Uitgeverij Lebowski stopt misdaadboeken: ‘We geven jullie boek niet uit!’

Soms zit het mee, soms zit het tegen. Het jaar is nog maar goed en wel begonnen of ik ben nu al totaal door elkaar geschud. Dat zal ik uitleggen. 

Naast mijn werk voor Panorama maak ik ook boeken. Zo heb ik samen met mijn collega Martijn Haas het boek De Kouwe Ouwe uitgebracht, over het leven en de dood van Stanley Hillis. Die Haagse gangster is in 2011 doodgeschoten in de Amsterdamse wijk Watergraafsmeer. 

Het is een van de meest mysterieuze liquidaties die er ooit in Nederland hebben plaatsgevonden: Hillis parkeerde zijn auto naast een boedelbak waar rechercheurs in zaten die hem wilden afluisteren, het moordcommando nam uitgebreid de tijd om Hillis te liquideren en hoewel er in de wijde omtrek politie aanwezig was – er hing zelfs een helikopter in de lucht - wist de dader toch te ontkomen. Haas en ik hebben iets meer dan twee jaar aan De Kouwe Ouwe gewerkt en precies drie jaar geleden kwam het uit bij uitgever Lebowski. Het heeft zelfs nog geleid tot de serie Stanley H., die onlangs op tv was.

Ik was onwijs trots dat ons boek bij Lebowski uitkwam (foto). Mocro Maffia is daar ook verschenen, net als het boek Judas van Astrid Holleeder. Stuk voor stuk bestsellers. Bij Lebowski werken ook mensen die echt houden van boeken. Roel van Diepen was mijn redacteur, een geweldig scherpe lezer, en Oscar van Gelderen was mijn uitgever. Oscar is een instituut in het Nederlandse boekenlandschap.

Begin januari had ik een afspraak met Oscar. Haas en ik werken alweer anderhalf jaar lang aan een nieuw boekproject en het was tijd om de vorderingen te laten zien. Ik had 105.000 woorden bij me. Ik zei dat er zeker nog iets moest gebeuren, maar dat ik een goed gevoel had over wat er nu lag. 

“We gaan het niet uitgeven hier,” was de eerste zin die Oscar uitsprak. Ik dacht dat ik het niet goed verstond, dus Oscar herhaalde het nog een keer en zei dat Lebowski stopte met het uitgeven van misdaadboeken. Mijn nieuwe boek zou niet uitgegeven worden daar. In mijn hoofd begon het te tollen. Al het werk van de afgelopen maanden, al de geïnterviewden, al de teksten, alles...

Wat? Waarom?

Uit de woorden van Oscar maakte ik op dat er niet echt één reden was aan te wijzen. Het nieuws in de herfst van vorig jaar was dat Lebowski een boek uit zou brengen van Jan Boellaard, één van de Heineken-ontvoerders. Dat was de reden voor Telegraaf-misdaadjournalist John van den Heuvel, die ook zijn boeken bij Lebowski uitgaf, om op te stappen bij de uitgeverij. Van den Heuvel was degene geweest die Lebowski en Astrid Holleeder met elkaar in contact had gebracht. Uiteindelijk is dat boek van Boellaard nooit verschenen. Zou het hierdoor komen? Het werd niet echt duidelijk. Hoe dan ook, de uitgeverij als geheel heeft eind vorig jaar besloten geen true crime meer uit te brengen.

Nu ligt het nieuwe boekproject van Haas en mij dus stil. Soms zit het mee, soms zit het tegen. Maar ik kan niet geloven dat die meer dan 100.000 woorden die we hebben geschreven voor niks zijn geweest. Ik was eerst verwonderd, toen boos en nu vind ik het vooral erg. Ook voor Lebowski en de mensen met wie ik altijd zo fijn heb gewerkt. Ik weet niet wat daar precies is gebeurd, maar er moet iets vreselijks zijn misgegaan.