken gaat het dan vooral om Italiaanse immigranten. Dat verleden is ook vandaag de dag tastbaar: bakkerijen die Italiaanse namen dragen, katholieke kerken. En dan is er natuurlijk de bekendste zoon van de stad, die wellicht weinig toevallig een Italiaanse achternaam heeft: Frank Sinatra.

Meerdere locaties in Hoboken verwijzen naar de nog altijd immens populaire zanger, die geboren en getogen in zo’n tenement in de vrij onopvallende Monroe Street – een, zo zal later blijken, geinig toeval. Volgens de Amerikaanse journalist en biograaf J. Randy Taraborrelli (die in 1997 de biografie Sinatra –Behind the Legend schrijft) kent iedereen in Hoboken wel iemand die Sinatra persoonlijk heeft gekend én bezitten velen een sappige anekdote over de entertainer. De pizzabezorger verhaalt gretig hoe ziedend Sinatra was nadat hij bijna frontaal op de peperdure oranje Lamborghini van de zanger was geknald. De kapster op de hoek herinnert zich hoe de ster haar tante probeert in te palmen. De verhalen over Sinatra zijn talrijk. En vaak legendarisch.

Net als Sinatra’s rijke muzikale én persoonlijk leven.

Littekens van geboorte

Francis Albert Sinatra ziet in december 1915 het levenslicht: hij is het eerste en enige kind van de uit Palermo geïmmigreerde Anthony Martin Sinatra en de vanuit Genua overgekomen Natalina ‘Dolly’ Garaventa. Helemaal voorspoedig verloopt de geboorte niet: een verlostang verwondt de baby. Heel zijn leven zou Sinatra littekens op zijn gezicht en hals (evenals een gescheurd trommelvlies) aan het kraambed overhouden. Pa Sinatra is een manusje-van-alles: brandweerman, uitbater van een kroeg en zelfs enige tijd professioneel bokser. Moeder is betrokken bij lokale politiek en staat bekend als zowel hardhandig als zachtmoedig. Francis – roepnaam Frank – groeit op in een periode waarin muziek dankzij onder meer de radio doordringt tot alle gelederen van de samenleving. De jonge Sinatra leert puur op gehoor en dus zonder noten te lezen muziek te verstaan. Overtuigd door het succes van muzikale helden als Louis Armstrong en Bing Crosby besluit Frank het op een zangcarrière te gooien. Hij voegt zich bij het zanggroepje The Hoboken Four, werkt als ober én entertainer in een nachtclub en breekt uiteindelijk dankzij herhaalde radio-aandacht door.

Aan het begin van de jaren veertig start Franks solocarrière. Vrijwel direct groeit hij uit tot een fenomeen – met de bijbehorende ‘hysterie’: vooral onder jonge vrouwen is Sinatra in die begindagen ongekend populair. In de decennia die volgen scoort Sinatra (met behulp van onder meer tekstschrijver Nelson Riddle) hit na hit en verkoopt hij tientallen miljoenen albums in binnen- en buitenland. Eerst in dienst bij platenmaatschappij Columbia Records, daarna Capitol Records en vanaf 1960 onder zijn eigen label Reprise Records. Tevens gaat Sinatra samenwerkingen aan. Zo neemt hij in 1967 een verdienstelijke plaat op met de Braziliaanse artiest Antônio Carlos Jobim en zet hij meerdere duetten op zijn naam. Zaal na zaal na zaal vult Sinatra, ook wel The Voice genoemd, tot de nok toe. Over heel de wereld. Ook maakt hij zijn opwachting op het witte doek: vanaf de jaren veertig verschijnt hij in talloze (musical)films en televisieseries. Niet zonder succes. Voor zijn rol in From Here to Eternity (1953) wint hij zelfs een Oscar. Voorts treedt Sinatra eind jaren vijftig, begin jaren zestig toe tot de Rat Pack, de informele benaming van een groep uiterst populaire, invloedrijke en bevriende artiesten. Onder anderen Dean Martin en Sammy Davis Jr. maken eveneens deel uit van het bonte gezelschap, dat met enige regelmaat de hotel- en casinovloeren van Las Vegas onveilig maakt. Frank, die ook verknocht is aan New York City en Chicago, is al sinds de jaren vijftig kind aan huis in Vegas. De wereldster sluit dan ook meermaals exclusieve contracten met hotelcasino’s in die stad. Voor goud geld verzorgt hij show na show. In 1966 neemt hij in het inmiddels ter ziele gegane Sands Hotel and Casino zelfs een live-album op.

Vijf jaar depressies

Sinatra’s loopbaan is geen aaneenschakeling van successen. Zoals eigenlijk iedere artiest gaat ook The Voice door persoonlijke en creatieve dalen. Eén van de diepste dalen komt al relatief vroeg in Franks carrière en is, ironisch genoeg, het directe gevolg van zijn populariteit. Eind jaren veertig is de zanger wegens zijn sterrenstatus een geliefd doelwit van de Amerikaanse roddelpers: het ene na het andere sensationele stuk verschijnt over hem. Van zijn affaires tot doldwaze avondjes stappen met maffiosi. Sinatra schiet meer dan eens uit de slof.

Zo timmert hij roddelreporter Lee Mortimer op z’n gezicht. Mortimer klaagt na dat handgemeen de zanger aan. Frank probeert zijn hachje nog te redden door onder meer een flinke smak geld te doneren aan de Rooms- Katholieke Kerk, maar de negatieve publiciteit blijkt een hardnekkige smet op Sinatra’s voorheen vlekkeloze blazoen.

De albumverkoop loopt terug en zalen zitten nog halfvol. Of halfleeg. De zanger kampt in deze duistere periode zeker vijf jaar lang met depressies. Ook financieel gaat het hem niet voor de wind. Sinatra verliest zijn muziekshow op televisie en moet geld lenen van Columbia om een belastingschuld af te betalen. Veel meer heeft Sinatra ook niet aan zijn platenmaatschappij: Columbia laat de ster wat afgezaagde riedeltjes op te nemen. De plaat flopt en Columbia laat Sinatra vallen. Het aflopende contract krijgt geen verlenging. Franks koppigheid (hij zou zijn act maar niet willen aanpassen aan de veranderende smaken en stijlen) heeft hier aan bijgedragen. Capitol Records ziet echter nog wel brood in Sinatra’s kunsten en trekt hem aan. In 1963 volgt de megahit That’s Life.

SINATRA HEEFT OOK EEN RELATIE MET MARILYN MONROE. HIJ LIJKT WEL EEN ABONNEMENT OP BUITENECHTELIJKE AFFAIRES TE HEBBEN

Echtelijk en buitenechtelijk

Sinatra trouwt vier maal, scheidt drie maal en heeft een batterij aan (vaak buitenechtelijke) affaires.

Van 1939 tot en met 1951 is hij getrouwd met Nancy Barbato, waarna hij in het huwelijksbootje stapt met actrice en zangeres Ava Gardner. Na zes jaar loopt het huwelijk in 1957 op de klippen.

Van 1966 tot en met 1968 is Sinatra gehuwd met actrice Mia Farrow. Uiteindelijk zal de entertainer van 1976 tot aan zijn dood in mei 1998 getrouwd zijn met het voormalige model Barbara Marx. Enkel met Nancy krijgt Sinatra kinderen: zangeres en actrice Nancy Sinatra (1940), zanger en acteur Frank Sinatra Jr. (1944-2016) en zangeres en actrice Christina Sinatra (1948). Het liefdesleven van The Voice beperkt zich zoals gezegd niet tot Nancy, Ava, Mia en Barbara.

Zo heeft hij een relatie met de legendarische Marilyn Monroe. Naar verluidt doet Frank haar zelfs een huwelijksaanzoek, dat Monroe zou hebben afgeslagen. Ook supersterren als Lauren Bacall, Marlene Dietrich en Judy Garland hebben een (kortstondige) relatie met de zanger, die een abonnement op buitenechtelijke affaires lijkt te hebben. Aan romantiek én liefdesverdriet dus geen gebrek in Sinatra’s exceptionele leven.

Gevolgd door de FBI

Al in de jaren dertig komt de zanger in aanraking met de wet: agenten vatten Sinatra in de kraag voor overspel – dan nog een strafbaar feit. De aanklacht komt te vervallen. De aanhouding betekent echter wel het startschot van een minstens 1275 pagina’s tellend dossier over Sinatra van de Amerikaanse binnenlandse inlichtingendienst Federal Bureau of Investigation (FBI). De roemruchte FBI-baas J. Edgar Hoover houdt de Amerikaanse sterren graag in het vizier en ook Sinatra ontkomt niet aan die aandacht. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog hoeft de zanger niet in dienst: het bij z’n geboorte gescheurde trommelvlies voorkomt rekrutering. Er gaan echter geruchten dat Sinatra de keurmeesters van het Amerikaanse leger heeft omgekocht. De FBI gaat op onderzoek uit, maar concludeert dat deze aantijgingen vals zijn. Desalniettemin blijft de veiligheidsdienst de entertainer op de voet volgen. De FBI houdt onder meer Sinatra’s steunbetuigingen aan de Afro-Amerikaanse burgerrechtenbeweging tegen het licht. De voornaamste reden voor de FBI-aandacht is echter Franks vriendenkring: in steden als Chicago, Detroit en Philadelphia trekt hij op met (hooggeplaatste) leden van de mob, de Italiaans- Amerikaanse maffia. Een borrel, een hapje eten, een gokje wagen: de FBI ziet de ster het gezellig hebben met gangsters. Ook Sam Giancana, de beruchte aanvoerder van Chicago’s mob, is een kameraad van Sinatra. Eén FBI-agent vertelt sportjournalist Scott Burnstein later: “Hij (Sinatra, red.) heeft nooit zijn excuses aangeboden.

Zij (de maffiosi, red.) waren zijn vrienden. Het feit dat ze gangsters en moordenaars waren, maakte hem niets uit.”

Toch ligt de relatie tussen entertainer en maffia volgens sommige bronnen wat gecompliceerder. Sinatra’s band met de onderwereld zou vooral hebben berust op een noodzakelijk kwaad. De mob bezit in de jaren vijftig, zestig en zeventig namelijk meer dan eens de concertzalen waarin hij op moet treden. De artiest heeft hier zelf over gezegd: “Als je in een tent optreedt, dan leer je de jongens die hem runnen kennen”. De banden met de georganiseerde misdaad hebben Sinatra al met al weinig goed gedaan. Zijn reputatie en daarmee zijn verkoopcijfers en inkomsten lopen schade op door de breed uitgelichte, controversiële vriendschappen. Ook zijn voorheen goede verstandhouding met politici als John F. Kennedy krijgt een fikse knauw. Frank heeft overigens geweten van de onderzoeken naar hem: tot twee keer toe vraagt hij ‘zijn’ FBI-dossier op. Het dossier heeft nooit tot een concrete aanklacht geleid.

Kidnap Frank Jr.

De FBI mag dan wel erg geïnteresseerd zijn geweest in Sinatra, de wereldster doet ook zelf herhaaldelijk een beroep op de veiligheidsdienst. Een leven in de spotlichten lokt namelijk verkeerde figuren, die zich – in tegenstelling tot de maffiosi – van een wat minder vriendelijke kant laten zien. Meermaals trekt de zanger aan de bel bij de autoriteiten, waaronder de FBI, om melding te maken van dreigementen en afpersers. In december 1963 neemt de constante dreiging aan het adres van de ster een geheel nieuwe wending. Twee kidnappers – twintigers Barry Keenan en Joe Amsler – ontvoeren Sinatra’s zoon Frank Sinatra Jr. (dan 19 jaar oud), die ook aan de weg timmert als zanger. Het tweetal dringt de kleedkamer binnen van een nachtclub waar Sinatra Jr. zal optreden, snoeren zijn mond, blinddoeken hem en smijten hem in de kofferbak van hun auto. Onmiddellijk sluiten de autoriteiten wegen in de buurt af.

Bij één van de controleposten houden agenten Keenan en Amsler tegen. De ontvoerders weten de politie echter te overbluffen en vervoeren Sinatra Jr. vervolgens naar hun schuilplaats in de buitenwijken van L.A. Daar voegt een derde crimineel – John Irwin – zich bij de kidnappers. Hij contacteert Sinatra senior en eist 240.000 dollar losgeld. De ster gaat akkoord en laat het bedrag op een afgesproken locatie achter. Terwijl Irwin het geld ophaalt, laten zijn partners de (ongedeerde) 19-jarige vrij. De FBI vat de kidnappers algauw in de kraag én vindt tevens het complete losgeld terug. Sinatra senior bedankt de betrokken FBI-agenten (en directeur Hoover) op zijn manier. Met prijzige gouden horloges.

‘DE MAFFIOSI WAREN ZIJN VRIENDEN. HET FEIT DAT ZE GANGSTERS EN MOORDENAARS WAREN, MAAKTE HEM NIETS UIT’

Sinatra brengt gedurende zijn carrière maar liefst 59 albums en 297 singles uit. Daarnaast verschijnen er compilatiealbums, ook na zijn dood.

Volgens meerdere schattingen heeft Sinatra minstens 150 miljoen platen verkocht. Frank is ook op streamingdienst Spotify te beluisteren. Hieronder de vijf populairste nummers.

1. Fly Me To The Moon

– ruim 404 miljoen streams

2. My Way

– ruim 254 miljoen streams

3. Come Fly With Me

– ruim 198 miljoen streams

4. That’s Life

– ruim 158 miljoen streams

5. Somethin’ Stupid

– ruim 131 miljoen streams