Schrijver Michel van Egmond: 'Johan Derksen wist me toch weer te verrassen'

Bij je boeken over Wim Kieft en René van der Gijp openbaarde je iets.

Over Johan Derksen weten we al heel veel, in je eigen woorden: hij heeft een interviewarchief dat je eerder bij Winston Churchill verwacht. Hoe maak je dan nog een interessant boek?

“Je houdt rekening met het feit dat Johan is doodgeïnterviewd, dus ik ben begonnen met het lezen van al die interviews. Een waanzinnige stapel. Dan vallen wel een aantal dingen op, met name dat hij zichzelf over gevoelige zaken een aantal oneliners heeft aangeleerd, een aantal vaste anekdotes waarmee hij dat afdoet. Dat wilde ik niet, weer hetzelfde oprakelen. Het is best moeilijk om Johan aan het praten te krijgen over gevoelige privézaken, zeker tegenover een man, hij heeft toch iets stoers over zich. Ik wilde sowieso weer een boek maken met Antoinnette (Scheulderman, red.), mijn partner. Dat hebben we al eerder gedaan en dat kwam nu goed uit, want ik vind haar een hartstikke goede interviewer. Als zij Johan niet aan het praten krijgt over gevoelige zaken, lukt het niemand. En het boek overziend denk ik dat het goed is gelukt, zeker voor Johan-begrippen. Hij heeft nieuwe dingen gezegd en ook gereflecteerd op zichzelf en zijn gevoelsleven.”

We weten allemaal hoe vrouwen zijn, had je nog wel iets over het boek te zeggen? Is niet alle regie je ontnomen?

“Nee, over de rolverdeling hebben we het niet lang hoeven hebben, die was duidelijk. Ik deed het reportagegedeelte, liep met Johan mee en heb me verdiept in zijn verleden als voetballer en journalist, zij deed het pure interviewen. Dat ging eigenlijk heel makkelijk, zo deden we het ook met ons boek over Patty Brard. Zij werkte haar gesprekken uit, stuurde ze naar mij en ik probeerde van onze dingen een boek te maken. Thuis hebben we de hele dag discussies over van alles en nog wat, maar we kunnen heel goed samenwerken. Ook doordat we elkaar aanvullen. Zij is goed in interviewen en door plakboeken gaan is meer mijn ding. Dat ging dus redelijk vanzelf.”

‘Johan vond een biografie altijd te pretentieus, maar ik denk dat hij het stiekem wel terecht vindt dat er nu een boek over hem is’

Derksen heeft altijd gezegd dat hij geen biografie wilde, omdat hij dan anderen zou beschadigen. Heb je hem moeten overhalen?

“Ik weet niet of dat de reden was, hoor.”

Dat heeft hij toch vaak gezegd…

“Ja, maar ik denk eerder dat hij een biografie te pretentieus vond. Een van de conclusies die ik heb getrokken nadat ik weer een jaar intensief met hem ben opgetrokken, is dat hij wars is van zichzelf groter voordoen dan hij denkt dat ie is. Toch denk ik dat hij het stiekem wel terecht vindt dat er nu een boek over hem is, alleen zal hij dat nooit uitspreken. Ik vind het in ieder geval wel terecht en als je dan toch een voetbalboek schrijft, is Johan een hartstikke goed hoofdpersoon, hoe je ook over hem denkt. Hij heeft ontzettend veel meegemaakt, is bereid er openhartig over te praten, kan het goed verwoorden, is grappig en hij liet ons toe in zijn leven.”

Over de grote Akwasi-rel: jij bent overal bij. Is dat toeval of juist de aanleiding voor het boek?

“Toeval. Johan zei: Het is niet te geloven, jij valt altijd net met je neus in de boter. We hadden net besloten om een boek te maken, maar ik wist nog niet hoe ik het moest aanpakken. We hadden al een beginnetje gemaakt in 2014, zijn we langs alle plekken uit zijn jeugd geweest. Daar kwam wat tussendoor, dus nu moest ik het weer oppakken. Ik dacht: laat ik beginnen met weer naar de uitzendingen te gaan. In de allereerste maakte hij die Akwasi-grap, dus zat ik gelijk middenin dat gekkenhuis en dat heb ik toen maar opgeschreven. Hoefde ik verder niks voor te doen.”

Heb jij die Akwasi-grap niet bij Derksen ingefluisterd om iets te creëren?

“Nee, nee, nee. Ik heb dat gewoon van de zijkant meegekregen, net als de tv-kijker. En me erover verbaasd hoe groot dat werd.”

Heb je gevreesd voor het einde van het programma?

“Tuurlijk, dat was ook heel reëel. Ze hebben vaker ruzie gehad, dat programma is net de voetballerij: een constante herhaling van zetten. Ze hebben alles al meegemaakt. Ruzies, niet meer met elkaar praten, columns over elkaar schrijven, achter elkaars rug om roddelen, dreigen met opstappen; noem allemaal maar op. Maar van alle keren kwam het nu het dichtst bij echt stoppen. En Johan was ook gestopt als John de Mol hem niet aan zijn contract had gehouden. Het hing echt aan een zijden draadje.”

Ze gaan de komende sportzomer heel veel bij elkaar zitten. Dat wordt weer oorlog?

“Dat zit er dik in, ja. Johan zegt het ook in het boek: ze hebben alle drie een groot ego, anders ga je niet zo lang zitten oreren op tv.

Als je ze maar lang genoeg opsluit, lekker moe laat worden door ze veel uitzendingen te laten maken en heel veel onderlinge irritaties niet uitspreekt, kan die bom vroeg of laat weer ontploffen. Zo is het altijd gegaan. Ze doen straks het EK voetbal, de Tour de France, de Olympische Spelen; het gaat maar door. Dat wordt weer een sociaal experiment, kun je gewoon op afstuderen.”

‘Johan was ook echt gestopt als John de Mol hem niet aan zijn contract had gehouden. Het hing echt aan een zijden draadje’

We weten al jaren precies wat je krijgt bij Derksen op tv, maar hij lijkt voor het publiek maar geen houdbaarheidsdatum te hebben. Hoe verklaar je dat?

“Daar heb ik geen verklaring voor. Toen ik nog eindredacteur van het programma was, heb ik zo vaak tegen Jan Hillenius, mijn collega, gezegd: het is wel een beetje op, ik denk dat de mensen het nu wel weten.”

Benieuwd naar de rest van het interview? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.