De aantekeningen en de Allesweter

Het is misschien wel de roodste draad die door het Vandros-proces loopt: ‘Wie is de Allesweter?’ Willems oudste zus Sonja kreeg de vraag of zij de Allesweter kende. Sonja antwoordde dat ze geen idee had wie het was.

Astrid Holleeder, de andere zus van Willem, werd ook gevraagd of zij de Allesweter kende. “Geen idee,” antwoordde ze beslist. Het Openbaar Ministerie liet met zoveel woorden bij monde van officier van justitie Lars Stempher weten dat ze het verhaal van de Allesweter met een kilootje zout nemen. De Allesweter zou maar één doel dienen: een rookgordijn optrekken.

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Journalist Jan Meeus zegt dat de allesweter een karakter is dat te pas en te onpas tevoorschijn wordt geroepen om Holleeder te hulp te schieten

Bestaat die Allesweter? En zo ja: Wie is het? Alle media hebben het erover gehad. In Het Parool schreef Paul Vugts: “Willem Holleeder voerde deze week de Allesweter ten tonele, een mysterieuze spil in de onderwereld bij wie vele criminelen te rade zouden zijn gegaan.” In het Algemeen Dagblad schreef Koen Voskuil: “De buitenwereld maakte in 2007 kennis met de Allesweter in het afpersproces Kolbak. Holleeder vertelde toen als de dood te zijn geweest voor het duo Spic en Span. Onder het motto ‘houd je vrienden dichtbij, maar je vijanden nog dichterbij’ papte hij aan met Klepper en Mieremet. Hij deed dat op advies van, jawel, de Allesweter.’

Zelfs Freek de Jonge doet een duit in het zakje in Vrij Nederland waar hij in een column de Allesweter en de Luizenmoeder opvoert.

De Allesweter praat

In de zomermaanden van 2008, bijna tien jaar geleden dus, publiceert Panorama over die mysterieuze figuur de Allesweter. Misdaadjournalist Bas van Hout vertelt over zijn gesprekken met Willem Holleeder en schrijft daarin dat de Allesweter iemand is die aan de touwtjes trok. Hij is ‘een van de weinigen waar Willem écht respect voor had’. In dat stuk staat ook een citaat van de Allesweter: ‘Willem moest wel luisteren (naar de raad om zich bij Sam Klepper en John Mieremet aan te sluiten, VO) en niemand mocht weten dat wij al jarenlang in de tijd teruggingen, een sterke band hadden. Als Sam en John daar achter waren gekomen, was dat oorlog geweest.’

Wat was er nu precies aan de hand?

In 1996 vindt de eerste aanslag op Cor van Hout plaats. Willem Holleeder vraagt de Amsterdamse topcrimineel Mink Kok of hij kan uitzoeken wie er achter die aanslag zit. Mink zoekt contact met Sam Klepper, die meteen min of meer toegeeft dat hij en zijn partner John Mieremet achter de aanslag zitten.

Zowel Klepper en Mieremet als Cor van Hout en Holleeder zijn bang dat er een nieuwe aanval komt, dus wordt er gezocht naar een oplossing. Als mediator wordt de Allesweter ingezet. Uit dat artikel uit 2008:

De Allesweter heeft in elk geval twee kanten op bemiddeld. Hij was de consigliere van Sam en John, maar wat niemand wist, ook de vertrouwenspersoon van Willem Holleeder. Ze kenden elkaar al jaren, zonder dat iemand daarvan op de hoogte was. De Allesweter bezorgde Holleeder inside informatie. Aan de andere kant wekte hij bij Sam en John, die ook voor hun veiligheid vreesden, de indruk dat ze van Holleeder niets te vrezen hadden. Hij heeft Holleeders leven gered.

Onderdeel van het staakt-het-vuren is dat er een boete betaald moest worden van 1 miljoen gulden. Een deel van dat geld zou naar de al ingehuurde moordenaar gaan om ’m af te kopen. Dat bedrag moet opgehoest worden door Cor van Hout, Willem Holleeder en hun zakenpartner Rob Grifhorst. Deze deal is zonder instemming van Cor van Hout tot stand gekomen, die juist een frontale aanval wilde op Klepper en Mieremet. Als Van Hout erachter komt dat Holleeder – al dan niet samen met Grifhorst – heeft betaald, bekoelt de relatie tussen de twee bloedgabbers. In het verhaal uit 2008 staat dat het miljoen voor een deel wordt verdeeld onder de Allesweter en Sam en John. Het andere deel gaat naar de huurmoordenaar die, zoals gezegd, op deze manier is afgekocht.

Ondertoon van cynisme

De uren en dagen na die eerste dag van het Holleeder-proces blijft het maar rommelen rondom de Allesweter. Op sociale media, op tv en op de diverse misdaadwebsites: het houdt niet op. Steeds meer mensen praten met een ondertoon van cynisme over de Allesweter: ze denken dat het een verzinsel is. Bij De Wereld Draait Door zitten schrijver Auke Kok (o.a Het Parool) en journalist Jan Meeus (NRC) aan tafel bij Matthijs van Nieuwkerk. Meeus zegt dat de Allesweter een karakter is dat te pas en te onpas tevoorschijn wordt geroepen om Holleeder te hulp te schieten. Kok maakt de vergelijking met De donkere kamer van Damocles, van W.F. Hermans, waarin ‘ook’ een niet-bestaand figuur ten tonele wordt gevoerd.

Ik zoek contact met Bas van Hout en vraag hem of er een mogelijkheid is om een verhaal te schrijven over de Alles weter. Hij zit daar niet op te wachten, zo laat hij weten: “Ik kan in deze zaak weinig goeds doen. Ik wil niet de indruk wekken dat ik Holleeder verdedig en ik heb geen behoefte om het verlengstuk van justitie te zijn.” Hij zegt klem te zitten omdat hij indertijd – in 2005 – tijdens die gesprekken met Willem Holleeder en de Allesweter nu eenmaal de toezegging heeft gedaan nooit zijn naam te noemen.

Heeft hij dan iets tastbaars van de gesprekken tussen de Allesweter, Willem Holleeder en hemzelf? Een audio-opname of aantekeningen? Hij reageert weer afhoudend en laat weten hier eigenlijk helemaal niet op te zitten wachten. En nee, hij heeft geen opnames van die gesprekken.

In de loop van de week komt John van den Heuvel met zijn column in De Telegraaf. Hij heeft de sterkste twijfels over het verhaal van de Allesweter en volgt daarin nogal de lijn van het OM. Van den Heuvel schrijft: “Ronduit kolderiek werd het toen Holleeder het hersenspinsel van ooit-Panorama-verslaggever Bas van Hout weer opvoerde: De Allesweter!

Deze mystieke onderwereldfiguur had Holleeder, zo beweerde hij met droge ogen, na een aanslag op Cor van Hout rechtstreeks in de handen van de criminele kopstukken Sam Klepper en John Mieremet gedreven. [...] Was dit niet gewoon een goedkoop verzinsel om anderen nog wat schuld in de schoenen te schuiven?’

Vervolgens beschrijft hij een grappig bedoelde scène in de Amsterdamse Jordaan. Hij wordt op zijn schouder getikt, kijkt om en ziet René van der Gijp met een blonde pruik op in de gedaante van de Allesweter. Hij besluit zijn column met: “Het sprookje van de Allesweter is uit.”

Van Hout reageert als door een wesp gestoken als hij de column onder ogen krijgt. Dit heeft deels te maken met een conflict dat al een paar jaar tussen Van den Heuvel en Van Hout bestaat. Van Hout denkt erover om een antwoord te formuleren, maar in de dagen erna blijft het stil. De week erop laat Bas me weten dat hij de aantekeningen van het gesprek nog wel ergens moet hebben:

“Maar ik moet echt even zoeken. Ik heb geen idee waar.”

Een dag later belt hij me op. Hij heeft de aantekeningen gevonden.

Dit artikel verscheen in de Panorama van 12 september 2019. Benieuwd naar de rest van het verhaal? Lees het verder op Blendle.