Nieuwe taalgids onderwijs: geen 'jongens en meisjes' maar 'leerlingen'

Voor de duidelijkheid: het LAKS bepaalt niet hoe een school haar leerlingen aanspreekt. Het is vooral een organisatie die bekend is van de eindexamenklachtenlijn - elk jaar weer een feest. Daarnaast zeggen ze de belangen van leerlingen te behartigen. Van de website van het LAKS: "Wij laten de stem van scholieren horen in de politiek, de media en op middelbare scholen." En met scholieren bedoelen ze leerlingen in de breedste zin van het woord; van praktijkonderwijs en gymnasium tot volwassenonderwijs.

Eén van de dingen die het LAKS doet naast de eindexamenklachtenlijn bemannen, is dan ook advies geven. In dit geval door een 'nieuwe taalgids voor het onderwijs' te presenteren. Dat gebeurt woensdagmiddag in de schouwburg van Utrecht.

'Geen jongens en meisjes'

De gids zal echter niet bij iedereen goed vallen, zo is de verwachting. Wat het LAKS met het document doet, is sommige woorden en termen op een soort zwarte lijst zetten. Zo moet het volgens de organisatie een taboe worden om scholieren met 'jongens en meisjes' aan te spreken. 'Leerlingen' is volgens het LAKS beter.

Waarom het Landelijk Aktie Komitee nu als een soort taalpolitie optreedt? Om 'gelijke kansen en genderbewustzijn' te bevorderen, zo valt te lezen bij de NOS. In andere woorden: de hele klas moet voortaan anders worden aangesproken om te voorkomen dat een enkeling zich door de termen 'jongens' en 'meisjes' op zijn (of haar) pik getrapt kan voelen.

Bekijk ook

Taalpolitie slaat weer toe: dode farao’s niet langer ‘mummie’ genoemd

Het is in 2023 belangrijker dan ooit om bij het bezigen van taal zo min mogelijk lagen van de samenleving tegen het zere been te stoten. De culturele elite heeft er een dagtaak aan om ieder zinsdeel dusdanig bij te schaven dat het voldoet aan de standaarden van de moderne tijd: de tijd van ‘woke’. Als je alles gehad denkt te hebben is dan nu de laatste gemarginaliseerde groep aan de beurt: de overleden, in linnen gewikkelde Egyptenaren.

'Stigmatiserend'

Andere termen die volgens het LAKS bij het grofvuil kunnen: 'zittenblijven' (dit moet worden: doubleren), 'gehandicapten', 'achterstandsscholen', 'op- en af stromen' en 'hoog- en laag opgeleiden'.

Vooral die laatste woorden zouden stigmatiserend zijn en 'kansenongelijkheid vergroten'. Volgens het Aktie Komitee is het dus niet oké om over een 'hoog opgeleide' te spreken, maar wel over 'iemand met een hbo-opleidingsachtergrond'. Dat 'hbo' voor 'HOGER' beroepsonderwijs staat, lijkt dan weer niet zo consistent. Maar goed, met al die 'verboden' termen wordt het natuurlijk sowieso een hele opgave om niemand tegen het zere been te stoten.

Zelf spreekt het LAKS overigens niet van een 'zwarte lijst' of 'verboden woorden', maar over "tips en suggesties om het gesprek over taal aan te gaan", aldus bestuurslid Cylus Kawesi tegen de NOS. De organisatie bepaalt immers niet welke regels er op scholen gelden.