Sacha Baron Cohen, de meest taboedoorbrekende komiek (longread)

Sacha Baron Cohen is terug. De gevreesde Britse komiek, die eerder Ali G en Borat speelde, maakt zijn comeback met een nieuw alter ego: Erran Morad, de wapengeile Israëlische kolonel die in de tv-serie Who is America? Amerikaanse politici zover krijgt dat ze zich uitspreken vóór wapengebruik door peuters. De promotievideo werd binnen vier dagen meer dan elf miljoen keer bekeken.

Sacha Baron Cohen (1971) houdt zich als privépersoon het liefst buiten de publiciteit. Hij groeide op in Londen, in een orthodoxjoods gezin en studeerde geschiedenis aan de universiteit van Cambridge. Sacha speelde als student vaak toneel, maar begon zijn carrière als fotomodel voor mannenmodebladen. Daarna besloot hij de showbusiness in te gaan. Zijn grote voorbeeld was aanvankelijk inspecteur Clouseau, het typetje van Peter Sellers. Sacha Baron Cohen is zelf ook joods (de tussenvoeging ‘baron’ is een verengelsing van de joodse naam ‘Baruch’). Zijn vrouw, de Australische actrice Isla Fisher, bekeerde zich tot het jodendom om met hem te kunnen trouwen. Samen hebben ze een dochter: Olive, geboren in 2007. Volgens vrienden is Sacha privé een beleefde, zachtmoedige, bijna saaie man. Waar velen zich afvragen hoe de komiek het er, bij elk extreem typetje, telkens weer heelhuids van af brengt, daar kostte een ‘gewone’ overnachting in een hotel in Tel Aviv hem bijna het leven. Baron Cohen verbleef in januari 2003 in het David Intercontinental Hotel toen twee jonge soldaten in de hotelkamer naast hem zichzelf door het hoofd schoten. De beide kogels doorboorden de dunne wand tussen de beide kamers en misten Cohen op een haar na.

Sneakers, overdadig veel gouden kettingen, dikke zegelringen, glimmend trainingspak en een muts van Tommy Hilfiger. Voor beroemdheden, te gast in de Ali G Show van de Britse zender Channel 4, is het even wennen. Ze vinden zichzelf terug tegenover een witte neger met een Jamaicaans accent, die uit alle macht probeert een gangsta-rapper te zijn. Tot overmaat van ramp stelt de malloot ook nog eens de meest ongemakkelijke vragen. Tegen een Britse bisschop: “Zeg, die God van jou, wat heeft ie eigenlijk ooit gedaan?” Van een modeontwerper wil Ali G weten of deze ook kleding zou kunnen ontwerpen voor erg lelijke vrouwen. En ex-CIA-baas R. James Woolsey mag niet vertrekken voordat hij vertelt wie J.R. Ewing nu heeft neergeschoten. Ook Donald Trump is de pineut als Ali samen met hem een ijscohandschoen op de markt wil brengen. Raakt een geïnterviewde geïrriteerd, dan reageert Ali verontwaardigd: “Is it ’cause I is black?” Gasten die geduldig en beleefd antwoord geven, mogen op Ali’s tomeloze bewondering rekenen: “Check dis!” “Booyakasha!” “Maximum respect!” Zo is voormalig secretaris-generaal van de VN Boutros Ghali (door Ali aangekondigd als “Boutros! Boutros! Boutros! Boutros! Ghali!”) niet te beroerd om geduldig uit te leggen waarom Disneyland geen lid is van de Verenigde Naties. Ali G’s lompe vragen maken sommige gasten juist ‘losser’ en meer zichzelf. Zo vinden vossenjagers Ali’s voorstel om jachthonden los te laten op criminelen, om zo de overbevolking van gevangenissen op te lossen, een ‘bloody good idea’. Het typetje van Cohen bereikt de cultstatus wanneer enkele hoogleraren voor de camera vertellen dat vrouwen niet creatief genoeg zijn voor de universiteit.

Sterker nog, Ali G slaagt er zelfs in om de Egyptische miljonair Mohammed Al-Fayed (eigenaar van warenhuis Harrods en vader van wijlen Lady Di’s lover Dodi) te laten rappen dat hij een grote leuter heeft. Maar zwarte komieken en opinieleiders zijn niet blij met Ali G. Zij vinden dat Sacha Cohen met zijn vertolking van de witte neger racisme niet aan de kaak stelt, maar juist aanmoedigt. Cohen reageert in een radio-uitzending (als Ali G) en meldt dat precies dít ook rapper Tupac is overkomen: “Altijd als een brother boven de groep uitstijgt, wordt hij neergehaald door de eigen gemeenschap!” Ali G lijkt onaantastbaar, maar Cohen vertolkt het typetje niet meer. Zelfs de bekentenis van prins William dat zijn overgrootmoeder, de Britse Queen Mum zaliger, Ali’s stopwoordje “Respek!” perfect kon imiteren, inclusief de bijbehorende vingerknip, kan daar niets aan veranderen.

Ali G slaagt er zelfs in om de Egyptische miljonair Mohammed Al-Fayed te laten rappen dat hij een grote leuter heeft

Borat

Plak een snor op, trek een te wijd zittend, grijs kostuum aan, en hopla, de Kazachstaanse verslaggever Borat Sagdiyev is geboren. In de film Borat: Cultural Learnings of America for Make Benefit Glorious Nation of Kazakhstan brengt hij op verzoek van het Kazachstaanse ministerie van Informatie met een cameraploeg een bezoek aan de ‘US and A.’ Borat hoopt dat zijn film een succes wordt: “If not success, I will be executed.” Sacha Baron Cohen schiet de film in het modderige, Roemeense gehucht Glod, zogenaamd het geboortedorp van de dikbesnorde verslaggever. De inwoners hebben geen idee dat Cohen hen afschildert als dronken, incestueuze Kazachen die zich voortplanten via incest en verkrachting. Voor de camera legt Borat zijn arm breed grijnzend op de schouder van de dorpsoudste: “Dit is Urak, de dorpsverkrachter. Stout, stout.” Borat vertrekt naar Amerika. Daar vertelt hij in gebrekkig Engels graag over Kazachstan: “Vrouwen? Eerst heb je God, dan komt man, daarna paard en hond, en dan pas: vrouw.” Maar net zo vaak zijn het de Amerikanen zelf die zich door Borat uit de tent laten lokken. Als hij een redneck uit Virginia wijsmaakt dat in Kazachstan homo’s worden opgehangen, antwoordt deze: “Dat is wat wij hier ook proberen te doen.” Even later kijkt een autoverkoper niet vreemd op wanneer Borat hem vraagt: “Raakt deze auto beschadigd als ik inrijd op een groep zigeuners?” De film wordt een kassucces. De Kazachstaanse regering is ten einde raad over zoveel anti-reclame en plaatst vier pagina’s aan advertenties in The New York Times om heel Amerika te vertellen dat niets klopt van het beeld dat Borat schetst van de voormalige Sovjetrepubliek. Waarop heel Amerika kan lezen dat gefermenteerde paardenurine niet de nationale drank van Kazachstan is en op het bakken van een bagel echt niet de doodstraf staat. Ook wil de Kazachstaanse regering benadrukken dat het niet waar is dat vrouwen enkel van het openbaar vervoer gebruik mogen maken als ze zich aan de buitenkant van de bus weten vast te houden. En tot slot hoeven homo’s in Kazachstan helemaal geen blauw hoedje te dragen. De advertenties maken alles natuurlijk alleen maar erger. Dus dreigt Kazachstan met juridische stappen tegen Baron Cohen. Waarop Borat in een persverklaring laat weten volledig achter zijn overheid te staan en ‘geen enkele relatie te hebben met die jood van een Cohen’. Ten einde raad besluit Kazachstan dan maar 40 miljoen dollar uit te trekken voor een historische actiefilm die het land wél recht doet. Maar dat is helemaal niet nodig. Dankzij Borat zit Kazachstan toeristisch enorm in de lift. Dat wil zeggen: westerse toeristen keren teleurgesteld van vakantie terug, want nergens in Kazachstan is een schaapshoofd te koop. En toen ze in hun Borat-mankini over straat wandelden, kregen ze verdikkeme nog een boete ook! Wat is dat voor een land? Baron Cohen scoort wederom zijn persmomentje. Hij belooft alle boetes te zullen betalen van toeristen die in zijn mankini door de Kazachstaanse hoofdstad Astana wandelen.

Brüno

Heil Brüno! Maak kennis met de mode-nazi van het imaginaire Oostenrijkse tv-magazine Funkyzeit. Brüno, altijd gekleed in een veel te strak gesneden latex broekje, dat zijn ‘Kugelsack’ en ‘gebleekte Arschwitz’ strak omspant, zet Oostenrijk flink te kakken. Brüno brengt meerdere keren de Hitlergroet, vertelt in geuren en kleuren over de kelder van Josef Fritzl en scheldt de Oostenrijker Arnold Schwarzenegger, op dat moment de gouverneur van Californië, uit voor homo. Niets is Brüno te gek. In Londen geilt hij openlijk op ‘dat sletje’ prins Harry en in Afrika koopt hij, geïnspireerd door Madonna, een zwarte baby. Nou ja, kopen… Hij ruilt het mannetje voor een iPod. Ook Brüno weet de meest domme reacties uit zijn gesprekspartners te trekken. Een modeontwerper vertrouwt hem toe dat niet-modieuze mensen in een kamp moeten worden opgesloten. En een model vertelt hoe moeilijk ze het vindt om op de catwalk haar linkerbeen voor haar rechterbeen te zetten. Zijn ultieme moment beleeft Brüno tijdens de MTV Movie Awards van 2009. Daar zweeft hij, verkleed als een witte engel, hoog boven het publiek de zaal in. Maar dan gaat het zogenaamd mis. Brüno krijgt het te kwaad met de veiligheidskabel die zijn edele delen afknelt. Jammerend dat zijn Kugelsack wordt geplet, daalt hij hevig spartelend, met het hoofd naar beneden, precies in de schoot van Eminem. Standje 69 in optima forma, want Brüno’s kruis drukt in het gezicht van de beroemde rapper, die niet weet hoe snel hij het hoofd van Brüno tussen zijn benen uit moet duwen. Pislink verlaat Eminem de zaal. De discussie laait op binnen de homoscene. Zet Brüno, de krijsende nicht die in zijn eentje alle vooroordelen tegenover homo’s belichaamt, nu homo’s voor lul, of zet hij juist gay bashers te kakken? De vraag splijt de internationale homoscene. De ene homo-organisatie vindt Brüno als typetje ‘zonder meer beledigend’, de andere homo-organisatie prijst Brüno, want ‘hij laat zien hoe de houding van mensen als bij toverslag kan veranderen als ze zich realiseren dat je homo bent’. En Brüno zelf? Die trekt zich nergens iets van aan. De Führer von der Fashion Polizei laat zich rustig filmen terwijl zijn lilliputtervriendje hem penetreert met een enorme, door een hometrainer aangedreven dildo.

Kolonel Erran Morad

I n de zevendelige serie Who Is America? speelt Baron Cohen de wapengeile Israëlische kolonel Erran Morad, die in de Verenigde Staten steun zoekt voor een wapenprogramma voor kleuters. De waanzin viert hoogtij, want Cohen slaagt erin hoge Amerikaanse politici voor zijn camera te krijgen, die zijn idee met laaiend enthousiasme begroeten. Ze vinden echt dat kleuters niet te jong zijn om wapens te dragen, want ‘kleuters zijn puur en niet gecorrumpeerd door fake news of homoseksualiteit’. “Zij staan er niet bij stil of het politiek correct is om een geestelijk gestoorde schutter neer te schieten, ze dóén het gewoon.” Zo vindt Larry Pratt, wapenlobbyist en oud-directeur van Gun Owners of America, het een goed idee als peuters leren om instinctief naar hun wapen te grijpen zodra ze iemand Allahu akbar horen roepen. Want: “The only thing that can stop a bad man with a gun is a good boy with a gun.” Een andere lobbyist werkt zelfs braaf mee aan een reclamespotje voor knuffels waarin pistolen verstopt kunnen worden.En zo kunnen we nog wel even doorgaan. Oud-congreslid Joe Walsh, een in Amerika bekende verdediger van Israël, meent dat kinderen na een cursus van drie weken prima overweg kunnen met pistolen, geweren, mitrailleurs en mortieren. Breedlachend in de camera sluit hij zijn praatje af met: “Happy shooting, kids!” Wat is dit voor bizarre politieke realiteit? Achteraf trekken alle politici en wapenlobbyisten de keutel weer in. “Sacha is grappig omdat hij mensen stomme dingen laat zeggen,” twitterde Walsh nadat hij begreep dat hij in de maling was genomen. Hij had alles wat hij zei alleen maar voorgelezen vanaf de autocue. “Geloof ik echt dat peuters moeten worden bewapend? Hell no. Maar ik zal ermee moeten leven.” Lastiger is dat voor de Republikein Jason Spencer, die voor de camera zijn broek én onderbroek liet zakken, omdat kolonel Morad hem had verteld dat je zo moslim-terroristen afschrikt – want die zijn allemaal bang van homo’s. Voor Spencer het einde van zijn politieke bestaan. Wat Amerikanen van Dick Cheney vinden, moet nog blijken. De voormalig vicepresident van de Verenigde Staten (onder George Bush) signeerde welwillend de waterboard-kit van kolonel Morad. Nog nooit eerder vertoond: een westerse politicus die met zwierige halen zijn handtekening op een martelwerktuig zet.