De lange cokelijn tussen Colombia en Nederland - Wit goud tussen het fruit

‘Beste William, bij dezen laten wij jou weten dat we jou en Ben persoonlijk aansprakelijk stellen voor het verlies van onze handel. Jullie krijgen een boete van 1,2 miljoen euro. Wij weten inmiddels veel over jullie familie. Je krijgt drie dagen de tijd om te beslissen. Als er niet betaald wordt, zullen wij op korte termijn een willekeurige medewerker van De Groot Fresh Groep liquideren.’

Dit sms-bericht komt op 26 mei 2019 binnen op de telefoon van de eigenaar van fruitbedrijf De Groot in het Gelderse Hedel. Het is een keiharde afpersing. Bij de fruithandel is een paar dagen eerder een partij cocaïne aangetroffen tussen de bananen. En, zoals ze dat altijd doen, hebben ze de politie gewaarschuwd en is de partij in beslag genomen. Een miljoenenverlies voor de criminelen achter dit transport.

Fruitbedrijf De Groot is een succesvol bedrijf dat groente en fruit importeert en verwerkt. Volgens de politie en het Openbaar Ministerie (OM) heeft dit bedrijf niets met drugshandel te maken. Toch is er vaker coke aangetroffen tussen het fruit. In 2017 vinden medewerkers een keer twaalf kilo tussen de bananen en een jaar later is het weer raak als medewerkers de politie bellen omdat ze verdachte personen in een auto bij het bedrijf zien. Als de politie de auto klemrijdt, blijken er gewapende criminelen in te zitten. Uiteraard verdacht, maar wat doen zij daar? De politie besluit het fruitbedrijf te doorzoeken en vindt een flinke partij cocaïne. Vermoedelijk de lading waar de criminelen naar op zoek zijn. En in mei 2019 wordt er dus weer een enorme partij coke aangetroffen. Het zorgt voor grote onrust en angst binnen het bedrijf. En omdat de eigenaren direct gevaar lopen, worden ze beveiligd door justitie. Een onwerkelijk situatie voor een goedwillende ondernemer.

Nog smeriger

Het dreigende sms-bericht is er één in een reeks berichten die kort na de vondst van de cocaïne naar de eigenaren van het Hedelse fruitbedrijf zijn gestuurd. De afzenders doen alsof ze hun handel zijn kwijtgeraakt en eisen een geldbedrag, of ze willen nog een keer ‘gratis’ gebruikmaken van de fruitlijn. Het bedrijf krijgt tientallen berichten, waaronder het volgende: ‘Jullie betalen 150.000 euro en wij gebruiken eenmalig jullie route voor 900 kilo. Hebben we een deal?’ En: ‘Als je ons naait zet je het leven van je dochter in.’ De angst zit er goed in bij de eigenaren van het bedrijf. Uiteindelijk worden er twee verdachten aangehouden voor deze afpersing. Het zijn de 32-jarige Ali el I. en de 34-jarige Ali G. uit Bussum. Maar zijn zij echt een miljoenenlading kwijt? Misschien zijn zij wel ingeschakeld door de mensen achter het verloren transport. Maar het wordt nog smeriger, want het vermoeden bestaat ook dat deze mannen helemaal niets met het coketransport te maken hebben. Zij zouden, nadat ze over de cokevondst hoorden, hebben gedacht dat er iets te halen valt bij het fruitbedrijf.

En dan krijgt het fruitbedrijf een sms-bericht: 'Als je ons naait, zet je het leven van je dochter in'

Dus naast de angst voor criminelen die hun cocaïne zijn verloren, worden goedwillende bedrijven ook nog afgeperst door andere criminelen, die er op hun manier weer een slaatje uit willen slaan. En deze zaak staat niet op zichzelf; meer (fruit)bedrijven hebben hiermee te maken. Panorama legt contact met zeker tien bedrijven waar een keer cocaïne is aangetroffen tussen de lading. Niemand praat er graag over, uit angst voor de criminelen.

Coke tegen dumpprijzen

De cocaïne die in de Europese havens – in Nederland is dat vooral de haven van Rotterdam – binnenkomt is in veel gevallen geproduceerd in Colombia. Het Zuid- Amerikaanse land voert al een eeuwigheid een keiharde strijd tegen drugscriminelen, maar het lijkt op dweilen met de kraan open. Sterker nog: de productie is alleen maar gestegen de afgelopen jaren. Dat komt mede doordat de autoriteiten in 2012 een stapje terug moeten doen. Waar ze vroeger nog vliegtuigen vol met gif over de cocavelden mochten laten vliegen, om zo de planten te besproeien, is dat sinds 2012 niet meer toegestaan. Met als gevolg dat alle planten handmatig, één voor één, moeten worden besproeid en verwijderd. Misdaadjournalist John van den Heuvel is voor een nieuwe documentaire (zie kader) naar Colombia gegaan en sprak daar met betrokkenen in de cokehandel, onder anderen met Eliécer Camacho, politiebaas van de stad Medellín. Camacho zegt dat de boeren het sneller voor elkaar hebben om een cocaplantage te ontwikkelen dan dat de politie de planten kan verwijderen. Over ‘dweilen met de kraan open’ gesproken. Dat zorgt er mede voor dat er een overschot aan cocaïne is in Colombia. “In 2012 hadden we 50.000 hectare aan cocaplanten en nu is dat 200.000 hectare,” aldus Camacho. Door de enorme overschotten aan coke wordt de cocaïne voor dumpprijzen aangeboden aan internationale criminele organisaties, waaronder dus ook de Nederlanders. Met dat probleem hebben we nu ook te maken in Nederland. Hoewel onze overheid er alles aan doet om het tegen te gaan, blijven de kilo’s coke maar binnenkomen.

Dennis V. zag geen uitweg meer.

Maar in de strijd tegen de internationale cokehandel werken de Colombianen wel steeds meer en beter samen met landen als Nederland. Onlangs is er nog een delegatie van de landelijke recherche naar Colombia gevlogen en heeft de Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb de haven in Santa Marta bezocht om te kijken hoe ze, samen met de Colombi aanse douane, de coke daar al kunnen onderscheppen. De gesprekken zijn er dus, maar de samenwerking kan en moet beter, zo zegt Camacho.
Uiteraard zit het cokeprobleem niet alleen in Colombia. Het witte goud komt ook vanuit Brazilië, Ecuador, Chili, Boli- via en ga zo maar verder, onze kant op. Vrachtwagens, duikboten, vliegtuigen en schepen vol met coke gaan van Colombia naar andere landen in Zuid-Amerika, vervolgens wordt de coke vanuit daar naar Europa verscheept.
En zelfs bij die handel, tussen de Zuid- Amerikaanse landen onderling, zijn Nederlandse criminelen betrokken. De Limburger Dennis V. bijvoorbeeld. Hij werd in augustus met veel machtsvertoon aangehouden door de Braziliaanse politie. V. zou een van de leiders zijn van een drugsorganisatie die coke vanuit Colombia en Bolivia naar Brazilië transporteerde. Vliegtuigen vol zouden ze met regelmaat hebben laten overkomen. De organisatie kwam in beeld nadat een Braziliaanse piloot was verdwenen tijdens een vlucht. Justitie in Brazilië vermoedt dat de man is neergestort in het water, maar de piloot en het vliegtuig zijn nooit gevonden.
Een Nederlander dus die leiding zou geven aan deze organisatie. De politie toonde aan de hand van foto’s en video’s hoe luxe de criminelen leefden en welke enorme geldbedragen ze moeten hebben verdiend. Dennis V. zei, via zijn advocaat, dat hij niets met de drugssmokkel te maken heeft. Vorige maand is V. om het leven gekomen in zijn Braziliaanse cel, vermoedelijk door zelfmoord.

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in de Panorama van 4 december 2019. Lees het verhaal verder op Blendle.