Hans Bouscholte wil talenten ontwikkelen

Bovendien vindt hij dat het bedrijfsleven lessen kan trekken uit zijn ervaring aan boord en daarom geeft de voormalig Volvo Ocean Race-zeiler geeft veel trainingen en cursussen in het bedrijfsleven. Hans is daarnaast bezig met zijn Ocean Races Academy waar hij jonge mensen, bedrijven en particulieren meeneemt het water op. Tot slot is hij nauw betrokken bij een nieuwe eenjarige zeilopleiding aan het CIOS in Goes. ‘Ik wil heel graag mijn kennis delen,’ zo motiveert Bouscholte zijn keuzes.

‘Nederland heeft een aantal heel goede zeilers,’ zo legt Hans Bouscholte de filosofie achter zijn Ocean Races Academy uit. ‘Als we nu kijken naar de komende editie van de Volvo Ocean Race zien we Bouwe Bekking, Carlo Huisman (Team Brunel), Simeon Tienpont (Team AkzoNobel), Annemieke Bes (Team Scullywag) en Carolijn Brouwer (Dongfeng Race Team). Dat zijn allemaal toppers. Bekking is de meest ervaren Volvo Ocean Race-zeiler die er is, maar er moet ook een nieuwe generatie klaarstaan. En dat is wat er in mijn ogen op dit moment mist. Op Carlo Huisman na, doen er geen jonge Nederlanders mee aan de Volvo Ocean Race. Er is daar een gat ontstaan.’

De fijne kneepjes

Voor Bouscholte was dat - samen met de toenemende behoefte van bedrijven en particulieren om een kijkje te nemen aan boord van een Volvo Ocean Race-boot - een ideale aanleiding om te beginnen met zijn Academy. Dat is nu alweer drie jaar geleden en Oceanracesacademy.com is inmiddels een gevestigd instituut waar ze jonge talenten klaarstomen voor de Volvo Ocean Race. Met zijn wedstrijdboot Boudragon vaart hij regelmatig uit en zal hij samen met bedrijven en jonge talenten de Europese etappes van de Volvo Ocean Race meevaren met de officiële deelnemers. Dit najaar begint hij met de proloog van Lissabon naar Alicante en weer terug.

‘Ik denk dat we gemiddeld tussen de dertig en veertig dagen per jaar zeilen met bedrijven, daarnaast organiseren we trainingsdagen voor de talenten.’ Wat Bouscholte nog wel het meest verraste was de behoefte vanuit particulieren. ‘Ze willen graag een training meemaken, in een masterclass de fijne kneepjes van het vak leren, beter leren sturen, grinden of trimmen of de krachten op zee voelen. Ik denk dat het voortkomt uit het verlangen naar spanning, maar ook uit het feit dat er geen mogelijkheid bestond waar particulieren dat konden leren.’ De inkomsten van tochten met bedrijven en particulieren komen ten goede aan het onderhoud van zijn boot.

Inzet allerbelangrijkste bij talenten

‘De zeiltalenten hoeven niets te betalen voor hun deelname aan de Academy, maar we verwachten wel dat ze meehelpen aan het onderhoud van de boot en als bemanningslid meegaan tijdens bedrijfsarrangementen. Een goede Volvo Ocean-racer moet niet alleen goed kunnen zeilen, maar ook kennis hebben van techniek, motoren, hydrauliek, elektrische systemen, zeilen maken en splitsen. Dat zijn allemaal onderdelen van de opleiding,’ vertelt Bouscholte.

Bouscholte noemt een van die talenten die hem in het bijzonder opvalt: Michiel Goegebeur, inmiddels zeventien jaar en al vanaf het begin in de leer bij de Ocean Races Academy. ‘Hij heeft zich enorm ontwikkeld als zeiler en techneut, maar wat ik het belangrijkste vind bij talenten, is inzet. Natuurlijk helpt het als je talent hebt, overzicht hebt en technische aanleg hebt, maar het allerbelangrijkste is inzet en karakter. Helaas is Goegebeur nog te jong om dit jaar mee te doen aan de Volvo Ocean Race, maar als hij zich zo blijft ontwikkelen, heeft hij enorm veel potentieel voor de volgende editie.’

‘Het leukste vind ik dat de Ocean Races Academy een zelfregulerend systeem is. Hoe fanatieker de jongeren zijn, hoe meer er gevaren wordt en hoe meer ze leren.’ Tijmen van Elst is de schipper aan boord, Ysbrand Endt en Christa ten Brinke verzorgen een deel van de opleiding. Bob Hilgersom heeft de dagelijkse leiding en er is een aantal zeilende ambassadeurs zoals Willem Jan Landman die actief ondersteunen. Laatst ging Bouscholte zelf een dag zeilen met Goegebeur: ‘Ik vind het leuk om te zien hoe hij zich ontwikkelt en wil daar op de achtergrond bij helpen. Hij moet het zelf doen, maar ik wil graag extra begeleiding bieden als daar behoefte aan is.’

Psychologie aan boord

Na de voorbereiding op de Olympische Spelen in Londen (2012), waar Bouscholte bondscoach was van het Nederlandse Zeilteam, begon hij aan een Masteropleiding psycho-energetica waar veel aandacht was voor psychologie en leiderschap. ‘De Spelen in Londen waren voor het Nederlandse team heel succesvol en ik ontdekte toen dat alleen de focus op het resultaat niet voldoende is. Het is heel belangrijk om de achtergronden en onderliggende beweegredenen van individuen en groepen te begrijpen. Een topsporter heeft maar één motivatie: winnen. Zo zat ik er ook in als schipper op de Volvo Ocean Race, maar er zijn ook andere vormen van leiderschap nodig.’ Bij Bouscholte bracht de opleiding inzichten in empathie, compassie en het ontwikkelen van zelfbewustzijn. Zodoende weet hij nu ook vanuit dat oogpunt hoe hij zeilers kan ondersteunen.

Zijn nieuwste project is de samenwerking met het CIOS in Goes. Bouscholte is daar verantwoordelijk voor de eenjarige opleiding Zeezeilen. Het eerste studiejaar is net van start gegaan met een handjevol studenten. ‘Het is een pilot, maar het begin is er,’ zegt hij lachend. ‘Studenten worden opgeleid tot zeezeiler, maar leren daarnaast veel over leiderschap en management aan boord, zodat zij ook weer coachend kunnen zijn naar anderen.’ De opleiding is in eerste instantie alleen bedoeld voor CIOS-studenten. In de toekomst kan het ook een (betaalde) opleiding zijn voor anderen en internationale zeilers. ‘Het gaat om theorie en praktijk, afgesloten met een examen. Ik wil jonge zeilers een professionele opleiding geven, waarbij meer aan bod komt dan alleen het zeilen.’

Workshops voor bedrijven 

Zijn kennis uit de zeilwereld deelt Bouscholte bovendien met het bedrijfsleven. Het gaat bij zijn lezingen en workshops over het overwinnen van tegenslagen, over hoe je een goed functionerend team samenstelt en wat je nodig hebt om te winnen. ‘Er zijn veel overeenkomsten tussen een team aan boord en een team binnen een bedrijf,’ zegt hij. ‘Bij het team van

MAPFRE tijdens de vorige Volvo Ocean Race zaten vijf Olympische medaillewinnaars aan boord. Ongelooflijk veel kwaliteit, maar het lukte ze niet om samen te werken. Het ontbrak aan samenhorigheid, zodat ze steeds achterin het veld belandden. Daarvan hebben ze volgens mij wel geleerd. Er is dit jaar een andere schipper, Xabi Fernández, die sfeer heel belangrijk vindt. Ik denk dat ze nu samen met DongFeng en Brunel tot de favorieten behoren.

Bouscholte heeft zelf een formule bedacht voor de kans op succes aan boord: talent maal trainingsarbeid, gedeeld door het ego. De uitkomst is het resultaat. ‘Als het ego aan boord te groot is, lukt het niet om samen te werken. Als mensen niet in zichzelf geloven, dan zullen er ook geen successen worden behaald.’ Een directieve leider, zoals Bouscholte zichzelf ook zou omschrijven toen hij als schipper meedeed, helpt daarbij niet. ‘Eén persoon aan de top die naar beneden wijst, is niet meer van deze tijd. Teamleden moeten zelf actief deelnemen aan het leiderschap, want de kwaliteiten zitten ook in het team en komen naar voren door daar ruimte aan te bieden.’ Datzelfde geldt, zo meent Bouscholte, ook in het bedrijfsleven. 

De dienende schipper

Met veel plezier kijkt Bouscholte dan ook naar de schippers op de boten van MAPFRE en Team AkzoNobel. Xabi Fernández en Simeon Tienpont staan eigenlijk nauwelijks meer zelf aan het roer, analyseert hij. ‘Ze hebben als schippers een dienende rol en staan vaak aan de grinder.’ Die dienende rol ziet Bouscholte ook voor zichzelf weggelegd in het opleiden van talenten.

Hij wil jonge talenten zoveel mogelijk faciliteren bij hun ontwikkeling met als doel de volgende Volvo Ocean Race jonge Nederlandse zeilers op de boten te laten varen. ‘Ik hoop dat we de komende jaren de verbinding kunnen leggen met de andere, recente, opleidingsinitiatieven (Rotterdam Offshore Sailing Team onder leiding van Gerd-Jan Poortman en Team Heiner onder leiding van Roy Heiner) en een tussenstation gaan worden voor de Volvo Ocean Race-zeilers. We bestaan nog niet zo lang, dus er wordt nog niet altijd bij ons aangeklopt, maar dat zal in de toekomst wel gebeuren.’