'Jihad drugs' in Nederland: wat is Captagon eigenlijk?

Op 11 oktober 2021 deed de politie onderzoek in een loods in Maasbree, valt te lezen op Crimesite. De autoriteiten zouden meerdere locaties op de radar hebben staan, nadat ze een tip hadden gekregen over de productie van synthetische drugs in de Limburgse plaats.

Fenethylline

Die tip, afkomstig uit het buitenland, bleek een schot in de roos: met behulp van drugshonden stuitten agenten op ruim 2 miljoen pillen, verstopt in blikken ontbijtgranen. Goeiemorgen. Onderzoek wees later uit dat het om fenethylline ging.

Hetzelfde goedje zou verhandeld worden door drie jongemannen van 19 en 20 jaar die afgelopen dinsdag zijn aangehouden in Amsterdam, meldt het Parool. Zij zouden verschillende soorten pillen, poeders en kristallen aangeboden hebben via Telegram, waaronder Captagon a.k.a. Fenethylline. Maar wat is dat eigenlijk? En waarom wordt het spul ook wel Jihad-drugs of Jihad-meth genoemd?

Captagon

Fenethylline werd in de jaren '60 ontwikkeld en onder de merknaam Captagon als medicijn voor mensen met ADHD op de markt gebracht. Op mensen zonder ADHD heeft het middel echter een oppeppende werking, te vergelijken met speed of andere amfetamine-achtige stoffen. Daarnaast onderdrukt het de eetlust en kan het de gebruiker een euforisch gevoel geven.

In 1986 stopte de legale productie van Captagon na een verbod van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De reden: het middel werd bestempeld als 'te verslavend'.

Illegale productie

Maar dat betekent niet dat er vanaf dat moment niks meer werd gebruikt. Integendeel zelfs. De illegale productie van nep-pillen kwam snel na het verbod op gang en is, zoals de vangst in Limburg aantoont, sindsdien niet meer gestopt. En hoewel Syrië de grootste producent schijnt te zijn, worden er in zowel Nederland als België grondstoffen geproduceerd. Of, zoals blijkt uit de vondst in Maasbree, volledige pillen geëxporteerd.

De drugs worden overigens niet afgezet op de Nederlandse markt. In 2017 stelde Daan van der Gouwe van Trimbos in een interview bij NPO Radio nog dat zij eigenlijk geen Captagon tegenkomen in het Nederlandse uitgaanscircuit. Een verklaring daarvoor is de aanwezigheid van zat (aantrekkelijkere) alternatieven, zoals xtc, speed en diverse designerdrugs.

Midden-Oosten

Heel anders is dat in het Midden-Oosten, waar de pil in groten getale gebruikt wordt. Al tientallen jaren. Vooral in de Verenigde Arabische Emiraten, Koeweit, Qatar, Bahrein en Saoedi-Arabië, slikt men Captagon in het uitgaanscircuit. De grootste gebruikers, zo stelt De Correspondent, zijn 'welgestelde jongeren in de Golfstaten'. Om te feesten én om het langer uit te kunnen houden in bed. Daarnaast zou het pilletje populair zijn onder vrachtwagenchauffeurs die lange ritten door de woestijn moeten maken. Met een Captagonnetje in de maag vallen de ogen immers niet zo snel dicht.

Jihad meth

Feestende jongeren, studenten en vrachtwagenchauffeurs in het Midden-Oosten maken dus gretig gebruik van de tabletten. Maar Captagon zou ook immens in trek zijn bij strijders in landen als Syrië. Het houdt ze scherp, maakt ze agressiever, onderdrukt de honger en laat ze lang achterelkaar doorgaan zonder dat ze last krijgen van vermoeidheidsverschijnselen. Een ideale oorlogsdrugs dus.

En bovendien een stuk goedkoper dan bijvoorbeeld cocaïne, dat vroeger in andere oorlogen als pepmiddel geslikt werd door soldaten. Door het gebruik onder strijders in het Midden-Oosten staat Captagon ook wel bekend als de 'jihad drug' of 'jihad meth'.