Koud is hot! Panorama's eigen Iceman trotseert het ijsbad

In de voortuin van het sportcomplex aan de Klepperheide 8 in Druten, ergens tussen Tiel en Nijmegen, zijn twee ligbaden geplaatst. Ze zijn hagelwit en als ik ze aankijk, grijnzen ze me toe als twee bloeddorstige haaien. Er zit nog geen water in, laat staan ijsblokjes, en toch stelt dat mij op de vroege ochtend niet gerust. Integendeel, het is eerder uitstel van executie. Straks, om een uur of drie in de middag, moet ik een van de twee zien te trotseren, terwijl het water hooguit een graadje of 3 is. Ja, het was mijn eigen idee. Op het werkplatform LinkedIn zag ik een aankondiging langskomen van ‘stressmanager’ Merel Bevaart, die met veel enthousiasme deelnemers zocht voor haar ijsbad-challenge. Ik had de baas van dit prachtblad gebeld en gezegd dat dit misschien wel leuk was voor Panorama. Hij was al even enthousiast als Merel en toen ik vroeg wie het zou moeten maken, werd het even stil aan de andere kant van de lijn. “Ja, jij natuurlijk.” Shit.

Koud kunstje

Eén voor één schuifelen de deelnemers naar binnen in de sportzaal van personal- en mental coach Roy Jacobs, die de boel faciliteert. De dare devils zijn van allerlei pluimage, mannen, vrouwen, jong, en sommigen wat ouder. Ik vraag me af waarom zij hier zo graag aan meedoen, waarom zij vrijwillig in een ijskoud gaan stappen. Roy geeft al roerend in zijn zen-theetje het antwoord: “Sommigen zeggen: het is een bucketlist-dingetje. Ze zijn nieuwsgierig, willen hun grenzen verleggen. De mensen die hier geweest zijn ervaren het als heel positief, hebben het over een ‘wauwbelevenis’. Dat ga jij straks ook beleven. Als je in zo’n bad staat wil je weg, maar door de juiste ademhaling kun je er gewoon in gaan zitten en liggen en als je eruit komt voel je je fantastisch. Alles stroomt in je lijf, je bloedvaten gaan open, dat is een geweldige ervaring.”

“Laten we eerst een voorstelrondje doen,” zegt Merel tegen de klas. “Eigenlijk hou ik daar niet van, maar we gaan straks met z’n allen in bad, dus dat lijkt me wel zo handig.” Iedereen lacht. Ik niet. Ik kijk uit het raam en zie de twee haaien glinsteren in de zon. Er komt een busje aanrijden en de chauffeur zet wat pakken in de tuin. Daar zal je de ijsklontjes hebben… Wat kan mij gebeuren? In het ongunstigste geval krijg ik zo een hartstilstand, word ik gereanimeerd door de knappe cursusleidster, bellen ze een ambulance en zeggen de dokteren dat ik voor dit soort fratsen echt veel te oud (56) ben en dat ik van geluk mag spreken dat ik nog leef. De rest van de groep is er ook niet gerust op. “Ik wil graag mijn grenzen opzoeken,” zegt Antoinette. “Nu ik hier ben vraag ik me wel af: waarom doe ik dit?” Mijn idee. Naast haar zit Annie. “Dit staat al zo lang op mijn wensenlijstje: ik wil graag de Wim Hof-methode onder de knie krijgen. Ik dacht: als je in zo’n steenkoud bad kan, dan kun je alles.” Ja, of niets meer. Wie zal het zeggen? Jeffrey laat weten een bloedhekel te hebben aan kou en om die aversie tegen te gaan heeft hij eerder deze week in het natuurwater gezwommen. “Het leek mijn vriendin een prachtig gezicht om mij in een ijsbad te zien liggen; ze baalt enorm dat ze vandaag niet meekon.”

Joyce heeft zo haar eigen afwegingen: “Als je ouder wordt en alles blijft hetzelfde, wil je weleens uit je comfort zone komen. Straks wil ik ook de koude doucheknop een draai geven. Het schijnt dat je dat op een gegeven moment lekker gaat vinden.” “Echt?” roept Bert-Jaap. “Mijn vriendin vond dit wel een leuk cadeau voor mij. Ik zou dat meteen na carnaval doen, dat leek me een goed detoxmomentje. Maar door corona ging het niet door.” De jongste van het stel, overbuurvrouw Angela en eigenaresse van een pedicurezaak, wil ook graag grenzen opzoeken. Ook zij is geïnteresseerd in de Wim Hof-methode.

Wim Hof. Een fenomeen. Geboren op 20 april 1959 in Sittard en al jaren bekend als ‘The Iceman’. De Limburger, die al op z’n 12de verregaande interesse toonde in esoterisch gedachtegoed en religies, waaronder boeddhisme, hindoeïsme en de natuurreligies van de indianen, is ervan overtuigd dat mensen met hun geestelijke vermogens hun zenuwstelsel kunnen beïnvloeden. Hij beweert dat je vanuit je zenuwstelsel warmte kunt genereren door middel van je wil en ademhaling. Maar het gaat veel verder. De heer Hof denkt met zijn methode reuma- en diabetespatiënten te kunnen behandelen en gelooft dat iedere ziekte zijn oorsprong heeft in een uit balans geraakt immuunsysteem en dat 90 procent van alle ziekten is te genezen. Dit alles zorgde ervoor dat Wim Hof voor gek werd versleten. Een paradijsvogel, een fantast. Merel: “Dat kwam omdat hij van die gekke dingen deed.” Wat voor gekke dingen? Nou, in juni 2007 stond hij in het ijsberenverblijf van Ouwehands Dierenpark 70 minuten en 35 seconden tot aan zijn kin in een bak met ijsblokjes. Hij zwom onder ijs door op de Noordpool, beklom in korte broek bij -15 de Kilimanjaro. En hij leeft nog. Straks mag ik twee minuten in een ijsbad liggen, dus waar héb ik het over?

Wat ik ga doen is dus een eitje, een koud kunstje. Ik kijk naar buiten. Meteen slaat de schrik me weer om het lijf. Nog een paar uurtjes, dan moet ik. Ik vraag me af waarom Wim Hof, na breeduit uitgelachen te zijn, nu ineens zo populair is. Merel: “Omdat hij inspireert. Hij heeft laten zien wat er allemaal mogelijk is en dat mensen veel meer kunnen dan ze denken. Wetenschappers zeiden: het kan helemaal niet wat die man doet, hij moet allang dood zijn. Maar terwijl hij een freak of nature werd genoemd, een mafjoekel die niet spoorde, heeft hij laten zien dat iedereen het kan. De wetenschap heeft wereldwijd tig onderzoeken gedaan en kwam tot de conclusie dat het autonome zenuwstelsel wel degelijk beïnvloed kan worden en dat de Wim Hof-methode voor zoveel dingen goed is: hart- en bloedvaten, immuunsysteem, sneller herstel na sporten, dieper kunnen ontspannen. Kijk, hij is misschien excentriek in zijn gedrag, maar Wim Hof is wel ‘super yogi’, spreekt Sanskriet, heeft onwijs veel kennis en werkt heel doordacht. Hij heeft zijn methode gebaseerd op eeuwenoude wijsheid. Je leert in een extreme situatie - een ijsbad is gewoon heel koud – waarbij je lichaam schrikt, om met je adem en mindset de controle te pakken en rust te vinden. Dat maakt het tastbaar. Bottomline is: je kunt meer dan je denkt.”

Voorbij de angst

En dat lukt allemaal door een ademhalingstechniek? Merel: “Ja, en door je mindset aan te passen. Met de ademtechniek creëer je ruimte tussen je gedachten en wie jij in de basis bent. Normaliter leven we zo in de waan van de dag dat onze gedachten in feite de leiding hebben overgenomen. Maar wij zijn niet onze gedachten, we hebben ze alleen maar. De ademtechniek van Wim Hof brengt je terug bij jezelf, naar wie jij bent zonder je gedachten. Dan ontdek je welke invloed je gedachten hebben op je gemoedsrust en kun je kiezen om de boel op een andere manier te bekijken, een die beter voor je werkt. Bovendien leert de ademtechniek je om de primaire neigingen van je lijf te overrulen. In het gedeelte waarbij je even niet ademt, voel je dat je lichaam wil ademen maar je doet het niet, omdat je weet dat het niet hoeft. Dat kan spanning geven, maar je kunt er bewust voor kiezen om juist te ontspannen. Je neemt dus fysiek en mentaal de leiding over jezelf en je reacties. Dat bevestig je met het ijsbad: fuck de pijn, fuck gedachten als oh wat is het koud. Je hóeft niet te luisteren naar die primaire reactie. Want je weet ook: het is maar water, het is alleen maar kou en ik mag er zo weer uit. Het is geen levensbedreigende situatie, dus relax. Dat is echt goud voor je dagelijks leven. We hebben met z’n allen zo geleerd ons aan te passen aan de maatstaven van anderen, maar levensgeluk zit ’m in jezelf mogen zijn. De Wim Hof-methode leert je zelf de leiding te pakken over jezelf, zodat je de dingen kunt gaan doen die belangrijk voor je zijn. Voorbij de angst, voorbij de primaire reacties van ons systeem. Je kunt er dus moed mee trainen, wilskracht. Dat ga jij straks ook doen, in het ijsbad.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.