Minderjarige messentrekkers en pubers met pistolen

Middelburg, 9 januari 2022.

Vanuit de trein stuurt Serhat* (15) een berichtje naar zijn broer Erkan* (16). Of hij dat nieuwe survivalmes mee wil nemen. “Ik heb mijne ook bij maar die is best klein.” Ondanks dat ze in verschillende pleeggezinnen opgroeien, hebben de broers een sterke bloedband. Serhat reist vanuit Brabant, Erkan uit ZuidBeveland. Rond half twaalf ’s ochtends ontmoeten ze elkaar op het station van Middelburg. Erkan geeft het mes dat hij onlangs op internet heeft besteld aan zijn broertje, die het in zijn tas stopt. Ze lopen richting de Meanderflat waar ze met hun maa tje Tim van der Steen (15) hebben afgesproken. Tim zegt tegen zijn moeder dat hij gaat gamen. Niemand kan weten dat Erkan, zijn maatje van de voetbal, heel andere plannen heeft die zondag.

Langs het fietspad achter de Meanderflat roken de drie eerst gemoedelijk een sigaretje. Totdat de Turkse broers beginnen over de 50 euro die ze nog van Tim krijgen. Plotseling trekt Serhat het gloednieuwe survivalmes uit zijn zak en steekt Tim in de buik. Die gilt het uit van de pijn, maar Serhat is niet te stoppen. Hij steekt en snijdt nog zestien keer furieus in op Tims bovenlichaam: long, zij, rug en hals. Erkan kijkt tevreden toe hoe zijn broertje koelbloedig zijn moordopdracht uitvoert. Want de broers hebben, zoals de deskundigen het uitdrukken, last van een ‘psychopatische ontwikkelingsgang’.

Terwijl Tim doodbloedt, lopen de broertjes naar de flat van hun geboortemoeder die even verderop woont. Ze kleden zich om, hun kleding zit vol bloed. Vanaf het balkon zien ze de ambulance arriveren die Tim in allerijl naar Rotterdam vervoert. Het mag niet baten. Drie dagen later bezwijkt hij aan zijn verwondingen. Kort hierna worden de moordlustige broers opgepakt. Spijt hebben ze niet, zo blijkt uit het opgenomen gesprek in de arrestantenbus. Sterker nog: ze kunnen er wel om lachen. Serhat stoot zijn broer aan: “Door jou kan ik straks zo lang niet neuken!”

Op 15 november 2022 volgt de ontluisterende uitspraak... Serhat krijgt een jaartje cel, met aftrek, gevolgd door een behandeling in een jeugdinrichting. Erkan wordt als volwassene berecht maar krijgt slechts twee jaar opgelegd, met dwangverpleging in een tbs-kliniek. Het is een klap in het gezicht voor de geliefden van Tim, die levenslang gestraft zijn. Het Openbaar Ministerie is in beroep gegaan.

Een trieste trend

De tragische moord op Tim past in een verontrustende trend. In 2022 is een recordaantal van 1268 minderjarigen aangehouden voor wapenbezit, ruim vier keer zoveel als in 2019. Terwijl het aandeel van illegaal vuurwerk flink is afgenomen, stijgt het aantal minderjarigen met steek- en vuurwapens juist explosief. In het geval van vuurwapens is het zelfs vertienvoudigd. Zorgelijke cijfers, erkent hoofdcommissaris Martin Sitalsing. Maar verrast is hij niet. “Politiemensen ervaren dagelijks dat jongeren het steeds normaler vinden om een wapen te dragen.” Recent onderzoek van de Erasmus Universiteit bevestigt dit. Daaruit blijkt dat één op de vijf minderjarigen in Rotterdam een wapen bezit. Vooral bij jongens van niet-Nederlandse afkomst op het voortgezet onderwijs komt wapenbezit relatief vaak voor, constateren de onderzoekers. Jongeren bezitten niet alleen meer wapens. Ze zijn ook steeds vaker bereid die te gebruiken. Zo is het aantal steekincidenten onder 12- tot 17-jarigen sinds 2017 ruim verdubbeld.

In 2022 wordt ruim een derde (35 procent) van de gewapende overvallen door minderjarigen gepleegd. Uit cijfers over de eerste tien maanden van 2022 blijkt dat ook het aantal jeugdstraffen voor moord en doodslag op een ongewenst record afstevent. De zorgwekkende cijfers vertalen zich steeds vaker in gruwelijke krantenberichten. Een greep uit het nieuws van het afgelopen jaar:

Kapmessen en machetes

18.01.2022, Amsterdam.

Casper Verheijen (29) is net klaar met zijn werk als dakdekker wanneer hij aan de Sloterplas wordt aangesproken door drie jongens (15, 16 en 16). Ze zouden hem gevraagd hebben wat wiet voor ze te kopen. Wanneer Verheijen weigert, steekt de 15-jarige hem pardoes in de borststreek. Hij overlijdt in het ziekenhuis. Alhoewel de geboren Nijmegenaar de droom om professioneel skater te worden lang geleden heeft moeten opgeven, is Verheijen nog steeds een bekende naam in de skatewereld. Zijn vader rouwt om een ‘lieve, eerlijke en oprechte jongen’.

Verheijens moeder geeft in een gesprek met lokale omroep RN7 een inkijkje in wat voor leed er schuilt achter de krantenberichten. “Toen ik hoorde dat Casper het niet ging overleven heb ik gehuild, gegild, geschreeuwd en geschopt. Mijn wereld stortte in.” Na ruim een jaar wachten verschijnt de zaak deze maand eindelijk voor de kinderrechter. De verdachten hebben dat jaar in vrijheid mogen afwachten. In de tussentijd heeft de gemeente Amsterdam ook besloten om preventief fouilleren af te schaffen.

20.01.2022, Utrecht.

Een gepensioneerd echtpaar in Elinkwijk wordt bij de voordeur overmeesterd door twee met messen bewapende ‘snotneuzen’ in capuchons. De kranige vrouw des huizes gooit een van hen op straat met de woorden: “Nou donderstraal je op!” Zo loopt het met een sisser af, maar de schrik zit er goed in. Zeker wanneer blijkt dat de gewapende overvallers slechts 13 en 14 jaar oud zijn.

24.01.2022, Utrecht.

Uitgerekend op de openingsavond na de lockdowns wordt Grieks restaurant Aphrodite in Lunetten overvallen. De brutale daders bedreigen een medewerkster met een taser en doen een graai in de kassalade. Er worden drie tieners opgepakt van 14 en 15 jaar oud.

17.02.2022, Spijkenisse.

De politie houdt acht met kapmessen bewapende jongeren aan. De aanhoudingen volgen op berichten dat een 15-jarige vmbo-leerling met de dood wordt bedreigd door een groep gemaskerde minderjarigen. Na de arrestatie volgt er een explosie bij de woning van de jongen. Gelukkig is het gezin dan al op een geheime locatie elders in het land ondergebracht. Kennelijk is de reden voor de straatterreur dat de scholier zich regelmatig in Hoogvliet begeeft, vijandig terrein voor de jongeren uit ‘Spike City’

22.02.2022, Rotterdam.

Bij een vechtpartij op het Designcollege wordt een 14-jarige leerling in de rug gestoken. Hij moet een spoedoperatie ondergaan. Er worden twee medeleerlingen (13 en 15) gearresteerd. Eind 2018 wordt het Designcollege ook opgeschikt door een ernstig geweldsdelict wanneer de 16-jarige Hümeyra bij het fietsenhok koelbloedig wordt doodgeschoten door haar stalkende ex.

24.03.2022, Hoofddorp.

Rond 20.30 uur wordt een 15-jarige jongen bij een skatepark beroofd door vier minderjarige messentrekkers. De Hoofddorpse politie houdt uitgerekend die week een voorlichtingscampagne over wapenbezit en jeugdcriminaliteit.

01.04.2022, Brugge (België).

Tijdens zijn lunchpauze wordt Simon (18), onder bedreiging van een machete en een pistool, beroofd door twee uit Nederland afkomstige tieners (16 en 17). Na een nachtje brommen worden ze vrijgelaten. De Belgische politie is niet bevoegd om ze te vervolgen.

01.04.2022, Den Haag.

Vier gemaskerde jongeren overvallen met grof geweld een telefoonwinkeltje. Terwijl ze de vitrines aan puin slaan, worden de twee onfortuinlijke medewerkers bedreigd met een hakmes. De drie aangehouden verdachten (17, 18 en 22) worden volgens het jeugdstrafrecht vervolgd.

* Minderjarige verdachten worden niet bij naam genoemd door justitie en de media. De namen zijn aangepast.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Bekijk 'm in de nieuwste Panorama of check het via Blendle.