Bergen met coke, hopen met puin

In het Maritiem Museum Rotterdam staan perfect lijkende havenkades. Voor de twee weken geleden geopende expo Dealen met Drugs is een mini-terminal nagebouwd, met echte, op elkaar gestapelde en onderling verbonden containers, die door de geënsceneerde duisternis een donker sfeertje oproepen. De interactieve tentoonstelling heeft als doel de realiteit en impact van de cokehandel voor het voetlicht te brengen.

De eerste paar containers gaan over opsporing. Zo waan je je opeens douanier, die een keuze moet maken welke containers op welke schepen voor controle ‘apart moeten worden gezet’. Die met staal uit Singapore of die met ananassen uit Ecuador? Actiever wordt het wanneer je door de helmcamera van een AT-commandant meekijkt naar een groep uithalers in actie. Ingrijpen of schaduwen?

Grimmiger wordt het een paar containers verderop, wanneer je je ineens in het kamp van de cokehandelaren bevindt. De meeste transporten gaan goed, maar als het misgaat, moet er iemand bloeden. Letterlijk meestal. De 'schuldige' zit vastgebonden op een stoel met zijn voeten in een bak met water. Voor de neus van de bezoeker staat een grote hendel. “Kom op dan,” roept de ondervrager. “Haal die hendel over, voordat ik ga denken dat jij misschien beter op die stoel kan plaatsnemen.”

Zeer aardig opgezet, die tour. Zeker in combinatie met een andere ruimte die helemaal is volgehangen met alle informatie die er over internationale cokesmokkel verkrijgbaar is. Video’s over hoe cokepasta wordt gemaakt, hoeveel je ervan nodig hebt om tot cocaïne te komen, de winstmarges, de methodes van verschepen/smokkelen, uithalen op de plek van bestemming, groothandel, tussenhandel tot aan de versnijding van het spul voordat het de neus van de gebruiker in kan, of (een paar stadia eerder) wordt doorgevoerd naar de rest van Europa.

Net als ik deze column schrijf, lees ik over een vangst in de haven dit weekend van 1300 kilo coke. Een groot transport met een enorme investering die nu naar de kloten is. Weg geld, weg winst. Maar het valt volledig in het niet bij de ruim 6000 kilo die afgelopen week in Malaga door de Spaanse politie werd gesnaaid en waarvoor – uiteraard - Nederlanders werden ingerekend. Uit Brabant. Zo’n partij kent meestal meerdere ‘aandeelhouders’, dus het wachten is op het toeschuiven van de Zwarte Piet. Gaat lekker daar in het zuiden. Laatst werd er ook voor zo’n 7000 kilo in twee zendingen gepakt in Oosterhout.

Maar volgens recherchechef Johan van Hartskamp is het in de regio Utrecht nog gekker dan bij de ‘onderburen’ en internationaal zelfs dominant en leidend als het gaat om de handel in cocaïne. Zal elkaar niet veel ontlopen, alleen maken die Brabo’s er gewoon niet zo’n slagveld van. Mogelijk dat daar met deze recente vangsten wat verandering in komt. Want zolang de coke is verboden, maar half Europa het wel in zijn neus wil stoppen, blijven de winsten astronomisch, en wil iedereen een graantje meepikken.

Op die expo Dealen met Drugs raak ik aan de praat met een heel realistische politieman, die vooral veel op straat werkt en daar de verlokkingen ziet. Ik gooi het balletje van legalisering op. Mijns inziens de enige oplossing voor het steeds groter wordende probleem. Hij wil daar theoretisch best in meegaan. Maar allebei vragen we ons af wat er voor in de plaats komt. Want relatief gezien hebben weinig burgers er last van in verhouding tot het aantal mensen dat zich met smokkel bezighoudt. “Die gaan niet opeens allemaal weer bij de Appie vakkenvullen,” zegt de agent. “Misschien dat die gaan afpersen, roven of inbreken.”

Hmmm. Doe mij dan nog maar honderd jaar een war on drugs.