Het gewelddadige leven van gangster/rapper Jason 'JayJay' L.

Het is een zonnige najaarsdag in 2013 in de wijk Heesterveld in Amsterdam-Zuidoost. Er klinkt rapmuziek. Het nummer dat te horen is heeft als titel Goddemma en is nog niet uitgebracht door rapper Kalibwoy. Eerst moet de videoclip worden opgenomen. Op de plaat is ook een gastrol weggelegd voor rapper JayJay die meezingt onder de naam ‘Djaga Djaga’. Samen met Kalibwoy en nog wat andere jongens staat hij onder het tunneltje bij metrostation Bullewijk. Hij wiegt op de maat heen en weer. Zo nu en dan maakt hij met zijn handen het gebaar alsof hij een wapen in zijn handen houdt en ondertussen playbackt hij de teksten die hij al eerder heeft ingezongen.

Nigger, ik chill met die engerds.

Al mijn niggers in mijn crew die zijn top shotters.

Pull up on your block met dem Glocks, blacka blacka

UIT: GODDEMMA

Wapens en geweld

De opnames die vandaag worden gemaakt, zullen worden versneden met beelden waarop JayJay te zien zal zijn op een autosloperij. Ook daar zijn in beeld en woord veelvuldig verwijzingen naar wapens en geweld opgenomen.

JayJay is zeker niet de enige rapper die over misdaad rapt. Voor een leek ziet de video er wellicht uit als een dertien in een dozijn hiphop-clip waarin muzikanten overdreven stoer doen voor de camera.

De liefhebber hoort echter onmiskenbaar het talent waarmee de plaat is gemaakt. Binnen het genre van de gangsterrap legt JayJay een echtheid aan de dag die de meeste Nederlandse rappers ontberen. JayJay klinkt ‘real’, zoals ze dat in Amerika zeggen. Alsof hij het leven dat hij bezingt ook daadwerkelijk leeft. Dat is ook zo.

Ik ken riders die je riden

Ik ken snipers, er wordt gesniperd

UIT: GODDEMMA

Wie het filmpje op YouTube bekijkt en stilzet op 1 minuut 24 ziet twee jongens staan. Ondanks het feit dat beide mannen zijn geblurd, herkennen insiders onmiskenbaar de beruchte crimineel Naoufal F. Met een korte cameo voorziet ‘Noffel’ de video van zijn vriend JayJay van wat extra ‘street credibility’. Op het moment van de opnames is hij genoemd als een van de schutters bij de dubbele liquidatie in de Amsterdamse Staatsliedenbuurt.

Zowel Noffel als JayJay zijn inmiddels veroordeeld voor hun rol bij liquidaties. Noffel tot levenslang en JayJay tot achttien jaar. Met de wetenschap van achteraf lijkt de clip exemplarisch voor het leven van JayJay. Voor het ene gedeelte speelt dat zich af in de spotlights van de muziekwereld. Een leven vol videoclips, interviews en optredens. En voor het andere deel speelt het zich af in de wereld van de zware georganiseerde misdaad. Een bestaan vol paranoia, verraad en geweld. Waar het adagium geldt: ‘wie praat die gaat’. Een leven wat maar twee uitgangen kent: de dood of de gevangenis. Het roept de vraag op hoe dat heeft kunnen gebeuren.

Naoufal ‘Noffel’ F.

Junks en drugsdealers

Het lijkt er op dat JayJay inmiddels zelf het antwoord op die vraag wil geven. Begin vorige maand kwam op YouTube Jason, het echte verhaal uit. In deze documentaire, die een aantal delen beslaat, kijken familie en vrienden terug op het leven van JayJay. Een leven dat in 1992 begon in de wijk Heesterveld in Amsterdam-Zuidoost. Nu een beetje een studentenwijk, toen een slechte buurt vol junks en drugsdealers. Het verhaal dat ze vertellen doet on-Nederlands aan. Het doet denken aan verhalen van Amerikaanse rap-artiesten die opgroeiden in de achterbuurten van Los Angeles of Chicago. Een broer vertelt hoe de buurt een moeizame verhouding heeft met het gezin waarin JayJay opgroeit. “Ze vonden dat mijn moeder die drugsdealers opleidde. Ze vonden mijn moeder is voor hun die godmother. Door haar kwamen al die junkies in de buurt.”

Wat volgt is een petitie van de buurt tegen de overlast. Uiteindelijk wordt het gezin medio 1996 gedwongen om te verhuizen naar Reigersbos. De leraren op de basisschool hebben last van de kleine JayJay. Hij is druk en wordt snel veel drukker. Het gevolg is dat hij naar de Gerhardschool in Amsterdam-Oost gestuurd wordt. Elke dag haalt een busje hem op om naar de onderwijsinstelling voor zeer moeilijk opvoedbare kinderen te gaan. Volgens zijn moeder en zijn oudere broer levert dat geen verbetering op. Integendeel.

Vanwege geldgebrek handelt zijn moeder in drugs. In 2000 worden de moeder van JayJay en haar twee oudste zoons opgepakt vanwege het invoeren van drugs met bolletjesslikkers. Op dat moment is JayJay pas 8 jaar oud. Zijn jongere broertje is 6. Uiteindelijk krijgt hun moeder een celstraf van 48 maanden. “Voor ons was het hel. No lie,” zegt het jongere broertje van JayJay. “We moesten van kennis naar kennis. Als ik er nu aan denk. Dat was echt die struggle die we mee hebben gemaakt.” Een keer per maand mogen de jongens hun moeder twee uur bezoeken in de Penitentiaire Inrichting in Heerhugowaard.

Scouts van Ajax

JayJay en zijn jongere broertje worden in die jaren her en der bij familie ondergebracht. Ze verhuizen vaak. De jonge JayJay is handig met een bal. De scouts van Ajax krijgen hem zelfs in het vizier. Hij weet zich in de kijker te spelen op een talentendag. Maar omdat er geen ouder of verzorger is die contact kan houden met de club gaat die kans aan zijn neus voorbij. Uiteindelijk wordt een van zijn oudere broers vrijgelaten en neemt hij de zorg van de twee kinderen op zich.

Wat volgt zijn jaren die zich voornamelijk afspelen op straat in Amsterdam- Zuidoost. JayJay gaat om met de Hopiboys, een groep jongens die rondhangt bij de flat Hoptille, niet al te ver van Heesterveld. De jongens veroorzaken overlast met brommers. Sommigen zitten al in de zwaardere criminaliteit.

Er worden drugs gedeald, ook door JayJay. Hij is pas 13 wanneer zijn moeder, die dan weer op vrije voeten is, bolletjes in zijn jaszak vindt. Terwijl leeftijdsgenootjes soms nog met Lego spelen is JayJay al aan het hosselen.

Ze zeggen ik was 14 toen ik die chawa boste

Ze zeggen we zijn duivels terwijl we in God trusten

UIT: ZE ZEGGEN

Via zijn broer komt hij in die tijd in aanraking met F.I., de oprichter van het hiphoplabel Green Gang Records. F.I. is onder de indruk van het raptalent van Jay Jay. Op 14-jarige leeftijd laat hij JayJay debuteren. In die tijd rapt hij mee op de track van de dan bekende rapper Negativ. Iedereen in de Nederlandse hiphopscene is het erover eens: JayJay kan weleens een hele grote rapper gaan worden.

In februari 2009 krijgt de Green Gang landelijke bekendheid. Niet vanwege hun muzikale talent, maar vanwege het feit dat een aantal leden van het raplabel betrokken is bij een wilde schietpartij in Amsterdam-Zuidoost. De jongste schutter is JayJay, dan 17 jaar. Hij is een van de mannen die een VW Golf hebben klemgereden om de auto vervolgens 23 keer te beschieten. Rechercheurs die de plaats delict later onderzoeken noemen het een mirakel dat de inzittenden van de Golf de schietpartij overleefd hebben.

Aanleiding voor de schietpartij zou een ruzie om een meisje zijn enkele weken daarvoor. Tijdens de strafzaak heeft de officier van justitie het over een ‘subcultuur waarin men zich spiegelt aan videoclips waarin rappers zich omringen met vrouwen en wapens, en waarin wordt geschoten op de gangstermanier’. Met de hand schuin, dus. Waarschijnlijk is die gekke manier van schieten de reden dat er geen doden zijn gevallen bij de aanslag.

Hoewel er tien jaar tegen JayJay geëist wordt, komt hij er met een betrekkelijk lichte straf vanaf. Hij wordt uiteindelijk veroordeeld tot 730 dagen jeugddetentie. Hij is er daarom niet bij wanneer Green Gang Records een award krijgt uitgereikt van Giel Beelen tijdens de State Awards.

'Bajes is puin'

Nadat zijn straf erop zit wordt hij, eind november 2012, geïnterviewd door hiphopplatform 101Barz. Met een duur Audemars Piguet-horloge om zijn pols zegt hij dat hij blij is dat hij weer terug  is. “Wat ik heb geleerd? Bajes is puin,” zegt JayJay. “Het kost heel veel geld en het is nergens goed voor.” Tijdens zijn detentie heeft hij er even aan getwijfeld om zijn muziekcarrière op te geven om uiteindelijk tot de conclusie te komen dat dat zonde zou zijn. “Ik heb die talent.”

Het is natuurlijk interpretatie, maar het lijkt alsof JayJay op dat ogenblik op een tweesprong in zijn leven staat. Doordat er bij de schietpartij wonderwel geen dodelijke slachtoffers zijn gevallen, krijgt JayJay een tweede kans. Er zijn wel meer rappers met een strafblad. In het genre van de gangsterrap lijkt dat soms zelfs wel een soort vereiste. Hij heeft het over zijn toekomst. “Ik ken artiesten die het hele jaar geboekt zijn. En als je dan nog straatbullshit gaat doen? Dan ben je een domme jongen. Als ik die kans krijg. En ik weet dat die kans gaat komen. Dan zal ik er gewoon 100 procent voor gaan.”

Armoede was de oorzaak voor de verkeerde keuzes.

Niemand gaat me steunen, zelfs niet de here jezus.

UIT: POOLEN MET JAYJAY, FREESTYLE

Alle goede bedoelingen ten spijt, het loopt anders. In Amsterdam barst een maand later een nietsontziende gangsteroorlog los die later de Mocro War genoemd zal worden. En JayJay is goed bevriend met een van de sleutelspelers in dat conflict: Naoufal ‘Noffel’ F.

In oktober 2013 plaatst JayJay een foto op zijn Twitter-account met daarop een lachende Noffel naast een grote fles wodka. Zo’n foto kan natuurlijk ook gewoon een blijk van vriendschap zijn. Een jaar daarna komt JayJay’s naam bovendrijven in het onderzoek naar een geruchtmakende liquidatie: die van de Amsterdamse topcrimineel Gwenette Martha. De Amsterdamse krant Het Parool meldt dat uit het onderzoek is gebleken dat JayJay een gestolen BMW 3-serie heeft gekocht die later is gebruikt als vluchtauto bij de moord.

In die dagen is hij een fervent gebruiker van sociale media. Hij plaatst foto’s van merkkleding, stapels geld en peperdure horloges. Als je zijn tweets mag geloven reist hij veel. Hij zit in Jamaica, de Dominicaanse Republiek, Curaçao, Dubai en Suriname. Op 29 augustus 2014 is hij in de omgeving van het Zuid- Spaanse Marbella. Samen met Noffel en drie anderen zit hij aan een tafel als daar de bekende Amsterdams drugshandelaar Samir ‘Scarface’ Bouyakrichan wordt geliquideerd.

Het lijkt er daarnaast op dat JayJay ook vijanden heeft gemaakt. Op 28 januari 2015 wordt aan de Wolbrantskerkweg in Amsterdam de Ghanese bordenwasser Augustine Nyantakyi doodgeschoten. Aanvankelijk tast de recherche in het duister. Nyantakyi is niet in verband te brengen met zware criminaliteit. Wie wel in de buurt woont is een vriendin van JayJay waar hij geregeld verblijft.

Discotheek Dida

In maart 2015 wordt een bekende Amsterdamse crimineel langs de A1 aangehouden met drie automatische wapens in zijn auto. In de Peugeot vindt de recherche daarnaast een jammer, oftewel een stoorzender die mobiel telefoon- en internetverkeer onmogelijk maakt. Na fouillering van de bestuurder van de auto vindt de politie diverse aantekeningen. Op een briefje staat:

‘Wolbrantskerkweg’. Daarnaast worden tussen de paperassen in de auto twee grote kleurenfoto’s op A4-formaat gevonden. Op één ervan is JayJay te zien, zittend met een blauw petje op zijn hoofd. Daarnaast vindt de politie een briefje met de volgende tekst: “Aankomende zaterdag geven hun vrienden een feest in Amsterdam, Jan van Galenstraat. Dida, zo heet die discotheek. Ik heb gehoord dat ze een tafel hebben gereserveerd.” Na onderzoek blijkt dat JayJay en zijn vrienden twee dagen later inderdaad een vip-tafel hebben geboekt in de nachtclub.

Twaalf dagen na de aanhouding van de crimineel langs de A1 krijgt de auto waarin JayJay zit in de omgeving van Schiphol een volgteken van de politie. Wanneer de politie rechtsaf slaat, stuurt de bestuurster snel naar links. JayJay springt uit de auto, rent het talud af onder een viaduct. In de modder vindt de politie daar later een Glock met zeventien kogels. Hij wordt aangehouden voor wapenbezit. Iets waar de rechter hem later van zal vrijspreken.

Dodenlijst

Op 8 mei 2016 komt JayJay ‘Appie’ Belhadj uit Utrecht tegen in de Amsterdamse Club Air. Belhadj is het jaar daarvoor gewaarschuwd dat hij op een dodenlijst staat. De twee kletsen wat en JayJay slaat even vriendschappelijk een arm om hem heen. Ze hebben allebei vrienden bij zich. Appie Belhadj gaat op een gegeven moment naar een andere club met zijn vrienden, JayJay blijft in Club Air.

“App me als je daar zo weggaat,” stuurt Belhadj naar hem. Een kwartier na het appje van Belhadj reageert JayJay. “Waar ben je?” JayJay en zijn vrienden hebben een paar meiden aan de haak geslagen, die mee willen naar Zuidoost. De meisjes krijgen echter ruzie en uiteindelijk gaat slechts een van hen mee. JayJay weet dat niet, want hij zit in een andere auto. Hij gaat er nog steeds van uit dat hij ‘van bil’ gaat vanavond.

“Mag ik meekomen? Ik wil neuken,” appt Belhadj naar Jason. “Ik ook,” stuurt die terug. Maar Jason stuurt niet genoeg informatie vindt Belhadj. “Je stuurt me geen adres, niets.” “Oké, wacht,” reageert Jason. “Ik ga kijken waar we gaan, bij hun of bij mij.” Uiteindelijk belanden ze bij Kikkenstein en JayJay stuurt het adres naar Belhadj. De twee mannen zullen elkaar daar niet meer ontmoeten. JayJay is onderweg naar Rotterdam als Appie Belhadj wordt doodgeschoten in de flat. JayJay wordt opgepakt op verdenking van het lokken van het slachtoffer. Hoewel hij zijn betrokkenheid bij de moord altijd heeft ontkend, wordt JayJay in eerste aanleg veroordeeld tot veertien jaar cel vanwege het medeplegen van de moord. Op de dag van het vonnis brengt hij, vanuit de gevangenis, de plaat Ze Zeggen uit.

Twee maanden later moet JayJay opnieuw voorkomen. Dit keer voor het witwassen van misdaadwinsten. Tijdens de zitting betoogt het Openbaar Ministerie dat uit het onderzoek naar zijn handel en wandel ‘een ontluisterend beeld’ oprijst van een jonge man ‘zonder noemenswaardige opleiding en met een zwaar strafblad die leeft op grote voet en dat breed uitmeet op sociale media’.

Het vermoeden bestaat dat hij zijn geld verdiende met liquidaties. Volgens de recherche wordt dat enigszins bevestigd door een bericht waarin hij tegen zijn moeder klaagt dat hij als enige van de vier broers het leven van het gezin bekostigde: “Niemand weet wat voor risico ik loop elke dag om aan mijn geld te komen.” In deze zaak wordt hij veroordeeld tot het terugbetalen van 120.000 euro en negen maanden cel.

Vanuit de bajes brengt JayJay nog meer platen uit. Een van hen: het nummer Ride or Die, wordt meer dan zes miljoen keer gestreamd op Spotify en behaalt de gouden status. “Ik weet wel zeker dat ik de eerste Nederlandse artiest ben die vanuit de gevangenis goud gaat,” zo vertelt JayJay in een in de gevangenis opgenomen interview aan jongerenzender FunX. Dat het met zijn muziekcarrière crescendo gaat, kan niet verhinderen dat hij op 19 maart van dit jaar een fors hogere straf voor zijn ‘cruciale en coördinerende rol’ in de onderwereldmoord op Appie Belhadj krijgt. JayJay wordt veroordeeld tot achttien jaar cel.

Er hangt hem daarnaast nog een andere zaak boven het hoofd. Het Openbaar Ministerie zegt ‘stevige’ verdenkingen te hebben tegen JayJay in de zaak van de moord op nachtclubeigenaar Vincent Jalink op 27 mei 2016. Zo zijn er appgesprekken op de ochtend voor de moord waarin JayJay informeert naar de verblijfplaats van Jalink.

Ook zijn er onderschepte pgp-berichten. Zo informeert JayJay op 18 april 2016 of ‘Vinnie’ nog ‘heet’ is. Iets meer dan tien minuten later vraagt hij of de mensen die Vinnie had ‘genakt’ (bestolen) ‘nog op hem waren’. Volgens het Openbaar Ministerie informeert JayJay met die vraag of ze Jalink nog willen pakken. JayJay is zeker niet de enige verdachte in deze zaak. De schutter is inmiddels veroordeeld tot 23 jaar cel. Het Landelijk Parket onderzoekt daarnaast tevens de vermoedelijke rol van een neef van JayJay. Een andere verdachte is ook een oude bekende: JayJay’s vriend Noffel die in 2013 nog onherkenbaar figureerde in zijn videoclip.

NEERGESCHOTEN

Tijdens de vroege ochtenduren van maandag 24 maart 2014 wordt Rucienne Luigi Caupain (30) na een avond stappen op het Nieuwlandhof in Amsterdam-Zuidoost neergeschoten als hij iets uit de auto wil pakken. Hij overlijdt ter plekke. JayJay zit in de auto, hij wordt ook geraakt, maar overleeft het schietincident. Hij heeft veel geluk gehad zo blijkt wanneer JayJay op sociale media een röntgenfoto plaatst waarop te zien is dat hij een kogel in zijn rug heeft, vlakbij zijn ruggengraat.

OP EEN DODENLIJST

In het dossier van de strafzaak Eris, die draait om motorbende Caloh Wagoh, wordt JayJay ook genoemd. Op 8 februari 2017 zijn er tussen die drie personen pgp-berichten uitgewisseld. In die berichten geeft ‘The Wizard’ (volgens justitie Amsterdammer Jermaine B.) opdracht voor de moord op Jayjay. “Ja die rappertje heeft op me neefje geschoten in z’n buik maar zegt dat ik niet wist dat het fam was maar daar geloof ik niks van dus heb ook een prijs voor hem!” zo valt er te lezen.