Wegens geweld gesloten: explosiegevaar in de horeca

Aan de zware, zwarte achterdeuren van The Harbour Club in Amsterdam zijn kettingsloten bevestigd. De mondaine, goudkleurige zitjes op het terras zijn leeg, de enorme parasols ingeklapt. In de haven voor het pand liggen een aantal kapitale speedboten, bestemd voor de verkoop aan de nouveau riche. Maar die laat zich op deze nazomerse dag niet zien. Want de club is gesloten.

Geen champagne & kreeft-diners meer voor de clientèle. Dat is allemaal vanwege een zegel dat aan de voorkant van het gebouw is bevestigd. Een zegel van het bedrijf dat zich voor de gemeente bezighoudt met sluitingen van panden waar gevaarlijke situaties zijn ontstaan. Waartoe is besloten door de burgemeester van de stad. Om de hoek hangt een aanplakbiljet van de gemeente Amsterdam, waarop dit wordt toegelicht. “In of rondom dit pand zijn activiteiten geconstateerd of voorwerpen gevonden die de openbare orde en veiligheid in gevaar brengen.”

Even verderop is op het gebouw een veel grotere billboard met een foto van illusionist Hans Klok te zien, die een show zou gaan opvoeren in de club. De ‘ultieme avond uit’, staat er onder zijn enorme beeltenis. Maar de start van die optredens werd een paar weken geleden ruw onderbroken.

Toen vond er namelijk een explosie plaats voor de deur van de club aan de Cruquiusweg. Daarbij ontstond schade aan de voordeur en de ramen. Dat gebeurde om ongeveer drie uur in de nacht. Toen was er niemand aanwezig. Er raakte dus ook niemand gewond.

Dat betekent niet dat niemand het opmerkte. Zelfs aan de overkant van de jachthaven werd de klap gehoord. Getuigen zagen twee personen na de ontploffing vluchten op een scooter.

Het was niet de eerste keer dat deze vestiging van The Harbour Club te maken kreeg met geweld. In mei 2019 werden er schoten afgevuurd op de club, ook al door een persoon op een scooter. Ook dat gebeurde weer in het holst van de nacht.

In 2021 ontstond er zelfs een brandje, waarna de brandweer ervan uitging dat dit opzettelijk was gebeurd. De politie stelde vast dat er drie mannen waren gezien bij de club, rond de tijd van het vuur. Een buurtbewoner hoorde toen ook ‘een keiharde knal’. Er bleek inderdaad een explosief te zijn afgegaan, op het terras.

Het was niet voor het eerst dat er brand werd gesticht in een van de etablissementen van The Harbour Club. Een kleinere vestiging in het Olympisch Stadion werd in 2016 verwoest door een veel groter vuur. Ook die brand ontstond midden in de nacht. Er werd min of meer vanuit gegaan dat deze was aangestoken. Een dader is nooit gevonden.

Granaat

Vanaf een werkplaats aan de overkant van de straat kijkt men uit op de decadente club in Oost. Daar hebben ze niet veel meegekregen van verdachte zaken of omstandigheden. Die vonden tenslotte ook steeds ’s nachts plaats. Er staan soms wel wat ‘vage auto’s’ op de onverharde, betaalde parkeerplaats ertegenover, maar dat vindt men niet alarmerend.

Wel heeft een timmerman een theorie over wat er aan de hand zou kunnen zijn, met alle explosies die in de stad op meerdere plekken plaatsvinden. “Dat zijn jongetjes die snel rijk willen worden door horecazaken af te persen.” Hij denkt alleen niet dat de eigenaren van The Harbour Club zich hierdoor hebben laten intimideren. “Daar is die zaak toch veel te groot voor?”

Maar de vakman lijkt dus wel degelijk een idee te hebben wat er aan de hand is. Volgens hem heeft de politie alleen niet genoeg capaciteit om dat goed te onderzoeken: “Dus blijft het onduidelijk wat er achter verborgen zit.”

Vooralsnog blijft de club in Amsterdam-Oost zes maanden dicht. De show van Hans Klok gaat wegens omstandigheden niet door.

Hemelsbreed nog geen 6 kilometer verder hangt dezelfde poster van de gemeente, als die op de gevel van het trendy visrestaurant in Oost. Het aanplakbiljet hangt tegen de serre van café In the City, vlak naast het Leidseplein.

Een stelletje loopt langs, de jongen wijst haar vriendin op de brief van de burgemeester. Ze komen uit Zaandam, maar ook daar weten ze wat er aan de hand is. Er ontploffen in de hoofdstad aan de lopende band bommen, vooral voor cafés en restaurants. Maar dat niet alleen: ook bij geldautomaten, coffeeshops en op privéadressen.

Ook hier heeft de stad een zaak gedwongen om dicht te gaan, in verband met een aantal gewelddadige gebeurtenissen. Een paar dagen eerder zijn de voordeur en het portiek van het café verwoest door een explosief dat afging. Dat terwijl er vroeg in de ochtend nog veel mensen aan het stappen waren rondom het Leidseplein. De eigenaar van In the City dacht dat het om een plofkraak ging, met de bedoeling om in te breken.

Maar de burgemeester vond die uitleg niet geloofwaardig. Na een volgende explosie op het plein een paar dagen later, niet ver van het café vandaan, besloot de stad dat het genoeg was geweest. De zaak moest sluiten.

Dat gebeurde ook met in het achterhoofd een ander incident bij het café: in 2017 werd er een handgranaat op de mat voor de deur gelegd, door een gemaskerde persoon. Er waren op dat moment zo’n tien gasten binnen. Een jongen van 17 werd aangehouden. Hij zou de granaat hebben neergelegd. Dat was in opdracht van beruchte criminelen uit de Diamantbuurt, die bij de deur van het café eerder zouden zijn geweigerd. De jongen zou ook betrokken zijn geweest bij het plaatsen van granaten bij twee andere clubs: bij ABE en bij de Suzy Wong Lounge.

De 17-jarige dader kreeg een aantal maanden gevangenisstraf, in een jeugdinrichting. De eigenaar stelde trouwens al direct na de vondst van de granaat, dat hij dacht dat het om een ‘boze klant’ ging.

Omzetverlies

Deze zomer vond justitie het allemaal te gortig worden met de explosies in de stad. Ze liet de politie half augustus aan de slag gaan met twee teams, die op zoek moesten naar de achtergronden en de daders van de aanslagen.

Een week na de start van de teams was er succes. Een eerste, 15-jarige verdachte werd aangehouden. Ook hier ging het dus weer om een piepjonge mogelijke dader. Nog geen week later volgt een tweede aanhouding. Het lijkt erop dat de politie snel resultaat aan het behalen is in haar onderzoek. Maar over het motief voor de aanslagen kan ze nog niets kwijt.

De eigenaren van The Harbour Club en In the City zijn ondertussen opgelucht dat de aanslagen serieus worden genomen. In plaats van dat er een zweem van mogelijk conflict of criminaliteit rondom hun zaken hangt, krijgen ze het gevoel dat ze als slachtoffer van de aanslagen worden gezien. Want in hun ogen krijgen de bommenleggers met hun projectielen precies voor elkaar waar het ze om te doen is: hun zaken moeten worden gesloten, waardoor ze ook nog omzet verliezen, en wellicht zelfs failliet gaan.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.