De Montenegro-maffia en de Amsterdamse pizzeriamoord

“Ik heb in mijn leven nog nooit zoveel paniek gezien. Er klinken opeens harde schoten, twee kan ik mij herinneren. Mijn vriend en ik keken elkaar geschrokken aan: is dit wat we denken dat het is?” Aan het woord is een Amsterdammer die op woensdag 23 oktober 2019 om 15.45 uur samen met een vriend op het Hugo de Grootplein rustig geniet van een late lunch, als hij ineens getuige is van een brute moordpartij. Tegen het AD zegt de ooggetuige dat ze in eerste instantie denken aan een aanslag, maar als er na de eerste schoten een vreemde stilte valt en alleen het geluid van vrouwen te horen is, weten ze dat het iets anders moet zijn. “Er bleven maar mensen heen en weer rennen. Ik kan me specifiek één vrouw herinneren die zo extreem veel paniek in haar ogen had. Zoiets heb ik echt nog nooit in mijn leven gezien. Zo verdwaasd en in shock. Ze was alleen maar aan het gillen. Alléén maar aan het gillen.”

Het blijkt de vrouw van de man die is neergeschoten. De politie is snel ter plaatse en sluit het plein met rood-witte linten af. Rond het slachtoffer is een witte tent opgetrokken. Het blijkt te gaan om de 49-jarige Serviër Goran Savic, eigenaar van pizzeria La Piccola Baracca. Niet hij maar de Montenegrijnse crimineel Jovan Djurovic (44) blijkt later het daadwerkelijke doelwit. Djurovic raakt zwaargewond, maar overleeft de moordaanslag doordat uitbater Savic voor hem springt en door een kogel in zijn nek wordt getroffen.

Uit camerabeelden blijkt later dat de schutter om 15.44 uur pizzeria La Piccola Baracca binnenloopt. Op dat moment staat uitbater Savic bij het raam. Een vriend van hem, crimineel Jovan Djurovic, zit samen met een onbekend gebleven persoon aan de bar. De schutter loopt met een vuurwapen in zijn hand recht op Djurovic af. Hij laadt het vuurwapen en schiet richting Djurovic, die zichzelf verdedigt door een barkruk naar de schutter te gooien, waarna een worsteling ontstaat tussen beiden. Hierbij schiet de schutter tweemaal. Tijdens de worsteling pakt pizzeriabaas Goran Savic de schutter van achteren vast en schiet deze de restauranthouder achterwaarts neer. In de tussentijd weet Djurovic achter de bar te vluchten. De schutter verlaat vervolgens de pizzeria en rent richting de Albert Heijn op de Frederik Hendrikstraat.

De onschuldige Goran Savic sterft vlak daarna op de stoep voor zijn zaak in de armen van zijn vrouw. De schotwond in zijn nek blijkt fataal. Hij laat een vrouw en twee kinderen achter. Jovan Djurovic raakt zwaargewond door een schotwond in zijn buik en ondergaat een spoedoperatie aan zijn darmen, hij overleeft de moordaanslag. Hij verklaart later dat de schietpartij een gevolg is van een probleem in zijn thuisland. Djurovic overleefde naar eigen zeggen op de Balkan al drie keer eerder een moordaanslag. Verder verklaart de Montenegrijn dat er een man de pizzeria binnenkwam die direct zijn kleding omhoog trok en een pistool uit zijn broeksband haalde. De man laadde het pistool en richtte op Djurovic.

Overvloed aan bewijs

Kort na de schietpartij arresteert de politie een paar straten verderop, aan de Admiraal de Ruijterweg, een verdachte in een grijskleurige Volkswagen Golf met Belgisch kenteken. Het blijkt om Cherif A. uit Amstelveen te gaan. Hij voldoet aan het signalement en in zijn vluchtauto ligt het vuurwapen waarmee is geschoten met zijn DNA erop. Op zijn handen zitten schotresten en in de auto ligt een telefoon die bij de voorbereiding van de schietpartij is gebruikt. Bewijs in overvloed dus. Ook komt de kleding van de schutter op de beelden overeen met de kleding die de verdachte droeg. Op online beelden is te zien dat de kale Cherif A. door twee schreeuwende politieagenten onder schot wordt gehouden terwijl hij op de weg naast de trambaan ligt. Om hem heen staan meerdere politiewagens en in de lucht cirkelt een politiehelikopter.

Ruim acht maanden later, in juli 2020, houdt de politie ook drie ‘spotters’ aan die doelwit Jovan Djurovic observeerden. De 30-jarige Montenegrijn Dejan D. zonder vaste woon- of verblijfplaats wordt opgepakt in een woning in Amsterdam. Eyüp T. (38) en Denzel V. (23) worden ingerekend in hun woningen in Amsterdam en IJmuiden. Nadat bleek dat Djurovic geregeld in de Amsterdamse pizzeria kwam, zouden ze hitman Cherif A. hebben ingeseind en een paar dagen voor de schietpartij ook een vuurwapen en telefoon hebben gegeven. Op verschillende dagen vlak voor de schietpartij worden de telefoons van de drie spotters uitgepeild in de buurt van de pizzeria. Vier dagen voor de schietpartij bezoeken twee spotters ’s avonds de pizzeria, waar ze een maaltijd nuttigen. Een dag later gaan de spotters weer de pizzeria in en korte tijd later loopt doelwit Jovan Djurovic de zaak binnen met een andere man. Uit camerabeelden blijkt volgens justitie dat een van de spotters zich omdraait en richting Djurovic kijkt, waarna hij een foto van de andere spotter maakt. Die maakt daarna één of meerdere selfies.

‘Long Hair! Go Now’

In de vluchtauto van Cherif A. worden twee telefoons aangetroffen. In de in beslag genomen Nokia-telefoon staat maar één telefoonnummer opgeslagen. De telefoon is twee dagen voor de schietpartij in gebruik genomen. Die dag is er veertien keer contact tussen de schutters- en spotterstelefoon. Op 23 oktober 2019 om 15.36 uur, acht minuten voor de aanslag, wordt de Nokia voor het laatst gebruikt. Vanaf 15.32 vindt er een korte conversatie plaats tussen de spotterstelefoon en de schutterstelefoon:

15.32 uur spotterstelefoon: ‘Jo He is there’

15.33 uur schutterstelefoon: ‘ok’

15.33 uur spotterstelefoon: ‘Inside’

15.33 uur schutterstelefoon: ‘Oke’

15.34 uur spotterstelefoon: ‘Go’

15.34 uur spotterstelefoon: ‘Long Hair!’

15.36 uur spotterstelefoon: ‘Go Now’

Om 15.40 blijven de twee spotters stilstaan op de hoek met de Van Reigersbergenstraat en de Tweede Hugo de Grootstraat. Vanaf hier hebben zij zicht op het Hugo de Grootplein en de pizzeria. Eén minuut later loopt de schutter vanuit de Rombout Hogerbeetsstraat in de richting van de pizzeria, waarna hij iets later seinend zijn rechterhand omhoogsteekt en om 15.44 de schietpartij in La Piccola Baracca plaatsvindt.

Uit rechercheonderzoek naar de camerabeelden, parkeeracties en historische telefoongegevens van de Nokia en een Samsung die in de vluchtauto zijn gevonden, concludeert de rechtbank dat er sprake is van een vooropgezet plan, gericht op het liquideren van Jovan Djurovic en dat dit plan gedurende meerdere dagen is voorbereid. Na het spotten van het beoogde doelwit op 20 oktober 2021 komt Cherif A. naar Nederland en vindt dezelfde avond nog een ontmoeting plaats tussen de verdachten. De dagen erna is het moordcommando veelvuldig in de directe omgeving van de pizzeria te vinden. Ook hebben ze verschillende malen contact door middel van de spotters- en schutterstelefoon, onder meer over de vraag hoelang zij nog wachten.

24 jaar cel

Cherif A. ontkent tijdens de rechtszaak de schutter te zijn. Volgens hem is hij erin geluisd en had de daadwerkelijke schutter in zijn kleding de moord gepleegd. De rechter gelooft niets van dat verhaal. De officier van justitie benadrukt tijdens haar requisitoir de ernst en de triestheid van de zaak. De onschuldige restauranthouder had een vrouw en kinderen. “Deze vier mannen hebben een gezin verwoest. En waarom? Voor geld? De exacte reden kennen we niet, maar we mogen ervan uitgaan dat ze flink betaald hebben gekregen. En dat kun je enkel en alleen afstraffen met langdurige gevangenisstraffen.”

Na een eis van 28 jaar cel veroordeelt de rechtbank Cherif A. in juli 2021 tot 24 jaar celstraf wegens gekwalificeerde doodslag en poging moord. Uit het strafblad van Cherif A. blijkt volgens de rechtbank dat hij in 2009 is veroordeeld tot zeven jaar gevangenisstraf voor onder meer pogingen tot doodslag. Ook is hij in 2019 veroordeeld tot 140 dagen gevangenisstraf wegens belaging. Daarnaast is hij enkele keren veroordeeld voor diefstal met geweld. Uit een psychologisch rapport waaraan A. niet mee wilde werken, werd bij hem een antisociale en narcistische persoonlijkheidsstoornis vastgesteld.

De twee spotters – Denzel V. en de Montenegrijn Dejan D. – krijgen beiden achttien jaar cel. De derde spotter Eyüp T., tegen wie het OM achttien jaar cel eiste wegens medeplichtigheid, wordt vrijgesproken wegens gebrek aan bewijs. Volgens de rechtbank hebben de ‘gewetenloze’ daders blijk gegeven ‘geen enkel respect te hebben voor het menselijk leven door op klaarlichte dag, in een drukbezochte pizzeria en op een druk punt in Amsterdam, met veel omstanders en buurtbewoners deze daad te plegen’. De ‘liquidatiegolf in Amsterdam’ en het ‘kennelijk uitvechten van buitenlandse vetes’ in de stad ‘dwingt de rechtbank om hoge gevangenisstraffen op te leggen’.

Bij de uitspraak van de rechtbank in Amsterdam komt ook naar voren dat de vrouw van het slachtoffer door het incident een posttraumatische stressstoornis heeft opgelopen. Ze zag haar man in hun eigen restaurant neergeschoten worden, waarna hij korte tijd later op straat in haar armen overleed. De vrouw is hiervoor onder specialistische behandeling bij een psycholoog.

Conflict over drugsmiljoenen

De achtergrond van de dodelijke schietpartij in de pizzeria was waarschijnlijk een conflict over geld. Volgens Het Parool was restauranthouder Goran Savic een oud-militair die na de oorlog op de Balkan in Italië had gewoond en al een poos in Amsterdam-West verbleef. Hij hield zich niet bezig met criminaliteit. Volgens de politie was hij de uitbater van de pizzeria waar hij is doodgeschoten. Of hij ook formeel de eigenaar was, is de vraag. Uit een registratie in het Handelsregister blijkt dat een man uit Kazachstan de enige eigenaar is van de BV waar de pizzeria onder valt.

Het daadwerkelijke doelwit was dus de beruchte Montenegrijnse crimineel Jovan Djurovic, die verwikkeld is in een bloedig onderwereldconflict tussen verschillende groepen uit voormalig Joegoslavië. Jovan Djurovic en zijn in 2013 bij een auto-ongeluk overleden broer Luka worden gezien als de leiders van de Bar-clan in Bar, de belangrijkste havenstad van Montenegro. In die plaats zou volgens Montenegrijnse media een bendeoorlog gaande zijn tussen drie criminele groeperingen. Een conflict over drugs ligt voor de hand, aangezien havenstad Bar in Montenegro bekendstaat als de plek waar de meeste drugs binnenkomen. Over de aanslag op de zwaargewonde Djurovic zei een bron eerder tegen Crimesite: “Het verhaal is dat hij een fout heeft gemaakt. Er is 10 miljoen weg van mensen uit Dubai.” Het zou gaan om drugsgeld uit cocaïnehandel dat Djurovic en de Zemun-clan uit Belgrado achterover hadden gedrukt en dat naar Dubai had moeten gaan, maar daar niet aankwam. De groep rond Djurovic zou dit schuldig zijn aan een andere in de Europese onderwereld bekende groep. De aanslag moet volgens deze bron worden gezien in dit kader. Djurovic zou naar Amsterdam zijn gevlucht.

Overlever

Het was zeker niet de eerste liquidatiepoging die Djurovic overleefde. Hij is inmiddels dan ook een soort recordhouder op dat gebied. Al in 2014 vindt er een schietpartij plaats in een café in Bar, waarvan Djurovic eigenaar is. Ook daarna schuwen zijn rivalen geen enkel middel. In juni 2016 wordt het graf van zijn broer Luka opgeblazen en het vermoeden bestaat dat de moordenaars van plan waren Jovan, die naar de herdenkingsdienst zou komen, te vermoorden Terwijl Djurovic in juli 2017 met zijn vriend Dejan Borović op het terras van een bar in Bar zit, schiet een sluipschutter vanuit een rijdende auto op hem. Zijn vriend raakt gewond aan zijn arm, Djurovic ontspringt de dans. In augustus 2018 ontsnapt hij wéér ternauwernood aan de dood als tijdens het rijden een halve kilo explosieven uit zijn auto valt in het centrum van Bar. Nadat de Montenegrijnse crimineel in oktober 2019 in Amsterdam zwaargewond raakt bij de pizzeriaschietpartij zou er in maart 2020 in zijn thuisland weer een liquidatiepoging op hem hebben plaatsgevonden. Twee twintigers uit Bar van de rivaliserende Kavak-clan worden door de politie opgepakt voor het voorbereiden van een liquidatie door explosieven onder zijn auto te plaatsen. Volgens de opsporingsdiensten werd Jovan Djurovic een doelwit in de oorlog tussen de families Bojović en Saranović, die al ruim een dozijn slachtoffers heeft gekost en die in 2009 begon.

Volgens de politie staat Jovan Djurovic dicht bij de Servische Zemun-clan, van onder meer de in Spanje veroordeelde Luka Bojović. Dit netwerk was verantwoordelijk voor de moord op de Servische premier Zoran Djindjic in 2003. Justitie hield de groep daarnaast onder andere verantwoordelijk voor de moord in januari 2006 op de Amsterdamse Montenegrijn Srdjan ‘Sergio’ Miranovic (41). Die werd in Podgorica, de hoofdstad van Montenegro, doodgeschoten terwijl hij in de auto met zijn 11-jarige zoontje in Nederland zat te bellen. In ons land werd Luka Bojović gezien als een contact van Willem Holleeder (zie kader).

De link met Willem Holleeder

Pizzeria-doelwit Jovan Djurovic geldt als een vriend van de in Nederland bekende Servische crimineel Luka Bojović van de Servische Zemun-clan, vernoemd naar de uitvalsbasis van de clan in Zemun, een gemeente in de Servische hoofdstad Belgrado. De Zemun-clan kreeg steeds meer bekendheid na de val van de Joegoslavische oud-president Slobodan Milošević met een toestroom van vele veteranen van de Special Operations Unit (algemeen bekend als Rode Baretten), onder wie de commandant van de eenheid, Milorad Ulemek. Tussen 1999 en 2003 werd de Zemun-clan gezien als een van de machtigste criminele organisaties in Zuidoost-Europa.

In Nederland werd Luka Bojović gezien als een contact van Willem Holleeder. Bojović was samen met Holleeder, de in Den Haag woonachtige Bosniër Maruf ‘Paja’ M. en de Montenegrijn Milos ‘Bato’ P. een tijd verdacht van de moord op de Amsterdamse Montenegrijn Srdjan ‘Sergio’ Miranovic in Montenegro in 2006. Bato P. (een handlanger van Bojović) werd tot vijftien jaar cel veroordeeld voor deze liquidatie, maar in hoger beroep vrijgesproken. Ook Miranovic was een goede bekende in het Amsterdamse milieu. Luka Bojović is in 2012 in Spanje gearresteerd op verdenking van moorden en veroordeeld tot achttien jaar cel. Zijn broer Nikola werd in 2013 vermoord.

Kleine landen, grote criminelen

In Nederland zijn Montenegrijnen al decennia prominent aanwezig in internationale misdaadnetwerken. Drie voorbeelden van kleine landen met een prominente invloed op de criminaliteit in Nederland.

In 2006 werd MONTENEGRO (600.000 inwoners) onafhankelijk van Servië. Zoals reeds vernoemd werd de Montenegrijn Milos ‘Bato’ P. een poos verdacht van de moord op de Amsterdamse Montenegrijn Srdjan ‘Sergio’ Miranovic in 2006. De in 2016 in Utrecht geliquideerde Ranko Scekic (45) was Montenegrijn. Scekic werd vermoord vlak voordat hij moest getuigen in de strafzaak 26Koper over voorbereidingen van liquidaties en een wapenarsenaal in Nieuwegein. Montenegrijnen doken ook op in de zaak van de smokkel van 261 kilo cocaïne via een Urker viskotter in 2017.

In mei 2022 werd in Servië een vermoede sleutelspeler in de criminele organisatie van Ridouan T. opgepakt. Deze Boris P. (45) wordt verdacht van betrokkenheid bij grootschalige internationale drugshandel. P. woont in Montenegro en maakte volgens het OM een uitstapje over de grens met Servië. Hij beschikt naast de Nederlandse nationaliteit ook over de Montenegrijnse nationaliteit.

In juli 2022 werd bij een grote internationale politieactie van Europol een Montenegrijnse groep cocaïnesmokkelaars opgerold. Het netwerk zou achter de smokkel van ruim vijf ton ‘Surinaamse’ cocaïne bij Aruba in 2020 zitten. Het schip was vertrokken uit Suriname en op weg naar de Griekse havenstad Thessaloniki. De vangst maakte deel uit van een maandenlang onderzoek door de politie in Montenegro, Servië, Nederland en het Verenigd Koninkrijk. Tijdens het onderzoek zijn 29 verdachten vervolgd in Kroatië, Italië, Montenegro, Nederland, Servië, Slovenië en Portugal. Van de 29 verdachten kwamen er dertien uit Montenegro.

* Ook SURINAME heeft als klein land met ruim 586.000 inwoners een grote rol in de criminaliteit in Nederland. Jan Struijs, voorzitter van de Nederlandse Politiebond, waarschuwde begin dit jaar nog dat Suriname ten prooi dreigt te vallen aan georganiseerde misdaad. Uit een interne politiememo over Suriname, die werd ingezien door Het Parool, blijkt dat Nederlandse misdaadorganisaties stevige banden hebben met de georganiseerde misdaad in Suriname, met name op het gebied van drugssmokkel en witwassen. Ook zijn veel Nederlandse criminelen actief in Suriname en houden criminelen zich er graag schuil.

In 2019 werden in Suriname de broers Mao en Mario R. en Alejandro P. opgepakt. Zij worden door justitie verdacht van betrokkenheid bij liquidaties. Beide broers worden door de opsporingsdiensten gerekend tot het netwerk van Ridouan T. Tegen Marengo-verdachten Mao en Mario R. eiste het Openbaar Ministerie in juni levenslang. De vorig jaar in Brazilië opgepakte moordverdachte Gerel P. ontsnapte in 2017 uit een politiecel in Suriname. Gerel P. werd begin 2021 bij verstek veroordeeld tot twintig jaar cel voor een dubbele liquidatiepoging in Noordeloos. Hij is geen verdachte in het Marengo-proces rond Ridouan T.

* CURAÇAO is met ruim 151.000 inwoners over het algemeen een veilig eiland. Wel zijn er bepaalde wijken die je als toerist beter kunt mijden, zoals Koraal Specht. Het kleine eiland drukt wel een prominente stempel op de misdaad in Nederland.

In augustus 2022 werden vier leden van de beruchte Curaçaose straatbende No Limit Soldiers op Curaçao veroordeeld tot celstraffen tussen de 21 maanden en veertien jaar cel. Het viertal uit Koraal Specht maakte sinds 2015 deel uit van een criminele organisatie die zich bezighield met drugshandel, geweldsdelicten, waaronder (poging tot) moord en witwassen. Het bewijs tegen de vier leden kwam voor een groot gedeelte uit gekraakte pgp-berichten die de verdachten naar elkaar stuurden en tijdens Nederlandse opsporingsonderzoeken aan het licht kwamen. In november 2020 werd de leider van No Limit Soldiers, Shurandy ‘Tyson’ Q., in Dubai opgepakt. Hij wordt verdacht van het opdracht geven tot verschillende liquidaties, ontvoering, het leidinggeven aan een criminele organisatie en witwassen. No Limit Soldiers voerde onder meer de moord uit op politicus Helmin Wiels in 2013.

In Nederland werden de afgelopen jaren meerdere verdachten tot forse celstraffen veroordeeld voor afrekeningen in het Rotterdams/Curaçaose drugsmilieu. Het in 2014 geliquideerde onderwereldkopstuk Gwenette Martha was geboren Curaçaoënaar. In september 2019 werd de Surinaamse Genciël ‘Genna’ Feller uit Amsterdam-Zuidoost op Curaçao geliquideerd. De uitvoerders kregen op Curaçao gevangenisstraffen tot twintig jaar.