Hoe Feyenoord de beste Zuid-Afrikaanse voetballer ooit misliep

Het is 18 april 1997. De dan 19-jarige Benedict Saul McCarthy tekent, vergezeld door zijn zaakwaarnemer Rob Moore, in de Amsterdam ArenA een contract dat hem voor vijf jaar aan Ajax verbindt. De club heeft de Zuid-Afrikaan een paar weken eerder op de Afrika Cup voor nationale jeugdploegen onder twintig jaar in Marokko zien spelen, en wil de rechtsbuiten zo snel mogelijk vastleggen. Benni speelt op dat moment voor de Zuid-Afrikaanse eredivisionist Cape Town Spurs, maar staat onder contract bij Seven Stars uit de eerste divisie, de club waarvan Moore voorzitter en mede-eigenaar is.

Verschillende Nederlandse scouts zien op de Afrika Cup onder 20 een ontketende Benni zijn land naar de finale schieten. Hoewel Zuid-Afrika de finale op 5 april in Meknes met 1-0 van gastland Marokko verliest wordt de vleugelspeler, die pas later zou uitgroeien tot spits, topscorer van het toernooi. De Zuid-Afrikaanse doelpuntenmachine – in zijn eerste seizoen bij Seven Stars scoorde hij 28 keer in 24 wedstrijden, en toen stond hij nog niet eens in de aanval maar speelde hij rechtshalf – maakt indruk en belandt direct bovenaan de scoutingslijstjes van enkele eredivisieclubs.

‘Feyenoord toonde als eerste club interesse, later volgde Ajax,’ blikt de Zuid-Afrikaanse ondernemer Moore terug op die turbulente weken in het voorjaar van 1997. ‘Hij werd door beide clubs uitgenodigd om op stage te komen. Hij ging eerst naar Ajax, maar ik heb Feyenoord toegezegd dat er geen transfer naar Ajax zou komen zonder dat ik Feyenoord vooraf zou inlichten. Ik beloofde dat ik ze de kans zou geven om ook een bod te doen als Ajax dat zou doen. Benni speelde op zijn tweede of derde dag in Nederland met Jong Ajax op De Toekomst een vriendschappelijke wedstrijd tegen Quick Boys. Ik zat langs de lijn en ik was nog nerveuzer dan hij, maar hij speelde fantastisch. Benni scoorde en was de beste speler op het veld, het was echt ongelofelijk. De dag erna begonnen de onderhandelingen en deed algemeen directeur Maarten Oldenhof een bod.’

Op dat moment begon ook Paris Saint-Germain zich met de transfer van Benni te bemoeien. Er waren dus ineens drie clubs in de markt voor Benni: Ajax, Feyenoord en PSG. Moore: ‘Voor ons gevoel was de eredivisie op dat moment de beste keus voor Benni. Voor een speler uit Zuid-Afrika is Nederland een goede stap: de mensen zijn vriendelijk en veel dingen zijn er goed geregeld. Het werd dus Ajax of Feyenoord. Ik had een bod van Ajax op zak, dus ik belde zoals beloofd met de voorzitter van Feyenoord, Jorien van den Herik. Hij deed een heel goed bod. Beter dan dat van Ajax.’

Ondanks het hogere bod van Van den Herik was het voor zaakwaarnemer Moore en zijn pupil Benni geen uitgemaakte zaak dat De Kuip de bestemming voor de Zuid-Afrikaanse goaltjesdief zou worden. ‘Je moet weten: Ajax en Feyenoord boden beide meer dan we hadden verwacht, dus we waren sowieso dik tevreden,’ zegt Moore nu. ‘In de auto op de weg terug uit De Kuip vroeg ik aan Benni: los van het geld dat ik ervoor krijg, naar welke club wil jij het liefst gaan?’ Hij hoefde niet lang over een antwoord na te denken: Ajax. ‘Benni wilde vooral naar Ajax omdat de kans op een transfer naar een Europese topclub vanuit Amsterdam groter was dan als hij bij Feyenoord zou spelen.’

En toen was het snel rond. Moore: ‘Ik legde een pakket voorwaarden op tafel bij Oldenhof en hij ging akkoord. Benni kon bij Ajax en Feyenoord nagenoeg hetzelfde verdienen, dus het was echt een sportieve keuze. Op 18 april 1997, nog geen twee weken nadat hij in Marokko de finale van de Afrika Cup onder 20 speelde, tekende hij een contract dat hem vijf jaar aan Ajax zou verbinden.’ Ajax betaalde ‘meer dan 1 miljoen dollar’ – hoeveel precies mag Moore niet zeggen – wat Benni in één klap de duurste Zuid-Afrikaanse voetballer aller tijden maakte.

Twee jaar later zou de Benni-transfer de basis blijken voor de oprichting van Ajax Cape Town. Onder leiding van Rob Moore fuseerden Seven Stars en Cape Town Spurs, waarna Ajax Amsterdam in januari 1999 8,8 miljoen gulden betaalde voor 51 procent van de aandelen. In 21 jaar tijd werden vier spelers met succes van Kaapstad naar Ajax 1 in Amsterdam getransfereerd: Steven Pienaar, Eyong Enoh, Thulani Serero en Lassina Traoré.

Dit is een voorpublicatie van het boek Ajax in Afrika, over de samenwerking tussen Ajax Amsterdam en Ajax Cape Town, geschreven door Nieuwe Revu-hoofdredacteur Jonathan Ursem. Voor meer info: www.ajaxinafrika.nl.