Steeds meer mannen worden slachtoffer van 'Sextortion'

Jeffrey* (40)

“Ik ben erg trots op mijn penis. Al van jongs af aan krijg ik er een kick van om hem aan anderen te laten zien en dan natuurlijk het liefst aan vrouwen. Potloodventen, het versturen van dickpics of zelfs masturberen op plekken waar mensen mij makkelijk kunnen betrappen: ik heb het allemaal gedaan. Soms bracht het mij in – op zijn zachts gezegd – onhandige situaties, waardoor ik zeven jaar geleden besloot om online naar een manier te zoeken om mijn penis te showen. Een stuk veiliger, dacht ik toen. Ik ontdekte al vrij snel Chatroulette, een website waar je met mensen over de hele wereld kunt chatten. Ik raakte aan de praat met een mooie vrouw. Ze vertelde dat ze graag met mij wilde videobellen via Facebook. Ik was te opgewonden om te bedenken dat het eigenlijk een beetje vreemd was dat ze het gesprek op een ander online kanaal wilde voortzetten.

Ik deelde mijn pagina met voor- en achternaam, waarop de vrouw zei dat ze mijn Facebook niet kon vinden. En of ik dan met haar wilde videobellen via Skype. Mijn bloed stroomde nog steeds niet naar mijn hersenen, dus dat deed ik maar. Met veel moeite kreeg ik een klein stukje van haar billen te zien, terwijl ik mij flink aan het uitsloven was. Mijn opwinding sloeg al snel om in complete angst toen het beeld van ons gesprek zwart werd en ik via de chat werd geïnformeerd dat ik was opgenomen. Als ik niet heel snel 750 euro zou overmaken, werd dit beeld gedeeld met mijn vrienden op Facebook. Want ja, die pagina was natuurlijk door mijn actie bij de dader bekend.

Ik ben als een gek naar de Western Union gefietst en heb dit bedrag direct overgemaakt. Eenmaal thuis werd mij gevraagd nog meer geld over te maken. Op dat moment was voor mij de maat vol; ik dreigde dat ik naar de politie zou gaan als mijn beelden niet gewist zouden worden. De dader stemde hiermee in. Ik heb daarna nooit meer iets gehoord. Of mijn beelden nog ergens online circuleren, weet ik niet. Ik denk daar liever niet over na.

Aangifte heb ik nooit gedaan, omdat ik gelukkig niks meer hoorde van de dader(s). Ook nu wil ik mijn verhaal niet meer met de politie delen, omdat ik inmiddels een vriendin heb en niet wil dat ze hier iets van meekrijgt. Ik schaam me gewoon een beetje, snap je dat? Ik ben lang van slag geweest, maar zie het nu als een leerzame ervaring. Dit zal mij niet meer gebeuren! En mijn exhibitionisme? Dat is nu een beetje beteugeld, laten we maar zeggen.”

‘Mijn opwinding sloeg al snel om in complete angst toen het beeld van ons gesprek zwart werd en ik via de chat werd geïnformeerd dat ik was opgenomen’

Robert (44)

“Als gescheiden vader begaf ik me, op aanraden van vrienden, na een half jaar weer op het datingpad. Vrienden vertelden over leuke of juist mislukte dates via datingapps. Ik werd nieuwsgierig en maakte een profiel aan op Tinder en Happn. Al swipend voelde ik me net een klein kind in een snoepwinkel. Ik zat er een half jaar op toen ik een heel leuke vrouw leerde kennen. Ze was slim, grappig en sexy, op een natuurlijke manier. Een week lang stuurden we elkaar dag en nacht berichtjes, waarna ze mij haar telefoonnummer gaf en we via Whats- App verder gingen. We praatten over van alles, van werk tot de kinderen. Maar we hadden het ook over onze seksuele fantasieën. Op een avond stuurde ze een foto waarop ze haar hand in haar slipje liet glijden. Ik raakte meteen opgewonden en deelde een foto van mijn erectie, in mijn onderbroek. Ik had nog nooit zoiets gedaan, maar juist daarom was het extra opwindend en spannend. We stuurden elkaar daarna vaker pikante foto’s.

Toen ik er eentje had verstuurd voor de badkamerspiegel met mijn erectie in mijn hand, hoorde ik een tijdje niets. Ik was bang dat ik misschien over haar grenzen was gegaan, maar na twee dagen kreeg ik opeens een bericht van een heel andere toon. Ik moest haar direct 3000 euro betalen, anders zou ze mijn dickpic delen op mijn eigen Facebook- en Instagram-pagina. Ik was in een nachtmerrie beland: wat als ik hierdoor klanten kwijt zou raken en mijn kinderen niet meer zou mogen zien? Uiteindelijk zag ik geen andere uitweg en heb ik uit angst en schaamte het geld overgemaakt, daarna werd mijn nummer direct geblokkeerd en was ‘ze’ verdwenen op Tinder.

Ik was naïef en heb me laten meeslepen door mijn lust. Al die tijd was ik met een professionele bende in gesprek. Ze gaan heel grondig te werk en checken je social media en weten waar je werkt. Ik ben daarna van social media afgegaan. Op datingapps zit ik nog wel, maar ik ben heel wantrouwend; als het klikt wil ik snel videobellen en afspreken. Hopelijk ontmoet ik ooit weer écht een leuke vrouw.”

Ali (33)

“Tijdens de lockdown had ik als vrijgezel een stuk minder seks. Mijn vaste scharrel wilde haar contactmomenten beperken en nieuwe mensen ontmoeten gebeurde ook niet echt. Zelfs de Amsterdamse Wallen waren dicht. Via vrienden hoorde ik over de website Kinky, een erotische marktplaats waar prostituees hun diensten aanbieden. Betalen voor seks is eigenlijk mijn ding helemaal niet, weet je. Maar ik was op een gegeven moment echt klaar met het dagelijkse potje handgymnastiek. Dus voor ik het wist, was ik druk aan het scrollen langs alle advertenties op de site. Geloof me, het lukt je via Kinky nog eerder om een stel tieten te scoren, dan een fiets via Marktplaats. Sommige dames leken wel fotomodellen, anderen waren smakeloos en goedkoop. Ik twijfelde bovendien over de echtheid van bepaalde profielen, maar na een poosje online shoppen stuitte ik op een profiel dat me aansprak. Een rondborstige halfbloedje met mooie krullen poseerde wulps voor de camera. Haar gezicht kon ik helaas niet zien; vanwege privacyredenen zijn veel gezichten van de dames op dit platform afgeschermd. Er stond een telefoonnummer bij het profiel, dus besloot ik haar een berichtje te sturen via Whats- App. Bellen vond ik aanvankelijk nog te spannend. Al vrij snel kreeg ik een reactie. Ze wilde me graag zien en was van alles met mij van plan. Mooi, dacht ik, want ik ook met haar. Na een paar berichtjes heen en weer had ik een tijdstip en adres voor een afspraakje: de dame bleek privé-ontvangst te doen. Snel sprong ik onder de douche, friste me op en hoorde vlak voor vertrek het geluid van mijn telefoon. Of ik nog even een aanbetaling van 50 euro via Tikkie wilde doen. Ik maakte het geld over en stapte in de auto. Na een uur rijden trof ik op het afgesproken adres een leeg appartement aan. Het licht was uit; niemand leek thuis.

Zonder uit te stappen, ben ik weggereden. Ik voelde me genaaid, maar niet op de manier waarop ik had gehoopt. Sukkel dat ik was. De dagen daarop heb ik mij best wel zorgen gemaakt, want ja, via de overgemaakte Tikkie had de dader mijn gegevens. Gelukkig is het bij dat ene incident gebleken. Aangifte heb ik daarom ook niet gedaan.”

‘AANTAL MELDINGEN VAN AFPERSING IS TOEGENOMEN’

Sinds we online daten, is er geen ontkomen meer aan datingfraude: oplichters die via valse datingprofielen geld afhandig maken van slachtoffers. Ook seksuele afpersing, oftewel sextortion, waarbij slachtoffers worden afgeperst met een seksueel getinte foto of video, is een typische misdaad van de 21ste eeuw. In 2020, het jaar waarin we door corona meer dan ooit massaal voor een telefoon of computerscherm zaten, steeg het aantal meldingen van sextortion bij de Britse organisatie Action Fraud zelfs met 15 procent. In het Verenigd Koninkrijk werden vorig jaar meer dan 7000 gevallen gerapporteerd en in totaal werden er miljoenen buit gemaakt, gemiddeld zo’n 10.000 pond per slachtoffer. Nederlandse gedupeerden van sextortion en datingfraude kunnen hun verhaal anoniem melden bij Meld Misdaad Anoniem, maar tot een aangifte bij de politie komt het echter niet altijd, vertelt een woordvoerder van de instantie. “Slachtoffers schamen zich vaak, of hebben een partner en durven om die reden geen aangifte te doen.” Een woordvoerder van de politie bevestigt dit. “Terwijl het vaker voorkomt dan we denken.” De Nederlandse politie registreert de aangiftes onder de noemer ‘oplichting’ en heeft daarom geen exacte cijfers van sextortion en datingfraude.

Uit de kleren

Volgens Slachtofferhulp Nederland worden digitale oplichters wereldwijd steeds sluwer. Slachtoffers worden vaak benaderd via datingapps of websites voor seksafspraken, maar ook via social media. Hoewel mannen én vrouwen slachtoffer kunnen worden, zijn mannen tussen de 19 en 35 meestal het doelwit, volgens de cijfers van de National Crime Agency in het Verenigd Koninkrijk.

De gehaaide oplichters, meestal onderdeel van georganiseerde bendes die vaak vanuit andere landen opereren, zoals Nigeria, worden steeds persoonlijker en geraffineerder.

Als ware detectives zoeken ze eerst uitgebreid naar persoonlijke informatie over het slachtoffer, onder meer via social media. Ze richten hun pijlen vooral op kwetsbare personen, succesvolle ondernemers die iets te verliezen hebben, getrouwde mannen met een gezin of juist alleenstaanden, wanhopig op zoek naar de ware.

Eenmaal een slachtoffer aan de haak geslagen, bouwen de oplichters eerst een oprecht lijkende relatie of band met hem op die weken, soms maanden, kan duren en spelen daarbij in op emoties en kwetsbaarheden, waarna ze uiteindelijk om hoge bedragen vragen, zogenaamd voor een vliegticket of ziekenhuiskosten. Of ze weten hun prooi uit de kleren te kletsen, sturen eerst een nudie, een naakte selfie, van ‘zichzelf’ en vragen vervolgens om een foto van het nietsvermoedende (maar opgewonden) slachtoffer. Vervolgens dreigen ze het belastende fotomateriaal te verspreiden op social media of onder geliefden, familie en collega’s. Ook komt het voor dat daders chatgesprekken, die getrouwde mannen met een prostituee dachten te hebben om tot een seksafspraak te komen, openbaar dreigen te maken bij de betreffende partner. De criminelen anticiperen op medeleven of op schaamte en angst om zo grote bedragen te ontfutselen.

‘Na twee dagen kreeg ik opeens een bericht van een heel andere toon. Ik moest haar direct 3000 euro betalen, anders zou ze mijn dickpic delen op mijn eigen Facebook- en Instagram-pagina’

Checken met fotoverificatie

Uit cijfers van de Fraudehelpdesk blijkt dat het schadebedrag van datingfraude in 2019 37 miljoen euro was, in 2020 wordt dit geschat op ruim 50 miljoen euro. Slachtoffers van datingfraude in Nederland verloren in 2020 gemiddeld 17.000 euro. Dat bedrag is twee keer zo hoog als in 2019, terwijl het aantal slachtoffers afnam. (In 2019 meldden zich 412 slachtoffers bij de Fraudehelpdesk, in 2020 waren dit er 264.)

Vooral datingapps zijn populair onder oplichters die inzetten op seksuele schaamte. Eind 2020 voerde Match Group, die onder meer Tinder en Match.com en OkCupid beheert, een campagne tegen datingfraude. Alleen in 2021 is er al 100 miljoen dollar in meer veiligheid op Tinder geïnvesteerd, waaronder de installatie van nieuwe functies zoals ‘Does this bother you?’, waarmee al 46 procent meer gevallen zijn gemeld van mensen die werden lastiggevallen en ‘Are you sure?’, waardoor 10 procent minder kwetsende berichten werden verstuurd. Contacten kunnen door gebruikers zelf geblokkeerd worden en met de nieuwe videobelfunctie kun je controleren of iemand wel echt is. In de instellingen worden gebruikers geïnstrueerd om nooit geld aan mensen te sturen en om iedereen die erom vraagt meteen te rapporteren.

Een woordvoerder van Tinder meldt dat de app met de meest moderne technologie op spam en fraude wordt gecontroleerd, zo kunnen IP-adressen uit bepaalde landen worden geblokkeerd en gestolen creditcardnummers en verdacht taalgebruik in profielen opgespoord worden.

Sinds half september van dit jaar kunnen gebruikers van Tinder in Nederland ook gebruikmaken van een veiligheidscentrum, waar je hulp kunt krijgen over hoe je iemand kan rapporteren, zodat het profiel bij vermoedelijke oplichting verwijderd kan worden. “We moedigen gebruikers aan om te letten op het blauwe vinkje achter een naam, dat geeft aan dat een profiel echt is en gecheckt door Tinder door middel van fotoverificatie.”

Bekijk ook

De dodelijke trip van Bill en Sharona

Uit de editie van 9 maart 2022: Een bouwvakker met een voorliefde voor dominante seks en een transseksuele prostituee worden ervan beschuldigd betrokken te zijn geweest bij twee moorden. Een bizarre trip die begon met een roofoverval in de bossen van Lieshout, eindigt met de dood van een man in Amsterdam. Wie zijn Bill C. en Sharona de J.? Een verhaal in drie hoofdstukken.

Gezichten van katvangers

Ook Midhold, het bedrijf achter kinky.nl, sexjobs.nl en hookers.nl, probeert de bezoekers van haar websites te beschermen tegen oplichting. Volgens een woordvoerder is het aantal meldingen bij Midhold over seksuele afpersing het afgelopen jaar toegenomen. Zo zou er elke maand wel een slachtoffer zijn met een schrijnende situatie. Voorbeelden wil de organisatie niet geven vanwege privacy van de slachtoffers. “Sommigen zijn ten einde raad en mailen ons met de vraag wat te doen. Een slachtoffer heeft bijvoorbeeld 250 euro moeten overmaken en denkt daarna met rust gelaten te worden, terwijl criminelen de man gewoon opnieuw proberen af te persen.” Midhold adviseert slachtoffers van seksuele afpersing aangifte te doen bij de politie of een melding te maken bij Meld Misdaad Anoniem.

Zelf zet het bedrijf actief in op banner- en e-mailcampagnes om bezoekers bewust te maken van de gevaren. Ook probeert het valse advertenties voor het aanbieden van seks te voorkomen door elke adverteerder een persoonsverificatie te laten doen. Zo moet een adverteerder een selfie uploaden waarbij hij of zij een krant of een kassabon met een datum erop vasthoudt, waardoor er kan worden vastgesteld of deze persoon echt is en zich daadwerkelijk in Nederland bevindt. Bij twijfel wordt er gevraagd om een ID-verificatie. Het probleem is echter, vervolgt de woordvoerder, dat degene die de advertentie maakt en de verificatie doet vaak niet de crimineel is die de daadwerkelijke afpersing doet. “Dit is een zogenoemde ‘katvanger’. Wij hebben dus wel veel gezichten en gegevens van deze katvangers. Zodra wij een melding krijgen over een ‘adverteerder’ die potentiële klanten afperst, verbannen wij direct het account en plaatsen wij de persoon op een zwarte lijst en is deze uiteraard nooit meer welkom op een van onze sites.”

ID-verificatie

Midhold werkt aan een systeem om de verificatie van advertenties te autoriseren via gezichtsherkenning en fingerprinting, waardoor het voor criminelen nog lastiger wordt om advertenties aan te maken. Echter, doordat het bedrijf steeds beter in staat lijkt te zijn om de criminelen aan te voorkant te weren, ziet Midhold de afgelopen maanden een nieuwe trend: “Criminelen sturen phishingberichten naar andere adverteerders met een link waar ze met hun Kinky-account moeten inloggen. Op deze manier proberen ze logingegevens te achterhalen om zo aan advertenties op Kinky te komen.” Misstanden worden door Midhold bij de politie gemeld.

Tinder heeft de ID-verificatie nog niet volledig uitgerold, maar test dit momenteel in Japan. “Het is complex, daarom willen we het eerst testen en daarvan leren, voordat we dit breed uitrollen,” aldus een woordvoerder van Tinder.

“Wewillen gebruikers meer vertrouwen geven dat hun matches authentiek zijn en meer controle over met wie ze communiceren. We kijken uit naar de dag waarop zoveel mogelijk mensen worden geverifieerd op Tinder.”

Zo verklein je de kans op datingfraude:

• Zorg dat je social media-accounts zijn afgeschermd voor vreemden. Op deze manier kunnen daders minder makkelijk achterhalen waar je woont, werkt en wie je vrienden zijn.

• Accepteer niet zomaar vriendschapsverzoeken op social media van mensen die je niet kent.

• Staan je beveiligingsinstellingen nog goed op social media? Controleer dit regelmatig.

• Deel online geen persoonlijke gegevens met vreemden, al voelt het nog zo vertrouwd.

• Stuur geen intieme foto’s van jezelf. Kun je deze behoefte toch niet onderdrukken? Zorg dan dat je gezicht of andere herkenbare delen van je lichaam er niet op staan.

• Door te videobellen, ontdek je of je echt met de persoon in kwestie in contact bent.

• Bij twijfel over de echtheid van een foto, kun je via

Google Reverse Image Search controleren of het beeld nog ergens anders op het internet voorkomt.

• Heb je via een online advertentie een afspraak gemaakt met een prostituee? Doe geen aanbetaling vooraf. Vraag de prostituee bovendien een foto te sturen waarop hij of zij een aantal vingers in de lucht steekt, om te controleren of je wel echt met deze persoon in contact bent.

• Gebruik voor het maken van een afspraak met een prostituee nooit je privételefoon, maar een aparte (prepaid) telefoon. Zo voorkom je dat je telefoonnummer misbruikt wordt. Laat ook niet je echte naam weten.

Wat te doen als je bent opgelicht?

• Blokkeer het telefoonnummer waarmee je in contact was en alle social media-accounts. Neem zelf geen contact meer op.

• Stop met het overmaken van geld.

• Informeer de (dating)site of -app.

• Doe aangifte bij de politie en maak een melding bij Meld Misdaad Anoniem.