Onlangs legde de rijkste man op aarde Jeffrey Preston Bezos (57) zijn functie als CEO van webwinkelgigant Amazon.com neer. Leuk voor de bühne, maar z’n invloed zal natuurlijk blijven. Wel houdt hij zich nu iets meer bezig met hobby’s als The Washington Post, waarvan hij eigenaar, is en Blue Origin, het bedrijf dat onlangs na Virgin Galactic van collega-miljar-dair Richard Branson de tweede ruimtevlucht voor particulieren tot stand bracht. Talrijk zijn de verhalen over kleurrijke mannen die miljardair zijn geworden, en daarin zie je vaste patronen. Voor de show schenken ze bijvoorbeeld altijd overdadig aan goede doelen, zij het dat ze best wat voor zichzelf overhouden. Ongetwijfeld is die met brede gebaren geëtaleerde filantropie een tegenwicht voor de deels kwalijke methodes, vaak onzichtbaar voor het publiek, waarmee ze succes en rijkdom hebben bereikt. Die miljardairs zijn zieners, vernieuwers, hebben technologische grenzen verlegd en bijgedragen aan economische vooruitgang en welzijn. Maar ja.
Amazon is een goliath geworden, een gigant, een kolos, een gevaarte dat waar het zich ook nestelt de concurrentie uit de markt drukt
Vanuit de garage
Bij die mensensoort hoort hij, Jeff Bezos, grondlegger van de e-commerce. Nou ja, ook in 1994 zijn er genoeg anderen met dezelfde toekomstvisie, maar niemand drukt de verwerkelijking ervan zo keihard door. Wat onlineverkoop van goederen en diensten vandaag de dag is, is het geworden dankzij Bezos. Het begint op 5 juli 1994 piepklein met een boekhandel, die aanvankelijk Cadabra heet. En jawel hoor, van waaruit werkt Jeff dat eerste jaar: zijn garage natuurlijk, zoals elke zichzelf respecterende techpionier. Zijn huurhuis staat in Bellevue, vlak bij Seattle, Washington State. Hij heeft een carrière op Wall Street opgegeven voor dit avontuur aan de andere kant van het land.
Hij ziet als een van de eersten in hoe belangrijk een merknaam is, online nog meer dan in de fysieke wereld. ‘Cadabra’ lijkt te veel op ‘cadaver’ (kadaver), het wordt al snel Amazon, leuk met een exotische bijklank en verwijzend naar de grootste rivier ter wereld, om maar aan te geven dat een bescheiden omzetje het doel niet is. Bovendien kan de A als eerste letter van het alfabet in de simpele zoekmachines Netscape en Yahoo – in embryonale fase van ontwikkeling, van Google is nog geen sprake – voordelen geven.
Zijn ouders (hij is 31 jaar) investeren 250.000 dollar in de start-up. Het gaat meteen erg goed: alhoewel nog lang niet iedereen toegang heeft tot het World Wide Web –een relatief jong onderdeel van internet – bereikt het bedrijf binnen twee maanden een omzet van 20.000 dollar per week. Bezos trompettert nog binnen 1994 rond dat Amazon ‘Earth’s biggest bookstore’ is, de grootste boekwinkel ter wereld. Een fysieke shop zou nooit zo groot als wij kunnen zijn, schrijft hij in een pamflet online.
“Zouden wij een catalogus printen van al onze titels, dan is die zo dik als zeven telefoonboeken van New York op elkaar gestapeld.” Alles wat in print bestaat, kan Amazon snel leveren, is de claim. Zonder voorraadmagazijn.
KOCHT U IN 1997 BIJ DE BEURSGANG VAN AMAZON HONDERD AANDELEN TEGEN DE INTRODUCTIE- WAARDE VAN 16 DOLLAR PER STUK? DAN BEZIT U IN 2021 EEN VERMOGEN VAN 1,2 MILJOEN DOLLARBEZOS GAF ZIJN VROUW BIJ DE SCHEIDING IN 2019 28 MILJARD DOLLAR MEE
Gedaan is het met stad en land afbellen als je een zeldzame titel nodig hebt. Bij Amazon is het zo voor elkaar, waarna UPS of Airborne Express het bezorgwerk doet. De claim is terecht, de enige concessie die de klant moet doen is wachten op het bezorgmoment; in een fysieke winkel krijg je je aanwinst meteen mee.
En wat ook meteen al helemaal nieuw is, en een eerste stap naar een door sociale media gedomineerde wereld: gebruikers delen hun meningen over de boeken en geven reacties op elkaars reviews. Ook is het in 1995 al mogelijk een notificatie te ontvangen als een boek dat jou interesseert verschenen en beschikbaar is.
In de cloud
Vanaf 1994 gaat het maar door, en vandaag de dag verkoopt Jeff Bezos’ geesteskind alles, maar dan ook alles en dat tegen bodemprijzen. Het is allemaal goed georganiseerd ook nog, de bezorging gaat razendsnel. Dat weten we in Nederland ook, want sinds voorjaar 2020 houdt Amazon ook huis op onze markt, ten koste van de Coolblues en de Bol.coms. Het is een goliath geworden, een gigant, een kolos, een gevaarte dat waar het zich ook nestelt de concurrentie uit de markt drukt. Natuurlijk is Amazon ook gegroeid door beproefde recepten, zoals overnames en investeringen op heel andere markten. Maar het geheim is toch vooral: innovatie, vernieuwing, anders denken –altijd eerder dan anderen en grootschalig. Ten eerste begreep Bezos dat je niet koste wat kost snel winst moet willen maken.
“We zullen nog tot in lengte van jaren niet winstgevend zijn,” zegt hij in 1997 tegen een blad. “Dat is onze strategie.”
Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.
- Pro Shots/Zuma Press/Abaca Press/BrunoPress