Panorama's Echte Mannen Top 100 2022

1. Tim Hofman

Hipster zonder knot, gelakte nagels, af en toe dat pedante millennialtoontje: we weten het. Maar bovenal is Tim Hofman (34) de man die heel Nederland op zijn grondvesten deed schudden met de onthullingen die hij en de redactie van het YouTube-programma BOOS deden over vermeend seksueel overschrijdend gedrag bij The Voice of Holland. Een karrenvracht aan mediaprijzen viel hem dit jaar al te beurt, maar de allermooiste is natuurlijk die van ons.

Voor de duvel niet bang

19 januari 2022, een uur of elf ’s avonds. Op de redactie van BNNVARA in Hilversum zit Tim Hofman tegenover John de Mol. De camera loopt, de gezichten staan strak.

Een paar dagen eerder vraagt de redactie van BOOS, het YouTube-programma van BNNVARA dat al maandenlang onderzoek doet naar vermeend seksueel overschrijdend gedrag rondom de uitzendingen van The Voice of Holland, of John, die tot en met 2019 verantwoordelijk was voor het programma, op de aantijgingen wil reageren.

Dat wil hij, en nog wel vóórdat de bom onder The Voice, Talpa en eigenlijk het hele Mediapark barst door de onthullende uitzending die meer dan tien miljoen keer zal worden bekeken.

Tim: “Ik maak even de balans op: we hebben negentien vrouwen gesproken over Jeroen Rietbergen (de orkestleider van The Voice die een relatie heeft met Linda de Mol, red.). Dat gaat over seksueel intimiderend gedrag. Daarnaast vijftien vrouwen met soortgelijke verhalen over een regisseur binnen het programma. Er liggen twee aangiftes van één exkandidaat tegen Ali B over seksueel intimiderend gedrag in zwaardere vorm, en dan zeg ik het licht. En Marco Borsato ook bij The Voice Kids waar hij handtastelijk zou zijn geweest bij minderjarige kandidaten. Laten we beginnen met: wat is hierop jouw reactie?”

De aderen op het voorhoofd van John zwellen op.

John: “Ik moet je zeggen dat ik behoorlijk in de war ben van wat ik allemaal heb gezien. Als je me 1% had laten zien, dan was dat al veel te veel en schokkend genoeg geweest. Maar het is nog veel meer dan dat. Daar ben ik wel van in de war ja.”

Tim: “Kun je dat specificeren?”

John: “Als je kijkt naar onze bedrijfscultuur, hoe de productie van The Voice is georganiseerd, hoe het in al die jaren ook bij Talpa georganiseerd was (The Voice valt sinds 2014 onder ITV, red.) met alle mogelijkheden om aan de bel te trekken… Dan krijg je aan het einde van de rit deze optelsom van wat er allemaal klaarblijkelijk verkeerd is gegaan. Dan hebben al die loketten en maatregelen niet het gewenste effect gehad.”

Nerveus

Het heeft iets weg van een verhoor, met aan de ene kant John de Mol als verdachte en aan de andere kant Tim Hofman als de rechercheur die de verdachte stevig aan de tand voelt. Dat alleen al is een beeld dat maar weinig mensen voor mogelijk hielden. John de Mol, machtigste man in omroepland, als miljardair steevast terug te vinden in de top van de Quote 500, met tentakels in Nederland en ver daarbuiten, op het eerste oog onaantastbaar en ontzagwekkend met een blik die als een laser dwars door alles en iedereen heen snijdt. Iemand die je normaal gesproken ook niet hardhandig durft aan te pakken als je niet 100 procent zeker bent van je zaak.

Maar dat is Tim wel. En misschien nog wel belangrijker: hij is voor de duvel niet bang, ook al kan hij zijn nervositeit niet helemaal wegstoppen achter het clipboard waarop zijn vragen staan.

Want het is dan ook niet zomaar iets wat hij John voor de voeten werpt. Een tvmonument waar al meer dan tien jaar steevast miljoenen mensen op afstemmen, dat in de hele wereld een begrip is, dat John ooit bedacht en waarvoor hij verantwoordelijk was, een monument dat nu van zijn sokkel wordt getrokken door Tim en de redactie van BOOS die nota bene zijn eigen zwager ontmaskeren als een seksueel roofdier dat het gemunt zou hebben op weerloze en geïntimideerde jonge vrouwen. John zou hem, Jeroen Rietbergen, het liefst op z’n bek willen slaan, maar daar koopt niemand wat voor. Belangrijker is dat de onderste steen boven komt, dat er serieus naar de beschuldigingen van de vermeende slachtoffers wordt geluisterd, dat de daders een passende straf krijgen en dat die hele angstcultuur, die als een lopend vuurtje door Hilversum gaat, voorgoed verleden tijd is. Op de barricaden dus, met Tim voorop.

Als één iemand ballen toont, zullen er vast meerderen volgen, maar de eerste zijn, dat moet je wel durven. En Tim durfde dat

Ballen

De vermeende slachtoffers kloppen aan bij BOOS en werpen een steen in de rimpelloze vijver die The Voice en eigenlijk de hele media op dat moment zijn. De rimpeling die die steen veroorzaakt verandert al snel in een vloedgolf die niet alleen het Mediapark overspoelt, maar ook media daarbuiten en andere bedrijven waar hiërarchie leidt tot grensoverschrijdend gedrag.

Ga maar na: zonder die klokkenluiders van The Voice en zonder het onderzoek van Tim Hofman en de zijnen zou de drempel om bijvoorbeeld op te staan tegen iemand als Marc Overmars, die dickpics verstuurde naar vrouwelijke collega’s bij Ajax, misschien wel te hoog zijn geweest. Zonder The Voice misschien ook geen onderzoek van de Volkskrant naar de angstcultuur bij De Wereld Draait Door waar Matthijs van Nieuwkerk jarenlang op tirannieke wijze de scepter mocht zwaaien zonder dat daar van hogerhand werd ingegrepen.

Je zou kunnen zeggen: is dat niet allemaal te veel eer voor Tim Hofman? Daar kunnen we heel kort over zijn: zeker niet. Als één iemand ballen toont, zullen er vast meerderen volgen, maar de eerste zijn, dat moet je wel durven.

En Tim durfde dat, waarmee hij met recht dit jaar onze Echte Mannen Top 100 aanvoert. Ballen kweek je niet, ballen héb je.

↑ 2. Johan Derksen (vorig jaar: 4)

Dat verhaal over die kaars, dat was dus allemaal gelul. En als hij de gevolgen ervan had geweten (woedende reacties van echte slachtoffers van verkrachtingen, bedreigingen, gecanceld worden op de radio en in de schouwburgen), dan had hij waarschijnlijk een ander verhaal verzonnen.

Wat Johan bezielde? Aan tafel bij Vandaag Inside rakelde hij een anekdote uit de jaren 70 op, over een dronken avond waarop hij met twee dames en de keeper van Veendam mee naar huis ging om flink van bil te gaan. Tot zover niks geks, ware het niet dat de dame in kwestie zó dronken was dat ze op de bank in slaap viel en Johan afdroop. Bij wijze van aandenken plaatste hij een stompe duizendurenkaars tussen haar benen (het echte verhaal), maar Johan dikte het wat aan door te zeggen dat hij die kaars ‘in haar had gestopt’. Afijn, dát verhaal dus. Toen waren de rapen gaar.

Johan zou een ‘verkrachter’ zijn en nog veel meer lelijks, terwijl hij het verhaal alleen maar had aangedikt omdat er zo hard om werd gelachen aan tafel. En niet alleen daarom: ook omdat hij een voorbeeld wilde zijn voor alle moraalridders die iemand als Johnny de Mol, die ten tijde van deze anekdote nog werd verdacht van het mishandelen van zijn ex-vriendin (zie nummer 44), het liefst aan de schandpaal zouden willen nagelen terwijl zij, en dus ook Johan, geen haar beter waren vroeger.

Omdat hij ‘geestelijk onafhankelijk’ wilde blijven en weigerde om excuses aan te bieden zat er niks anders op dan om te stoppen met het programma. Om vervolgens, na een mediarel van twee weken, als een martelaar van het vrije woord glorieus terug te keren op tv. Want Johan laat zich door niemand de mond snoeren, ook niet door – zijn woorden – ‘die verschrikkelijke mevrouw Kaag’ en ‘dat hele woke-gebeuren’. Gelukkig maar.

↓ 3. Max Verstappen (vorig jaar: 2)

Toch gek: met een recordaantal overwinningen in één seizoen (15) en met een recordaantal punten (454) kroon je je voor het tweede opeenvolgende jaar tot wereldkampioen in de Formule 1 en tóch zak je een plek in onze lijst. Hoe dat kan? Omdat de spanning ver te zoeken was dit jaar. Kom je toch weer bij die aloude discussie: waren Max en zijn Red Bull nou zo goed of viel de concurrentie gewoon een beetje tegen? Ongetwijfeld allebei. De golf van extase die door ons land ging toen Max in die onwaarschijnlijke apotheose van het vorige seizoen Lewis Hamilton klopte en voor het eerst wereldkampioen werd, die is alweer gaan liggen. Winnen is tegenwoordig een vanzelfsprekendheid, al het andere een verrassing.

En dat is toch wat de neutrale sportliefhebber wil, af en toe een keer juichen voor de underdog. Alsof Max dat ook maar íets interesseert: als het aan hem ligt wint hij de komende tien jaar élke race.

↑ 4. Erik ten Hag (vorig jaar: 8)

Dat Erik ten Hag binnen niet afzienbare tijd Ajax zou gaan verlaten, dat wist iedereen in Amsterdam. Zeker na de affaire-Overmars, die de ijsberg bleek te zijn waar het onzinkbare schip Ajax op stukliep, hield niks hem meer in de Arena en waagde hij de sprong naar Manchester United, ‘de moeilijkste club ter wereld’ die als een onbestuurbare mammoettanker ook al zo uit koers was geraakt.

Daar bewijst Erik dat hij aan muitende spelers een broertje dood heeft, zelfs als ze Cristiano Ronaldo heten. Er is aan boord slechts plek voor één kapitein, en dat is Erik. Zonder Ronaldo probeert hij weer de juiste koers te varen en van Manchester United weer de grootmacht te maken die het ooit was. Zo’n proces gaat met horten en stoten, maar als iemand het kan, dan is het Erik ten Hag.

↑ 5. Arne Slot (vorig jaar: 48)

In de Kuip kunnen ze hun geluk niet op met een trainer als Arne Slot: sinds zijn komst in de zomer van 2021 heeft Feyenoord weer kleur op de smoel, staan er weer karakterjongens op het veld die niet alleen kunnen beuken, maar ook oogstrelend voetbal kunnen spelen.

Zeker afgelopen seizoen, toen Feyenoord het tot de finale van de Conference League schopte, moest het Legioen zich af en toe in de ogen wrijven door het wonder dat zich aan de Maas voltrok, en dit seizoen wrijven ze er nog harder in. Want met een bijna compleet nieuwe selectie staat Feyenoord fier bovenaan de eredivisie, dankzij wondercoach Arne Slot.

↑ 6. Cody Gakpo (vorig jaar: - )

De naam Cody Gakpo klinkt als die van een Afrikaanse prins, wat hij misschien ook had kunnen zijn met een vader uit Togo, maar in werkelijkheid is hij bijna Eindhovenser dan Philips. Geboren en getogen aldaar en als voetballer opgeleid en tot volle wasdom gekomen bij PSV. En, weten we na het WK voetbal, sterkhouder van Oranje waar we de komende tien jaar nog veel plezier van gaan beleven.

Kon deze zomer voor een godsvermogen (mogen we natuurlijk niet hardop tegen hem zeggen, zo gelovig als hij is) verkassen naar de Premier League, maar gaat binnenkort zeer waarschijnlijk alsnog, en voor misschien wel het dubbele van wat er voorheen voor hem werd geboden. Bij PSV hebben ze groot gelijk dat ze de poot stijf hielden: zo’n groeibriljant als Cody wordt maar eens in de zoveel jaar in Eindhoven geslepen.

→ 7. Peter Pannekoek (vorig jaar: 7)

Grappigste man van Nederland, durven we hier met droge ogen te beweren, want daar maken wíj natuurlijk geen grappen over. Dat zou wat zijn zeg, grappen maken over Peter Pannekoek: dat doet hij zelf tien keer beter dan wij. Alsof we naar Jonnie Boer gaan en zeggen hoe hij beter zijn vlees moet arroseren of dat hij beter niet basilicum in zijn bouquet garni kan doen: gewoon niet doen.

Maar we doen al zoveel niet meer sinds Peters eindejaarsconference van vorig jaar, zoals op het knopje van het stoplicht drukken. Wie die conference heeft gezien – wie niet eigenlijk? – die weet precies wat we bedoelen. Een cabaretier die impact heeft op de gehele samenleving, waar vind je ze nog?

↑ 8. Pieter Omtzigt (vorig jaar: 18)

Het was nou niet het jaar waarin politici werden bejubeld en overladen met complimenten voor hun inzet en hun harde werk – integendeel zelfs – maar in politiek zware tijden, waarin de kloof tussen Den Haag en het volk groter is dan ooit, is Pieter Omtzigt een baken van licht. Een dossiervreter met het bijtvermogen van een pitbull bovendien van wie het kabinet nog weleens slapeloze nachten wil krijgen.

Zoals Pieter ook al jaren slapeloze nachten heeft over de toeslagenaffaire die mede door hem tot op de bodem wordt uitgezocht, om over al die andere dossiers waar Pieter op kauwt, maar die door de meeste Kamerleden het liefst door de shredder worden gehaald maar te zwijgen. Pieter is met recht een volksvertegenwoordiger en dat kunnen maar weinig politici van zichzelf zeggen, helaas.

→ 9. Louis van Gaal (vorig jaar: 9)

Met matig voetbal zó ver komen op een WK voetbal, dan doe je als bondscoach toch iets goed. Niet dat Louis dat zelf nog niet weet: er zijn maar weinig mensen die zo verliefd op hun eigen spiegelbeeld zijn als Louis van Gaal. Hoe meer journalisten in Qatar zeggen dat ze fan van hem zijn en hoe meer mensen er voor hem in de perszaal zitten, hoe meer hij straalt. Maar, en dat is de positieve keerzijde: dat maakt hem op een vreemde manier ook een prettiger mens.

Want als je journalisten niet alleen als vijand ziet, maar af en toe ook als vriend, dan lach je je tanden bloot. Zelden hebben we Louis zo hard zien lachen als in Qatar. Kun je nagaan: en dan wordt hij ook nog behandeld tegen prostaatkanker.

↑ 10. John van den Heuvel (vorig jaar: 46)

Vlak na het verschijnen van zijn biografie John van den Heuvel: een leven lang extreme beveiliging zei hij in een interview met het NRC: “Ik zou al mijn succes inruilen voor mijn oude leven.” Daarmee doelde hij uiteraard, zoals de ondertitel van zijn boek al verraadde, op het feit dat hij bovenaan menig dodenlijst staat en dat zijn naam prijkt op menig kogel.

Omstandigheden die alleen maar erger zijn geworden sinds de moord op Peter R. de Vries en die in hevigheid ook niet zullen afnemen in het huidige klimaat waarin journalisten, en dan vooral misdaadverslaggevers zoals hij, moeten werken én leven. Hoezeer het feit dat hij extreem wordt beveiligd zijn leven en dat van zijn gezin ook beïnvloedt: zijn pen droogt nooit op. En de inkt waarmee hij schrijft is dikker dan het bloed dat in het criminele circuit stroomt.

Benieuwd naar de rest van de Echte Mannen Top 100 2022? Bekijk 'm in de nieuwste Panorama of check de lijst op Blendle.