Wie is Saïd R. en hoe kwam 'de adjudant van Ridouan T.' in de onderwereldoorlog terecht?

Bam! Bam! Bam! Met drie harde klappen wordt de deur van een appartement in de wijk Sabaneta in de Colombiaanse stad Medellin uit de sponning geramd. De 48-jarige bewoner van de woning probeert nog te vluchten. Via een raam aan de achterkant klautert hij naar buiten. Daar valt hij van drie hoog naar beneden op een parkeerdek. Ondanks deze doodsmak probeert hij nog te ontkomen. Met getrokken wapens houdt de Colombiaanse politie hem uiteindelijk aan. Saïd R., op dat moment een van de meest gezochte Nederlanders, is gepakt. De aanhouding vormt het sluitstuk van een operatie die bijna een jaar heeft geduurd. In De Telegraaf vertelde de Colombiaanse luitenant Mateo van de Colombiaanse narcoticabrigade DIRAN onlangs vol trots hoe hij een jaar eerder de opdracht kreeg om Saïd R. op te sporen. Kosten noch moeite zijn gespaard in een operatie die niet zou misstaan in de Netflixserie Narcos. Het onderzoek is geheel gefinancierd door de Amerikaanse DEA, zo bevestigt generaal Ramirez aan de krant. Waarom de Drug Enforcement Agency precies zo gebeten is op R., wordt niet duidelijk.

Regelmatig in moskee

Wat wel duidelijk wordt is hoe de undercoveragenten R. op het spoor zijn gekomen. De Nederlandse politie heeft doorgegeven dat het doelwit van de operatie waarschijnlijk regelmatig in de moskee te vinden is, zo vertellen de Colombiaanse politiemannen. Daarop worden de drie moskeeën die Medellin telt uitgebreid geobserveerd. Bij een van de gebedshuizen wordt een man gezien die er alles aan lijkt te doen om niet herkend te worden. Dat blijkt Saïd R. te zijn. Hij verblijft in het anonieme appartement waar de politie hem later aan zal houden.

Het beeld van Saïd R. die strompelend wordt afgevoerd tussen Colombiaanse politieagenten wordt uitgezonden op alle Nederlandse televisiezenders. Daarbij wordt gemeld dat het Nederlandse Openbaar Ministerie van mening is dat de in Beni Touzine geboren Marokkaan een hoofdrol heeft gespeeld bij twee liquidaties, twee pogingen daartoe en het voorbereiden van een serie moordaanslagen. Er lijkt op dat moment niet veel meer over te zijn van de ‘nummer twee’ van de organisatie van Ridouan T. Zijn haar is grijs en hij oogt vermoeid. De Colombiaanse politie heeft het over ‘een oude man’.

Student Nabil B.

Wat er bekend is over Saïd R. is voornamelijk afkomstig van Nabil B., de kroongetuige in het proces tegen de vermeende organisatie van Ridouan T. Deze gesjeesde architectuurstudent zit aanvankelijk in de wiethandel. Hij komt echter door schade en schande achter de onderwereldwijsheid: ‘wiet is verdriet’. Na een mislukte poging om hennep te kweken blijft hij met een stevige schuld zitten. Om het geld terug te verdienen, stapt hij rond 2010 in de cocaïne. Ergens in die tijd haakt hij aan bij Saïd R.

Saïd komt uit een groot gezin dat afwisselend in Utrecht en in Groningen woonde. Volgens De Telegraaf dook de familie R. twintig jaar geleden al op in rechercheonderzoeken van de politie in Groningen. Leden van de familie R. zouden zich daar bezig hebben gehouden met de handel in hasj. Saïd werpt zich op als een soort beschermheer, een vaderfiguur die de jonge Nabil bijstaat in het ruwe onderwereldbestaan. Hij geldt op dat moment als een bepalend figuur in het Utrechtse milieu.

De Slager verklaart

Saïd werkt samen met Ridouan T. Saïd is een van de mensen die verantwoordelijk is voor de distributie van cocaïne die door T. naar West-Europa wordt gesmokkeld. “Meneer Saïd R., eh die doet de handel. Dus hij deelt voor T. handel af,” zo vertelt de Utrechts-Marokkaanse crimineel Ebrahim ‘De Slager’ B. op 9 oktober 2015 aan de recherche.

“Er komt 1200 kilo binnen, en dan gaat hij het uitdelen. Hij doet de verkoop zeg maar. Hij geeft 100 kilo aan Rotterdam, 200 kilo aan Amsterdam bijvoorbeeld. Snap je?” ‘De Slager’ is zeker geen kleine jongen in het milieu. Hij heeft een serieus strafblad. Desalniettemin is hij doodsbang dat hij vermoord zal worden door Ridouan T. Hij heeft al verdachte figuren achter hem aan zien rijden. Een van de mannen ‘werkt’ volgens hem voor Ridouan T. Daarom wil hij aangifte doen van ‘levensbedreiging’.

Deze belastende verklaring vormt niet alleen het startschot van het onderzoek naar de organisatie van Ridouan T. De verklaring geldt ook als een katalysator voor grof onderwereldgeweld. Sinds bekend is dat ‘De Slager’ met de politie heeft gepraat, staat hij met stip op de dodenlijst van Ridouan T.

En zo raakt Saïd, via de cocaïnedistributie, verzeild in een onderwereldoorlog die zijn weerga niet kent. Ook Nabil B., die samenwerkt met Saïd, raakt betrokken. Hij steunt Saïd. Dat beschouwt hij als een vriendendienst aan hem: voor wat hoort wat.

'Meneer Saïd R. doet de handel. Er komt 1200 kilo binnen, en dan gaat hij het uitdelen. Hij geeft 100 kilo aan Rotterdam en 200 kilo aan Amsterdam. Snap je?'

Sergeant Nabil B.

Saïd R. is in NRC Handelsblad wel omschreven als soort verbindingsman tussen T. en Nabil B. In de criminele pikorde zou je hem kunnen beschouwen als een soort adjudant, het directe aanspreekpunt van T. Op zijn beurt fungeert Nabil als een soort sergeant. Als een soort middenmanager regelt hij dingen voor de ‘heads’, de mannen die uiteindelijk de trekker over moeten halen. Nabil zorgt voor foto’s en heeft de plek aangegeven waar een doelwit zich bevindt. Ook zorgt hij voor gestolen auto’s die bij een liquidatie worden gebruikt en na afloop in brand worden gestoken. De voertuigen koopt hij voor een paar duizend euro per stuk van professionele autodieven.

In het voorjaar van 2016 staat het Utrechtse milieu onder hoogspanning. De inmiddels gesloten Platinum Lounge geldt in die dagen als een soort clubhuis van mensen die gelieerd zijn aan Ridouan T. en Saïd R.. Een van de uitbaters van de zaak is een jongere broer van Saïd. Wanneer er twee in het zwart geklede mannen bij de Platinum Lounge worden gezien, wordt dan ook meteen gevreesd dat het ‘hitters’ en ‘spotters’ van de groep van ‘De Slager’ zouden kunnen zijn. Wanneer blijkt dat het inderdaad jongens zijn van de groep van ‘De Slager’, heeft Saïd gelijk het gevoel dat ze het weleens op hem voorzien zouden kunnen hebben. Mogelijk willen ze hem ontvoeren.

“Opeens gaat die jongen weg uit de zaak,” zo schrijft Saïd R. op 22 mei 2016 in een PGP-bericht. “Toen werd ik wakker. Ik dacht ik moet hier weg.” Verderop in hetzelfde bericht schrijft hij: “Die jongen is broertje van die M.M. die met De Slager gaat en Ranko.” Hoewel allerminst vaststaat dat Saïd R. die dag inderdaad aan een moordaanslag of ontvoeringspoging is ontkomen, zegt het veel over de argwaan en paranoia in die dagen.

Liquidatie Ranko Skekic

Omdat ‘De Slager’ ondergedoken zit wordt besloten mensen om hem heen te pakken. Een van die  mensen is Ranko Skekic. Hij behoort tot het kamp van Ebrahim ‘De Slager’ B. En ook hij heeft verklaringen afgelegd bij de politie. Op 22 juni 2016 krijgt Nabil B. een bericht van Saïd R.. Wanneer hij het e-mailtje opent staat er een zeer dringende boodschap: “Waar die hond ook is gelijk actie zetten.” Het is een doorgestuurd bericht, afkomstig van Ridouan T.

De gang van zaken rond de liquidatie van Skekic is nauwgezet beschreven in de verklaringen van kroongetuige Nabil B., die zijn rol bij deze onderwereldmoord heeft bekend. Nabil vertelt bijvoorbeeld hoe hij na de moord op Skekic samen met Saïd en diens jongere broer Mo de gebruikte wapens in stukken slijpt en daarna in het water gooit. Bij een recreatiewoning van Saïd verbrandt Nabil samen met de twee broers alle gebruikte kleding en andere spullen in een vuurkorf.

Met de moord op Skekic is de rust allerminst teruggekeerd in het Utrechtse. Op 2 januari 2017 stuurt Ridouan T. een aantal berichten naar een PGP-telefoon die volgens het OM toebehoort aan Mo, het broertje van Saïd.

De berichten gaan over een ‘Imo’. Die loopt volgens T. over hem te roddelen en informatie door te geven aan zijn vijanden. De opdracht van T. laat aan duidelijkheid weinig te wensen over: “Even invalide maken.”

Liquidatie Imo

Nabil B. verklaart later dat hij vervolgens van het broertje van Saïd het verzoek heeft gekregen om voor goede foto’s van Imo te zorgen. Een van de redenen dat hij dit moet doen is omdat hij Imo nog van vroeger kent. Als hij goede foto’s heeft moet hij ze doorsturen naar Saïd. Die stuurt ze dan naar T. die ze vervolgens weer doorstuurt aan de ‘hitters’. “Ze hadden zijn huis en gegevens al, maar ze wilden nog voor de zekerheid een fotootje erbij,” zo zal Nabil later verklaren. “Een gezicht voorkomt vergissingen, want je hebt gewoon mensen die op elkaar lijken.” Na de opdracht gaat hij aan het werk.

Hij achterhaalt het kenteken van de auto waarin ‘Imo’ rijdt en geeft dat door. Ook maakt hij foto’s met zijn telefoon en stuurt ze op 8 januari 2017 naar Saïd. Die zegt dat ze goed zijn en dat hij er niet meer nodig heeft.

Ondanks de foto’s loopt de liquidatie van ‘Imo’ helemaal fout.

Het is even na middernacht op donderdagochtend 12 november 2017. Omdat veel bewoners van de flats aan de Faustdreef over een paar uur op hun werk worden verwacht, liggen de meesten al lang op één oor. Op de vijfde verdieping van de flat is een 46-jarige pizzabakker uit de Domstad een van de weinigen die nog wakker is. Om kwart voor twee ’s ochtends hoort hij: boem, boem, boem. Daarna hoort hij een auto met piepende banden wegstuiven. Beneden ligt Hakim Changachi, zijn 31-jarige buurman, in de portiek van de flat. Neergeschoten.

Hij overleeft de aanslag op zijn leven niet en sterft ter plekke.

Op 22 juni 2016 krijgt Nabil B. een bericht van Saïd: 'waar die hond ook is gelijk actie zetten.' Het is een doorgestuurd bericht, afkomstig van Ridouan T.

Onbehaaglijk gevoel

Wanneer Nabil B. dezelfde nacht hoort dat Hakim Changachi is doodgeschoten, bekruipt hem een onbehaaglijk gevoel. De volgende ochtend, als beelden van de aanslag naar buiten komen, schrikt Nabil zich een ongeluk. Op de Pallas Athenedreef, hemelsbreed een kilometer van de plek waar Hakim is omgebracht, is een brandende zwarte Audi A5 aangetroffen. De politie gaat er vanuit dat dit de auto is waarmee de daders gevlucht zijn na de liquidatie.

Nabil kent deze wagen maar al te goed. Het is een van de auto’s die hij ‘geregeld’ heeft in opdracht van Saïd. De hitters hebben de klus verprutst. ‘Imo’ woont in dezelfde flat als Hakim Changachi. Terwijl ze in de veronderstelling verkeerden dat ze ‘Imo’ onder vuur namen, hebben ze de verkeerde gepakt. Hakim Changachi is het slachtoffer geworden van een zogenaamde ‘vergismoord’. De dood van Changachi grijpt Nabil erg aan. Hij is al jarenlang goed bevriend met diens familie.

De tamtam op straat draait na de vergismoord op volle toeren. Het duurt niet lang voordat de Changachi’s er van op de hoogte zijn dat Nabil degene is geweest die de vluchtauto geleverd heeft die gebruikt is bij de moord op Hakim. Nabil spreekt daarop met familieleden van Hakim Changachi. Hij vertelt aan de familie dat hij zich gaat melden bij de politie om daar de waarheid te vertellen.

‘Wie praat, die gaat’

Dat is tegen het zere been van Ridouan T. Die heeft absoluut geen trek om in het verhaal van de vergismoord getrokken te worden. Wanneer hij hoort dat Nabil heeft gepraat met de familie Changachi reageert hij furieus. Het broertje van Saïd, die contact onderhoudt met Nabil, krijgt een bericht doorgestuurd met de vraag of hij ‘Nabil, die hond’ kent.

De broer van Saïd krijgt daarop opnieuw een bericht. Dat laat opnieuw weinig aan duidelijkheid te wensen over. “Hij weet ga iedereen van hem laten slapen als die mijn naam heeft genoemd.” En er wordt nog een bericht gestuurd: “Oké maak hem duidelijk dat hij niet meer met die gasten gaat praten. Want als ze hem pakken dan wordt hoofdpijn. Dan gaat die andere zeker hem laten slapen.

Hij zei mij net: wie praat die gaat over Nabil.”

Nabil zit finaal klem.

Twee dagen na de moord op Hakim Changachi, laat Nabil zichzelf aanhouden op verdenking van het bezit van een vuurwapen. Na zijn arrestatie legt hij 26 verklaringen af die volgens justitie gaan over ‘moord, pogingen tot moord en meerdere voltooide moorden’.

Saïd onder radar

Op dat moment is Saïd R. al gevlucht. Hij weet jaren onder de radar te blijven. Wanneer in het televisieprogramma Opsporing Verzocht 100.000 euro wordt uitgeloofd voor de gouden tip naar de verblijfplaats van Saïd R. en Ridouan T., worden foto’s getoond van het interieur van een Colombiaans vliegtuig. Op straat gaat dan al het gerucht dat Saïd R. dood zou zijn. Hij zou door Ridouan T. verantwoordelijk gehouden worden voor het feit dat hij Nabil B. de groep in heeft gebracht.

Niks blijkt minder waar. Toch worden Saïd R. en T. niet in hetzelfde land aangehouden. Ridouan T. wordt opgepakt in Dubai en Saïd R. bleek dus in Colombia te zitten. En waar Ridouan T. nagenoeg direct werd overgebracht naar Nederland werd Saïd pas eind vorig jaar uitgeleverd.