Misdaadklassieker: Fatale vriendschap

In 2017 werd Dino Soerel door het Gerechtshof in Amsterdam veroordeeld tot een levenslange gevangenisstraf. In dit verhaal uit 2016 blikt verslaggever Hendrik Jan Korterink nog vooruit naar de 'overlevingskansen' van de crimineel uit Purmerend, wat uiteindelijk zou resulteren in 'de veroordeling van het jaar'. Zie voor andere crime-verhalen die 2017 hebben getekend dit dossier.

Fatale vriendschap

In het hoger beroep in het Passageproces is het erop of eronder voor 

Dino S. Levenslang of vrijspraak, een tussenweg is er niet. De topcrimineel heeft de pech dat hij in een cruciale periode goed bevriend was met 

Willem Holleeder. De Neus lijkt Dino nu mee te slepen in zijn ondergang. 

Of is er nog een uitweg voor Dino?

Tekst Hendrik Jan Korterink, foto’s anp, hh e.a.

Zaterdag 28 januari 2006. Topcrimineel Danny K. belt vanuit de penitentiaire inrichting Zuyder Bos in Heerhugowaard met zijn goede vriend Dick V. Zo blijft Danny een beetje op de hoogte van het reilen en zeilen in de buitenwereld. Dick vertelt dat hij de vorige avond uit is geweest in Rotterdam, in club Jackie. Altijd gezellig. ‘Chanty’ was er ook bij. Chantal O. is de ex van Mark Bakker, een bekende jongen uit het vastgoed en altijd wel ergens in de buurt van een jacht, een villa of een feestje. Chantal is in deze periode de – of in elk geval een – vriendin van Willem Holleeder. In het dossier komt ze voornamelijk voor omdat Holleeder zich volgens Fred Ros nogal bemoeide met de alimentatie: Chantal en Mark Bakker hebben samen een kind. Iemand moet de luiers betalen. Of het verder gezellig was en wie er waren, wil Danny weten. “Holly (bijnaam voor Holleeder, HJK) en Chanty en de andere jongens,” zegt Dick. Ze zaten met z’n allen bij hem aan tafel. Danny zegt dan dat hij het idee heeft dat Holly daar nogal veel komt. “Alleen maar!” zegt Dick, maar: “hij ging snel weer weg, want Voef (bijnaam voor Dino, HJK) was er niet. Als Voef er wel is, dan gaat-ie tot het einde of als laatste weg.” Holleeder vindt het alleen maar gezellig als Voef er ook is.

Dit tapgesprek zit al heel lang in de dossiers. Ook als de zaak van Dino bij het hof wordt behandeld, is dit gesprek bekend, maar iedereen leest er een beetje overheen. De relatie tussen Dino en Holleeder is op dat moment nog lang niet zo’n item als tien jaar later. Dino was in augustus 2010 met veel machtsvertoon van de politie en onder het oog van de ingeseinde media uit een pand aan de Rozengracht in Amsterdam getrokken, nadat hij jarenlang ondergedoken had gezeten. Hij werd gezocht voor een oude zaak met drugs, waarvoor hij in 2012 in hoger beroep tot zeven jaar celstraf werd veroordeeld. Weliswaar was er een kroongetuige opgestaan – Peter La Serpe – die beweerde dat Dino en Ali achter verschillende opdrachten tot liquidaties zaten, maar het bewijs daarvoor was mager. Ali Akgün werd hiervoor vrijgesproken en vertrok snel naar Turkije. Ook Dino zou vrij gekomen zijn, ware het niet dat hij die oude straf nog moest uitzitten. Intussen kwam de nieuwe kroongetuige Fred Ros op de proppen en kregen zowel Holleeder als Dino op grond daarvan de verdenking tegen zich van betrokkenheid bij de liquidaties van Kees Houtman (november 2005) en Thomas van der Bijl (april 2006). Ali Akgün zou daar wellicht ook weer voor aangehouden zijn, maar hij kon er niet meer voor worden vervolgd: hij werd in december 2014 in Istanbul geliquideerd. Dat had voor zover bekend niet te maken met het 

Passageproces.

Gebrouilleerd of niet?

Waarom werd dat telefoongesprek tussen Dick Vrij en Danny K. over een avondje-uit met de jongens (en meisjes) tien jaar later toch nog zo interessant? Omdat het Openbaar Ministerie zich toen, door verklaringen in andere dossiers, ineens realiseerde dat met Voef Dino S. werd bedoeld en dat hier blijkt dat ‘Voef’ en ‘Holly’ op dat moment nog behoorlijk dikke vrienden waren, terwijl Dino aan het verklaren was dat ze toen al gebrouilleerd waren. 

Het belang van die wetenschap is duidelijk: kroongetuige Fred Ros wijst naar het drietal Ali Akgün, Dino S. en Willem Holleeder als opdrachtgevers voor liquidaties, die in die periode speelden. 

Zover was het nog niet toen Holly, Dicky, Voef en Chanty zo gezellig in club Jackie waren. Al was dat voorlopig wel een van de laatste gezellige uitjes. Twee dagen later, in de nacht van zondag 29 op maandag 30 januari 2006, werd Holleeder in alle vroegte klemgereden door een arrestatieteam, toen hij samen met Chantal onderweg was naar Amsterdam. De aanklacht tegen Holly was afpersing van vastgoedondernemers, met name Willem Endstra. Daarvoor zou hij negen jaar aan zijn broek krijgen. In januari 2012 kwam hij vrij, in december 2014 werd hij opnieuw aangehouden, dit keer op verdenking van betrokkenheid bij de liquidaties van Houtman en Van der Bijl. Later kwam daar nog de bedreiging van Peter R. de Vries bij, vanwege ruzie over filmrechten. Na de verklaringen van Astrid en Sonja Holleeder en Sandra Klepper kreeg hij ook de verdenking van betrokkenheid bij de moord op Cor van Hout (in januari 2003) op zijn bord.

Rondjes met Fred Ros

Hoe dik waren Holleeder en Dino nu met elkaar in de periode dat de liquidaties speelden? Dat is volgens het Openbaar Ministerie van cruciaal belang, omdat Holleeder de enige is met een motief, in de zaak van Kees Houtman en Thomas van der Bijl. Fred Ros was in elk geval bij Van der Bijl de moordmakelaar, maar Ros en Holleeder kenden elkaar niet. Er moet dus naar een verbinding worden gezocht. 

Fred Ros regelde alles met Ali en Dino, zegt hij. Hij kreeg zijn instructies bij Ping, het Chinees restaurant aan de rand van Amstelveen, dichtbij de Kalfjeslaan. Op de parkeerplaats van de Kalfjeslaan liep hij met Ali zijn rondjes en kreeg hij van Ali het bloedgeld betaald voor het ronselen van de moordenaars. En in Diemen liep hij bij drie van Dino’s vaste ontmoetingsplekken – bij het winkelcentrum, bij de pizzeria en bij het station – met Dino ‘rondjes’ en kreeg hij zijn instructies. Dino ontkent dat. Hij zegt dat hij Fred nooit in Diemen heeft gezien en zeker geen rondjes met hem heeft gelopen. 

De gedachte van de verdediging: Fred móest wel iets verzinnen om Dino in het verhaal te trekken. Er lijkt enig technisch bewijs: het zou kunnen dat hun telefoons op een zeker moment tegelijk zijn aangestraald bij een mast in Diemen, maar de advocaten van Dino – Nico Meijering en Christian Flokstra – hebben een onderzoek laten uitvoeren waarin dat onderuit wordt gehaald. Dino voert aan dat Fred wist dat hij weleens op die plekken kwam met anderen en toen zijn verklaring daarop heeft aangepast.

Willem de partycrasher

Het Openbaar Ministerie heeft er dus alle belang bij om Dino S. en Holleeder aan elkaar te koppelen, maar hoe goed was dat contact tussen hen? Waren ze echt al in juli gebrouilleerd geraakt, zoals Danny K. in eerste instantie verklaart? Hij zegt dan dat Willem en Dino in juni of juli 2005 voor het laatst bij hem op bezoek zijn geweest en toen al ruzie hadden. Het Openbaar Ministerie denkt dat Danny dit zegt omdat het Dino erg goed uit kan komen. Als Danny geconfronteerd wordt met een tapgesprek waaruit blijkt dat dit bezoek op 6 januari 2006 moet zijn geweest, zegt hij dat het dan wel zo zal zijn. Danny herinnert zich in ieder geval dat Dino toen iets gezegd had over Holleeder: “Wat moet hij hier?” Waarmee hij maar wil aangeven dat er toch wel iets van frictie moet zijn geweest tussen die twee. Het OM gaat er ondertussen van uit dat Dino en zijn advocaten de breuk tussen Holleeder en S. kunstmatig hebben gecreëerd en hebben geplaatst in de zomer van 2005: “Een knap geconstrueerd verhaal, dat het OM jaren heeft bezig gehouden, maar nu weten we beter.”

Een breuk in de zomer, tussen Dino en Willem? Begin augustus? Het Openbaar Ministerie gelooft er niks van. Hoe is dan te verklaren dat Holleeder aanwezig was op het verjaardagsfeest van Dino’s vriendin Esther S., in augustus 2005? Dat is alleen te verklaren als hij daar als vriend van Dino kwam. Daar hebben de advocaten van Dino wel een antwoord op: Holleeder was onuitgenodigd verschenen. 

Het feestje was in het restaurant van ene 'Paja' in Den Haag. Daar is een foto gemaakt waarop Holleeder tussen Esther en Lydia in staat. Paja is geen onbekende in het geheel: hij werd ervan verdacht de schutter te zijn geweest bij de tweede mislukte aanslag op Cor van Hout, bij de woning van Sonja Holleeder in Amstelveen. Maar de afstand was te groot, het was koud, de kogels raakten Cor niet. Wel de auto. Cor heeft nog jarenlang in die auto gereden, met een pleister over het kogelgat.

Het OM heeft nog een ijzer in het vuur, om aan te geven dat Willem en Dino langer en beter met elkaar bevriend waren dan Dino wil doen geloven. Een etentje in club Jackie in Rotterdam, in december 2005, dat de geschiedenis in gaat als het etentje met het konijntje. Een van de aanwezigen is Lydia van der H., de hartsvriendin van Dino’s nieuwe vriendin Esther S. Lydia heeft onderweg naar de Jackie met haar auto een konijntje aangereden en daar is ze een beetje door van slag. Dat had wat oponthoud gegeven en daardoor was ze te laat. En vooral daardoor herinnert ze zich dat etentje nog zo goed, en wie er bij waren, en wanneer het was. Ze had met Willem Holleeder over het konijntje gepraat. Het was gezellig, Dino en Holleeder omhelsden elkaar bij de begroeting. Lydia is ervan overtuigd dat dit etentje in december 2005 was.

Een van de aanwezigen is Lydia van der H., de hartsvriendin van Dino’s nieuwe vriendin Esther S. Lydia heeft onderweg naar de Jackie met haar auto een konijntje aangereden en daar is ze een beetje door van slag.

Deze herinnering van Lydia komt Dino in dit proces niet meer zo goed uit. Immers, de breuk tussen Willem en Dino was volgens hen in de zomer van 2005, hoe kunnen ze elkaar in december omhelzen? Als Lydia bij de rechtbank als getuige wordt gehoord, houdt Nico Meijering haar voor dat het niet kan kloppen. Ook volgens Dino is er toen geen etentje geweest, maar Lydia laat zich niet van haar stuk brengen: “Ik herinner het mij toch!” 

Ook op de vraag van Dino zelf, of Lydia er echt zeker van is dat de ontmoeting in december 2005 was, zegt ze dat ze het zeker weet: het was kort voordat zij Fred Ros voor het eerst ontmoette. Na het etentje kreeg ze een relatie met Fred Ros. Ook herinnert ze zich dat dit de eerste keer was dat ze Jesse R. had ontmoet. 

Ze beschrijft hem als iemand met kort, donker haar, die er Aziatisch uitzag. Zij heeft niets gemerkt van enige spanning tussen Jesse R., Holleeder en Dino S.

Te grote schoudervullingen

Later komt dit etentje nog een keer ter sprake. Op 22 maart 2007, anderhalf jaar na dato, worden de telefoons van alle betrokkenen nog steeds afgeluisterd. Lydia en Esther bellen met elkaar. Lydia heeft dan al een kleine anderhalf jaar een verhouding met Fred Ros. Fred zit intussen al een half jaar vast: hij is in augustus 2006 in Spanje gearresteerd, als moordmakelaar bij de liquidatie van Thomas van der Bijl. Lydia heeft kort daarvoor een telefoontje gehad van John van den Heuvel van De Telegraaf, die Lydia laat weten dat hij de foto wil gaan plaatsen waar zij en Esther samen met Holleeder op staan. De foto die in het restaurant van Paja is gemaakt en die op Facebook circuleerde. Lydia praat daarover met Esther en zegt dan dat als Van den Heuvel het dossier heeft gelezen, hij weet dat zij ook een keer in de Jackie hebben gegeten. Ze noemt Dino, zichzelf, Esther, Willem ‘en nog iemand daarbij’. Hiermee bedoelt ze ‘het etentje in december, met het konijntje’. Die ‘iemand daarbij’ moet Jesse R. zijn. 

Op 13 april 2007 is Lydia weer met Esther aan het bellen. Ook nu gaat het over dat etentje. Ze zegt dat zij ‘die Jesse’ een sukkel vindt, ze heeft hem een paar keer gezien, met Esther erbij, dat was toen ze met hem hebben gegeten in de Jackie. Ze beschrijft hem nu als ‘degene met die te grote schoudervullingen’. Esther weet dan wie ze bedoelt.

@backlink(168097)

De breuk van Willem & Maike

Wie kunnen er nog meer op de hoogte zijn van de verstandhouding tussen Holleeder en Dino? Holleeder heeft een langdurige relatie gehad met Maike D. In november 2005 – in de maand met drie liquidaties in één week tijd, te weten die van Evert Hingst, John Mieremet en Kees Houtman– besluiten Maike en Willem een punt achter hun relatie te zetten, maar dat is dan nog niet in brede kring bekend. 

Op 24 december 2005 is er een verjaardagsfeestje voor Petra C. uit Purmerend, bij restaurant Dynasty in Amsterdam. Petra is de vorige vriendin van Dino. Naar aanleiding van het etentje in Dynasty bellen Maike en Willem met elkaar. 

Maike zegt tegen hem dat zij heeft gehoord dat hij ook gevraagd is ‘voor vanavond’. Ze zegt dat als hij wil gaan, hij moet gaan en voor haar niet hoeft weg te blijven. 

Ze zegt: “Het zijn jouw vrienden, ik heb ze door jou leren kennen.” 

Direct daarna belt Maike met haar moeder waarin ze verslag doet van haar gesprek met Holleeder. Zij zegt tegen haar moeder: “Ik zei het tegen Petra ook, ik zeg: Luister, ik hoef toch niet naast hem te zitten?” Ook zegt Maike: “Dus ik denk, dan heb ik me in ieder geval van mijn goede kant laten zien, want Dino had ook nog tegen Petra gezegd: Of zou Maike het erg vinden, hebben ze ruzie? Toen heeft Petra gezegd: Luister, Maike zei het toevallig nog, dat zij ons via hem heeft leren kennen, dat zij daar altijd voor zou wijken.”

Holleeder was als een maleier

Om 19:51 uur die avonds stuurt Holleeder een sms’je aan Chantal: “Ga nu naar mijn vrienden, ik mis je.” Uit de telefoongesprekken tussen Maike en haar moeder van die avond blijkt dat zowel Maike als Holleeder op het feestje van Petra zijn. Maike zegt daarover tegen haar moeder: “Gelukkig. Hij is gebleven.” Haar moeder zegt: “Nou, het is wel netter tegenover je gastvrouw en je gastheer.” Maike meldt verder dat Holleeder veel heeft gedronken: “Hij is als een maleier, hij kan niet meer.” 

Als Maike later als getuige wordt gehoord, herinnert ze zich dat het etentje in 

restaurant Dynasty was. Zij heeft nooit iets gemerkt van een bekoelde relatie tussen Holleeder en S. Ze weet niets van enige afstand tussen Holleeder en S. en ze heeft daar van Petra ook nooit iets over gehoord. Maike vertelt dat zij samen met Holleeder, maar ook wel zonder hem, bij Dino en Petra thuis kwam in Purmerend. Andersom was dat niet zo: Dino en Petra kwamen niet bij hen op bezoek. Wel gingen ze met zijn vieren uit eten en verjaardagen werden samen gevierd. 

Als Maike later als getuige wordt gehoord, herinnert ze zich dat het etentje in  restaurant Dynasty was. Zij heeft nooit iets gemerkt van een bekoelde relatie tussen Holleeder en S.

Petra is uiteraard ook gehoord over haar relatie met Dino en de contacten met Holleeder. Zij herinnert zich niets van dat etentje in Dynasty, terwijl het nog wel voor haar verjaardag was. Holleeder was geen vriend van haar, ze kan zich niet voorstellen dat hij hiervoor uitgenodigd was. Als er een etentje is geweest, zullen Dino en zijn zus Orminda er wel bij zijn geweest. Petra kwam wel vaker in Dynasty, het was haar favoriete restaurant. Ze heeft van Dino nooit iets gehoord over een ruzie met Holleeder, hooguit dat hun contact bekoeld was. Dat leidde zij af uit het feit dat zij Holleeder iets minder zag. Dino kon zich dit etentje niet direct herinneren, later wel: het verjaardagsfeestje van Petra. Ze zaten er met familie, Holleeder schoof later aan omdat hij bepaalde andere genodigden kende. Dino zegt dat hij Holleeder niet had uitgenodigd en dat ze toen al ruzie hadden omdat Holleeder zijn naam gebruikte om mensen te bedreigen en af te persen.

Knap geconstrueerd

Momenteel vindt het Openbaar Ministerie de zogenaamde breuk tussen S. en 

Holleeder in augustus 2005 ‘op zichzelf een knap geconstrueerd verhaal. Het is niet eenvoudig geweest de waarheid te vinden en die te scheiden van de leugens. Het heeft het OM jaren bezig gehouden. S. heeft er in eerste aanleg zijn doel mee bereikt. Maar nu weten we beter.’ 

Volgens het OM spreken allerlei getuigen die zijn opgeroepen om het verhaal van Dino S. te ondersteunen, elkaar tegen. Dat Dino zegt dat Holleeder niet uitgenodigd was, maar telkens als ongenode gast opdook, klopt volgens het OM niet. Pikant detail: Esther S. heeft wisselend verklaard over de duur van haar relatie met Dino, tot wanneer die relatie zou hebben geduurd en over wanneer ze hem voor het laatst zou hebben gezien. Tijdens het verhoor in hoger beroep blijkt ineens dat ze inmiddels weer een relatie hebben. Het OM hecht dan ook de meeste waarde aan haar eerste verklaring. “Duidelijk is dat zij in haar latere verklaringen is gaan ‘draaien’ om Dino S. te helpen.”

Dat Dino zegt dat Holleeder niet uitgenodigd was, maar telkens als ongenode gast opdook, klopt volgens het OM niet.

In januari krijgen Dino’s advocaten vier dagen lang de tijd om aan te tonen dat het Openbaar Ministerie het allemaal verkeerd ziet. Daar kunnen ze niet op vooruitlopen. Op basis van eerdere pleidooien en uitlatingen tijdens het proces is wel aan te geven wat in grote lijnen de boodschap is: Dino S. (en Ali Akgün) zijn door de rechtbank vrijgesproken, er zijn geen nieuwe feiten. De ‘ruzie’ tussen Holleeder en Dino: dat wordt door het OM vreselijk opgeblazen. Het is niet zo dat ze elkaar naar het leven stonden. Ze kwamen elkaar inderdaad nog weleens tegen bij bepaalde gelegenheden, maar de vriendschap was flink bekoeld. Dino S. en Akgün kenden noch Houtman, noch Van der Bijl. Dino heeft zich al eens afgevraagd of men denkt dat hij een gaatje in zijn hoofd heeft: waarom zou hij mensen liquideren waar hij nog nooit van gehoord heeft? Voor wie? Voor wat? Er zijn ook geen zakelijke belangen. Uit de pleitnota van 26 mei 2016: “De ongekende megazoektocht van het OM naar een zakelijke connectie tussen Holleeder en Dino S. heeft totaal niets opgeleverd.”