Heden en verleden in Málaga

De meeste bezoekers aan de Costa del Sol lieten Málaga de afgelopen decennia links liggen. Zij kozen liever voor de omliggende badplaatsen, zoals Marbella, Fuengirola en Torremolinos of de beroemde steden in het achterland: Sevilla, Granada en Cordoba. Dankzij de ingrijpende vernieuwingen van de stad en de haven in combinatie met de zeer interessante geschiedenis staat Málaga nu echter weer helemaal op de kaart.

Gezouten vis

De haven van Málaga is de oudste constant opererende haven van Spanje en een van de oudste van het Middellandse Zeegebied. De stad werd rond 1.000 voor Christus gesticht door de Feniciërs. De door enkele hoge rotsen beschutte

baai van Málaga werd gebruikt als handelspost en stond destijds bekend onder de naam Malaka, hetgeen in de taal van de Feniciërs “gezouten vis” betekent. Om de vis goed te houden, werden de gevangen vissen bestrooid met zout en als plakken in grote ruimtes opgeslagen, waarna ze werden geëxporteerd naar de rest van het rijk van de Feniciërs. De belangrijkste vissen van de baai waren en zijn tot op de dag van vandaag de boquerones, de specialiteit van Málaga.

Op elke menukaart is de ansjovis te vinden, bereid op de meest uiteenlopende wijzen: gebakken, gepocheerd, gegrild, gefrituurd en tot mousse gemaakt. De lekkernij is zo populair dat de plaatselijke voetbalclub Málaga CF zelfs beter bekend staat onder de bijnaam “Boquerones”.

Grieken en Romeinen

Vanwege talrijke overstromingen verlieten de Feniciërs Malaka vlak voor 600 v.Chr. De eerstvolgende bewoners van de stad waren de Grieken. Zij kwamen in de zesde eeuw v.Chr naar Málaga en hielden de stad 70 jaar lang bezet. Vervolgens wisten de Carthagers de stad te veroveren. Zij hielden stand tot het jaar 218 toen de Romeinen tijdens de Tweede Punische Oorlog de macht overnamen. Vanaf dat moment werd de naam Malaka vervangen door het Romeinse Lex Flavia Malacitana.

Het Romeins amfitheater in Málaga is het bekendste bouwwerk dat is overgebleven uit de Romeinse periode. Het is het oudste monument van de stad en een van de weinige Romeinse ruïnes die nog in Andalusië te vinden zijn. Tot voor kort wist niemand van het bestaan van dit monument af: het amfitheater lag eeuwenlang begraven onder een stapel puin totdat het in 1951 werd herontdekt door bouwvakkers. Na een volledige restauratie worden er in de zomermaanden weer openluchtvoorstellingen opgevoerd. Vanaf het theater ligt links aan een klein plein de bekendste tapasbar van de stad, El Pimpi, met een terras met uitzicht op het amfitheater en Bodega El Patio, waar ze verrukkelijke paella serveren.

Tijdens de Romeinse tijd werd Málaga een belangrijk verkeers- en handelsknooppunt. Vooral de perfecte ligging aan zee werd optimaal benut. De Romeinen brachten de druiven en de olijven naar dit gebied, die tot op heden tot ver buiten Andalusië worden geëxporteerd.

Glorie na de val

Na de val van het Romeinse rijk kwamen de Visigoten kort aan de macht. Deze monarchie werd aan het begin van de achtste eeuw verdreven door de Moren. Málaga veranderde in een vesting met hoge muren en was enkel bereikbaar via een van de vijf toegangspoorten. Het Moorse fort Alcazaba (het Arabische woord voor fort) werd hier tussen de negende en elfde eeuw gebouwd. Het is de best bewaarde Moorse vesting in Spanje en bestaat uit een wirwar van gangen en muren om eventuele indringers te verwarren. Op een hoger gelegen deel werd in de 14de eeuw het Castillo de Gibralfaro gebouwd. Vanuit de tuinen en vanaf de vestingmuren van het fort is er een fantastisch uitzicht over de historische stad, de verschillende havens van Málaga met de Muelle Uno- promenade en de bergen van Montes de Málaga. In de 13de eeuw liet Sultan Abderraham III de poort van Atarazanas bouwen die destijds toegang bood tot de scheepswerf. Tegenwoordig is dit de ingang tot de drukstbezochte markt in Málaga, Mercado de Atarazanas. Proef er de olijven, wijnen en natuurlijk de beroemde boquerones.

In 1487 werd Málaga onder het bewind van Los Reyes Católicos (de katholieke koningen) heroverd op de Moren. Koning Filips II gaf in 1585 de opdracht om de haven van de stad nieuw leven in te blazen en in 1588 werd een dijk aangelegd, die ervoor zorgde dat de haven kon worden uitgebreid. In 1704 vond de Zeeslag bij Málaga plaats. Een gecombineerde Engels-Hollandse vloot behaalde onder leiding van de kapiteins Rooke en Callenburgh de overwinning op de Fransen in de strijd om Gibraltar. Het was de tot dan toe grootste zeeslag die in de Middellandse Zee was gevoerd. In de daaropvolgende eeuwen werd de haven steeds belangrijker en kreeg in 1791 een eigen douanegebouw. De haven van Málaga werd een van de drukste van Spanje, onder andere dankzij de doorvoer van suiker vanuit de Nieuwe Wereld.

De manke dame

In deze periode werd ook begonnen met de bouw van de Santa Iglesia Catedral Basílica de la Encarnación. De kathedraal is een van de meest in het oog springende bezienswaardigheden van Málaga. Dat mag ook wel, want er is ruim 200 jaar voor nodig geweest om de kathedraal te bouwen. In 1528 werd er begonnen met de bouw, bovenop de fundering van een oude moskee. Tijdens het bouwproces waren er talrijke problemen met de financiering van het bouwwerk. In 1782 is men, wederom wegens geldgebrek, definitief gestopt met de bouw. Het geld dat werd ingezameld voor de voltooiing van de toren, werd gebruikt om de Britse koloniën in Amerika te steunen in hun strijd om de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië. De rechtertoren van de kathedraal is hierdoor nooit voltooid. Het meest opzienbarende bouwwerk van de stad heeft dus een complete én een halve toren. De Malagueños noemen de kathedraal daarom dan ook “La Manquita”, wat zoveel betekent als één-armige of manke dame.

Grootmeesters

Om de hoek van de kathedraal ligt het beroemde Picasso Museum. Het is gevestigd in het 16de-eeuwse Palacio Buenavista dat is gebouwd rondom een groot binnenhof. De indrukwekkende collectie is eigendom van Christine Ruiz-Picasso, de weduwe van Picasso’s zoon Paul. Omdat de kunstvoorwerpen altijd in het privébezit zijn geweest van Picasso en zijn nazaten geeft de collectie een aardige kijk op de smaak en het leven van de kunstenaar. Foto’s van hoe en waar de kunstvoorwerpen in de huizen stonden of aan de muur hingen, verlevendigen het beeld. Een paar straten verwijderd van het Picasso Museum bevindt zich het gezelligste plein van de stad, Plaza de la Merced, met een lange rij terrassen, waar jong en oud zich verzamelt. Op de hoek van het plein staat het huis waar Picasso op 25 oktober 1881 werd geboren.

Een ander topmuseum in Málaga is die van de beroemde kunstverzamelaar Carmen Thyssen. In 2011 besloot ze een deel van haar enorme verzameling schilderijen aan een groter publiek te laten zien. In het Moorse Palacio de Villalón is haar collectie Andalusische kunst uit de 19de en 20ste eeuw te bezichtigen: typische Spaanse tafereeltjes met feria’s, flamencodansen en stierengevechten geven een goed beeld van het traditionele leven in Andalusië.

Vele gezichten

De haven van Málaga bleef gedurende de 17de eeuw groeien. Een verdere uitbreiding in de 18de eeuw gaf een nieuwe economische impuls. Tijdens de herontwikkeling van de stad in de 19de eeuw kwam er een duidelijke scheiding tussen haven-, industrie- en woongebieden. Tot het einde van de 20ste eeuw was de huidige wijk Soho berucht om de vele uitgaansgelegenheden voor de werklieden en matrozen van de aangrenzende haven. Na een uitgebreide restauratie is het nu een van de hipste delen van de stad en talloze kunstenaars hebben hier hun atelier gevestigd. Onderdeel van de vernieuwing van de wijk zijn de vele kleurrijke graffitikunstwerken die de muren sieren. Een leuke stop in Soho is de bodega Antigua Casa de Guardia, die hier al staat sinds de 19de eeuw. Proef er een van de Andalusische wijnen en probeer een aantal van de uitstekende tapas. De bestelling en de rekening worden keurig met een krijtje op de houten bar bijgehouden. Vanaf Soho is het een kwartiertje lopen naar het Museo Ruso, dat op een voormalig industrieterrein bij de haven in de oude tabaksfabrieken, La Tabacalera, is ondergebracht. Het museum dat begin 2015 werd geopend is de eerste dependance van het Russisch Museum Sint- Petersburg en toont ongeveer 100 kunstwerken van Russische meesters.

Jachthaven

De grootste veranderingen hebben zich sinds het begin van deze eeuw voorgedaan in de jachthaven. Na jaren van gesteggel werd in 2011 het compleet gerenoveerde Muelle Uno heropend. De oude pier is een supermoderne wandelpromenade geworden met talrijke winkels, restaurants en bars, waar honderden jachten liggen aangemeerd. De pier loopt tot aan de vuurtoren waarachter de cruisterminal ligt. Na Barcelona is dit de grootste van het land. Voor de Trans-Atlantische oversteek van de Holland Amerika Lijn is dit een van de stopplaatsen voordat het schip naar Fort Lauderdale in Florida oversteekt.

Vanaf het centrum van de stad leidt de Muello Dos richting Muelle Uno. Voor de aanleg van deze pier met de Palmeral de las Sorpresas, het “palmbos vol verrassingen”, werden 420 palmbomen en 7.400 inheemse planten en bomen gebruikt. Op de plek waar de twee pieren samenkomen staat de laatste trots van de stad, El Cubo. In deze kleurrijke glazen kubus bevindt zich een dependance van het Centre Pompidou, die in 2015 werd geopend. De terrassen aan de Muelle Uno bieden een prachtig uitzicht dat het veelzijdige karakter van deze stad weerspiegelt. Geniet van de aanblik op de moderne kubus waarachter de Moorse Alcazaba en de kathedraal opduiken, met op de voorgrond de jachten die aan de kade liggen aangemeerd.

Ten anker

Málaga voor zeevarenden

Puerto de Málaga 36.70981° / -4.417605°. Ga voor reserveringen in de Puerto Real Club Mediterraneo de Málaga naar realclubmediterraneo.com. Er zijn verschillende bedrijven in Málaga waar jachten en zeilboten kunnen worden gehuurd. Kijk op: málagacharter.com, sebastus.com & sailandfun.es.

Per vliegtuig

KLM, Transavia, easyJet, Vueling en Iberia vliegen dagelijks rechtstreeks vanuit verschillende Nederlandse steden naar Málaga. Omdat het centrum van de stad vlak is kun je de bezienswaardigheden goed per ets bezoeken. Op diverse plaatsen zijn er etsen te huur. De enige etsroute die wat inspanning vergt is de beklimming van de Alcazaba, maar het is zeker de moeite waard.

Winkelen

Málaga is een heerlijke stad om in te winkelen. De smalle straten en vele stegen die vol staan met boetieks zijn in de zomermaanden met een bries vanuit zee lekker koel om doorheen te wandelen. De brede Molina Lario die in de zomer wordt overdekt door schaduwdoeken, is de belangrijkste winkelstraat van de stad. Verwacht er geen winkels met bekende buitenlandse merknamen, maar wel Spaanse merken als Massimo Dutti, als ook een Mango en Desigual. Málaga staat bekend om de lederzaken: de beste schoenenzaken zijn Antonio Parriego en Nicolas. Een populaire wijk om te shoppen bevindt zich in de buurt rondom het Museo Carmen Thyssen, waarvan de museumwinkel een aanrader is. In de wijk vind je naast boetieks ook winkels vol olijfolie, kaas en natuurlijk de jamon de Iberico.

Eten en drinken

El Pimpi is de bekendste bar van Málaga en heeft een terras met uitzicht op het Romeins am theater. Hier worden tapas en traditionele gerechten uit Andalusië geserveerd. Probeer de geroosterde geit of de ossenstaart met romige aardappe- len. De beste combinatie eten en wijn vind je bij Los Patios de Beatas (lospatiosdebeatas.com). Laat je bij de Andalusische gerechten, die op vernieuwende wijze zijn bereid, adviseren door gastheer en sommelier Julián Sanjuan voor bijpassen- de wijnen. De wijnbar is een geliefde plek voor het aperitief. Voor eten en drinken met een waanzinnig uitzicht zijn het dak- terras van Batik (alcazabapremiumhostel.com) of AC Hotel Málaga Palacio (marriott.com) absolute aanraders. Ga voor een lunch of diner op sterrenniveau naar Restaurante JCG (restaurantejcg.com) van José Carlos García, direct aan de haven.

Overnachten

Eind vorig jaar werd het eerste vijfsterren- hotel van de stad geopend: Gran Hotel Miramar (granhotelmiramarmalaga.com), gevestigd in een voormalige rechtbank uit 1926. Een van de jnste plekken om te overnachten is Parador Málaga Gibralfaro (parador.es) direct tegenover de citadel. De 38 kamers hebben fantastische uitzichten op zee of het historische centrum. Voor de warme dagen is er op het dak een zwembad. Lopen van en naar het centrum kost wel wat inspanning. Een centraal gelegen en betaalbaar adres is Hotel Don Curro (hoteldoncurro.com), direct om de hoek van de kathedraal. De kamers zijn klein, maar hebben een keurige badkamer en gratis snelle Wi . Probeer een kamer te boeken op de hoogste etages, die een fraai uitzicht op de historische binnenstad of de haven en de zee bieden. spain.info/nl/ malagaturismo.com