Ben je Nederland zat? Start je eigen land!

Westarctica, Zuidpool

Volgens internationale afspraken is de Zuidpool van iedereen en kan het dus niet door landen ingelijfd worden. Zo’n twintig jaar geleden hoort de Amerikaanse marine-officier Travis McHenry voor het eerst over het Antarctische Verdrag. Het zet hem aan het denken: als landen de Zuidpool niet mogen claimen, kan het dan wel door personen opgeëist worden? Vervolgens leest McHenry dat er een enorm deel van westelijk Antarctica nooit eerder is opgeëist. Om een lang verhaal kort te maken: McHenry sticht in 2001 het land Westarctica en benoemt zichzelf tot groothertog, met bijpassend zelfgemaakt uniform.

Het begint als een grap, maar inmiddels is Westarctica uitgegroeid tot een serieuze non-profit-organisatie die opkomt voor de oorspronkelijke bewoners van Antarctica, met name pinguïns en zeehonden. Westarctica heeft 0 menselijke inwoners, maar wel ruim 2000 betrokken ‘burgers’ van over de hele wereld. Dat is niet altijd zonder slag of stoot gegaan. In 2009 is er een kortstondige ‘micro-oorlog’ met ‘Flandrensis’ van de Vlaamse ‘hertog’ Niels Vermeersch die ook aanspraak maakt op dit deel van de Zuidpool. Met een nieuw verdrag is de vrede inmiddels wedergekeerd.

Groothertog Travis woont overigens, met zijn geliefde prinsgemaal, in het zonnige Californië. Het erf rondom zijn ‘residentie’ heeft hij ingelijfd als kolonie van Westarctica.

Van 4 tot 7 augustus heeft Westarctica de eer om de jaarlijkse MicroCon te organiseren, de internationale bijeenkomst van micronaties. Omdat er op Antarctica geen geschikte conferentieruimte is, is voor een gokhal in Las Vegas gekozen. Naar verwachting zal MicroCon tientallen monarchen, presidenten en dictators trekken. Micronaties zijn namelijk ‘hot’.

Aerican Empire

In 1987 roept een groepje schoolvrienden in Montreal de Aerican Empire uit, genoemd naar hun dan 5-jarige ‘leider’ Eric Lis. De vlag is snel ontworpen door de Canadese Maple Leaf te vervangen door een smiley. De nationale lijfspreuk zet de toon: “De wereld is gek, laten we het zo houden.”

Het slaat aan.

Met de komst van het internet, werft Aerica ruim 500 inwoners van over de hele wereld, waaronder uit Nederland. Het leveren allemaal kleine ‘kolonies’ van het keizerrijk op. Bovendien claimt de Aerican Empire een deel van Mars en het noordelijk halfrond van Pluto. Alles kan. Zoals het een micronatie betaamt, heeft Aerica zijn eigen paspoorten, munten en volkslied (vrij vertaald: “Thuis is waar ik mijn handdoek ophang” ). Aerica kent zelfs zijn eigen staatsgodsdienst, het Silinisme, waarin de Grote Pinguïn aanbeden wordt. Ruim drie decennia later is Lis, inmiddels afgestudeerd in de psychiatrie, nog steeds ‘keizer’.

Sealand, Verenigd Koninkrijk

Dat het runnen van een micronatie bittere ernst kan zijn, blijkt wel uit de geschiedenis van het prinsdom van Sealand. Dat begint wanneer zendpiraten in 1965 een fortje langs de Britse kust bezetten. Al in 1967 worden deze krakers hardhandig verwijderd door rebellen onder leiding van Paddy Bates die zichzelf uitroept tot Prins van Sealand. Niet veel later moet Bates voor de Engelse rechter verschijnen voor het afvuren van waarschuwingsschoten vanaf het fort. Maar de rechtbank kan hem niets maken omdat Sealand buiten de territoriale wateren ligt. In 1978 wordt ‘het kleinste land ter wereld’ opgeschikt door een ware staatsgreep uitgevoerd door gewapende huurlingen. Daarbij wordt een Duitse couppleger ‘krijgsgevangen’ gemaakt. Sealand eist 75.000 mark voor zijn vrijlating. Duitsland stuurt een diplomaat om te bemiddelen, hetgeen door Bates gezien wordt als een erkenning van zijn land.

Door de ligging hebben ook casi-no-uitbaters, witwassers en drugshandelaren hun ogen laten vallen op Sealand. De illegale website Pirate Bay doet tevergeefs een bod om het eiland te kopen.

Alhoewel het nu officieel onder Engels grondgebied valt, blijft Sealand, onder leiding van Bates’ zoon, trots vasthouden aan de onafhankelijkheid.

Molossia, VS

Zoals gezegd heeft elke zelfrespecterende micronatie een vlag, feestdagen, volkslied en munten. Maar ‘zijne excellentie’ Kevin Baugh van Molossia gaat een stap verder.

Zijn micronatie heeft zijn eigen economisch stelsel. De koers van de ‘Valora’-munt is niet gekoppeld aan de waarde van goud, maar aan die van koekjesdeeg!

Baugh heeft zichzelf tot dictator benoemt en gaat doorgaans gekleed in een over the top militair uniform. Hoewel het 4,5 hectare grote land midden in de dorre Nevada-woestijn ligt, heeft Molossia zijn eigen marine bestaande uit vijf rubberbootjes.

De eigenzinnige Baugh is een bekend figuur in de micronatiewereld. Zo is hij door Westarctica onderscheiden met de prestigieuze titel Ridder in de Orde van de Orca. Dictator Baugh moet erkennen dat ook hij braaf belasting afdraagt, al verschijnt dat als ‘ontwikkelingshulp’ in de begroting.

Ladonia, Zweden

Delen van het Kullaberg-natuur-reservaat in Zuid-Zweden zijn moeilijk te bereiken. Het is zo afgelegen dat kunstenaar Lars Viks er in 1980 onopgemerkt een gigantisch bouwwerk kan neerzetten van 75 ton drijfhout. Het duurt twee jaar voordat de plaatselijke politici het metershoge kunstwerk ontdekken... en onmiddellijk eisen dat het wordt gesloopt. Wat volgt is een slepend conflict tussen kunstenaars en de gemeenteraad waar de Rijdende Rechter zijn handen vol aan zou hebben gehad.

Voorbeeld van de regelzucht: de gemeenteraad heeft toestemming gegeven voor het bouwen van een monument in Ladonia, als het maar niet groter is dan 8 centimeter! (Het monumentje is er gekomen.)

Uiteindelijk roept Viks in 1996 de soevereine staat Ladonia uit dat tegelijkertijd door een president en een koningin wordt bestuurd. Ladonia is een geliefde bestemming onder eco-toeristen met goede wandelschoenen en telt inmiddels ruim 20.000 inwoners uit meer dan vijftig landen. Alhoewel de kunstenaars min of meer met rust worden gelaten, verkeert Ladonia officieel nog altijd in staat van oorlog met Zweden.

Liberland, voormalig Joegoslavië

Wie zijn micronatie serieus neemt, heeft grondgebied nodig. Maar waar vind je nog een beschikbaar, ongeclaimd stuk land? In 2015 lukt het de Tsjechische politicus Vit Jedlicka om aan de Donau, tussen Kroatië en Servië, een hartvormig stuk land te vinden van 7 vierkante kilometer dat na het uiteenvallen van Joegoslavië nooit is verdeeld. Hij noemt het Liberland. Dit stuk land, drie keer zo groot als Monaco, moet uitgroeien tot een onafhankelijk bitcoinbelastingparadijs met als motto ‘leven en laten leven’. Helaas denkt de Kroatische regering daar anders over. Liberlanders die hun grondgebied willen betreden worden met harde hand door de politie verwijderd. Jedlicka en andere Liberlanders leven nu noodgewongen in ballingschap in Servië.

Eurostaete/Wonderland, Nederland

Het verhaal van Liberland vertoont gelijkenissen met Nederlands beroemdste micronatie. In 2010 verklaart grondeigenaar Gerard Beukeveld een strookje land in Coevorden, bij de Duitse grens, tot het onafhankelijke Eurostaete. Volgens de oprichters behoort hun grondgebied (pakweg 3 vierkante kilometer groot) door ‘ambtelijk falen van Nederlandse en Duitse overheidsfunctionarissen’ aan niemand toe.

Wanneer de gemeente bouwwerkzaamheden rondom ‘zijn’ land uitvoert, schrijft Beukeveld een boze brief aan premier Jan Peter Balkenende. Deze wordt als dusdanig opruiend ervaren dat de ‘vader des vaderlands’ van Eurostaete even wordt vastgezet.

In 2015 wordt het grondgebied door sympathisanten omgedoopt tot Vrijhaven Wonderland. De grond wordt voor het eerst bewoond door een handjevol bewoners in stacaravans. Maar die worden al snel verwijderd. Wonderland heeft nu alleen virtuele ‘inwoners’. Burgers heeft het land al helemaal niet, zo vermeldt de site: “Burgers zijn pionnen over wie de Staat macht heeft en die zij aan rechten en plichten kan onderwerpen.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.