Berghuis? Cruijff was véél erger!

Dat het nog altijd gevoelig ligt om je van Feyenoord naar Ajax te laten transfereren, en omgekeerd, daar herinnerde die misselijkmakende antisemitische muurschildering ons maar weer eens aan, net als dat ronduit onsmakelijke spandoek waarop Steven Berghuis, die De Kuip inruilde voor de Johan Cruijff Arena, indirect met de dood werd bedreigd. En dat terwijl Berghuis nooit een kind van Feyenoord is geweest (“Ik ben gewoon een jongen uit Apeldoorn” ) en hij zich bij Ajax alleen maar sportief wil verbeteren, wat gezien de huidige krachtsverhoudingen een logische keuze is.

Nee, neem dan Johan Cruijff. Hij, diepgeworteld bij Ajax, keerde in 1983 zijn grote liefde de rug toe om vreemd te gaan met de aartsrivaal uit Rotterdam. Niet eens om sportieve redenen, zoals Berghuis, maar vanwege iets veel ordinairders: geld.

In de zomer van 1983, voor aanvang van het seizoen ’83/’84, doken we de bestuurskamer van Ajax in, ploegden we talloze documenten door en spraken we met betrokkenen als toenmalig Ajax-voorzitter Ton Harmsen, Cruijffs zaakwaarnemer Hans Muller en Cruijffs schoonvader Cor Coster om de meest geruchtmakende transfer in de geschiedenis van het Nederlandse voetbal te reconstrueren. Een van de vele redenen waarom die tot stand kwam: Cruijff was meer dan alleen een voetballer. Hij was ook een ondernemer die zijn eigen sportmerk Cruyff Sports had (met een y om het wat internationaler te maken), al was hij slechts naamdrager van het merk en Muller de directeur. Die laatste had grootse plannen: “De naam Cruyff wordt synoniem met een stuk kwaliteit in sportmode. Niemand weet toch meer dat meneer Lacoste vroeger een tennisspeler was? Nou dan, en zo moet Johan straks trips maken naar Saoedi-Arabië of de Verenigde Arabische Emiraten, Japan of waar zitten we nog meer, Spanje!”

Muller, dat was wel duidelijk, wilde alleen maar geld verdienen, terwijl Johan het liefst ook nog een jaar wilde voetballen. Maar dat ging volgens Ajax niet samen: voorzitter Harmsen wilde alleen een Cruijffdie vrij was van ‘zakelijke smetten’, dat lesje had hij wel geleerd na voorgaande financiële debacles van Cruijff. Harmsen: “Cruijffis beter in voetballen dan zaken, dat weten we allemaal.”

Dus Cruijffmoest weg. Hoe gek het ook klinkt, in de bestuurskamer van Ajax waren weinig mensen daar rouwig om. Talenten als Marco van Basten (toen 18) en John van ’t Schip (19) stonden zo hard te trappelen dat Cruijffhen alleen maar voor de voeten zou lopen.

‘Cruijffie naar Feyenoord: het is net of je een hond afmaakt waar je vreselijk van houdt’

Tot ergernis van de Amsterdamse F-Side werd Cruijffdan maar aan Feye-noord verkocht, de enige club die wel heil zag in zo’n transfer. Coster:

“Het heeft Johan veel pijn gedaan, dat kan ik u wel vertellen. Cruijffie, een ras-Amsterdammer en ras-Ajacied naar Feyenoord brengen: het is net alsof je een hond afmaakt waar je vreselijk van houdt. Dat is ook hard, maar het moet gebeuren. Johan heeft er slapeloze nachten van gehad en voor het eerst van mijn leven had ik medelijden met hem.”

Muller niet: de verkoop van Cruyff Sports steeg dat jaar explosief in Rotterdam. De aanhang van Feyenoord ook niet. Wie er dat seizoen kampioen werd? Precies: Feyenoord. Maar da’s logisch.

Misschien ook voor jou:

Trump over vrouwenvoetballers VS: ‘Een radicale groep linkse maniakken’