Richard van Asdonck: vechtersbaas van de bajes

Een kleine greep uit de rits leerlingen die sportdocent Richard van Asdonck de afgelopen veertig jaar onder zijn hoede kreeg: 1. Peter la Serpe. Functie: huurmoordenaar. Beroemd vanwege zijn getuigenissen die Willem Holleeder achter de tralies brachten. 2. Aage M. Functie: kluiskraker. Bekend wegens het beroven van tientallen kluizen met zijn thermische lans. 3. Geurt R. Functie: lijfwacht van drugsbaron Klaas Bruinsma. Verdacht van mishandelingen, afpersingen, doodsbedreigingen en vernielingen.

Richards tegenstander van vandaag: Ryan Claus. Functie: Panorama-verslaggever. Strafblad: geen. Zwaarste misdrijf: op een noodknopje in een tramtunnel drukken tijdens Koningsdag onder invloed van zestien glazen bier. Strafeis: een half nachtje cel plus 119 euro boete voor het niet kunnen tonen van een ID-bewijs. In de sporthal is iedereen gelijk, zullen we maar zeggen.

In sta in een vechtkooi met tegenover mij diezelfde Richard van Asdonck. Een man die meer vechtsporten beheerst dan ik zou kunnen opnoemen. Richard mag dan niet heel groot zijn, hij bezit wel een blik die zegt: niets flikken. En waarom zou ik ook? Deze sportlegende uit Breukelen is een levensgevaarlijke karateka, een onnavolgbare specialist in Krav Maga en – misschien nog wel het engste – een keiharde sportdocent die veertig jaar les gaf aan bajesklanten, beroepscriminelen én bewaarders. Daarover schreef hij afgelopen jaar zijn boek, Veertig Jaar Vóór de Tralies - het ‘dubbelleven’ van een vechtsporter. “Wel gek hoor, een boek over je eigen leven,” relativeert de bescheiden sportfanaat in zijn eigen sportschool in Breukelen. “Ik wilde gewoon mijn verhaal optekenen voor mijn kinderen om ze een indruk te geven wat het werk van hun vader allemaal inhield.”

Het mes op de keel

Maar nu eerst een privéles zelfverdediging van de geboren Breukelaar. “Ik ga nu een mes op jouw keel zetten. Gewoon blijven staan.” Oké, geen langzame opbouw dus. We duiken direct in de actie.

“Tjezus, dat ding voelt best scherp, Richard,” sputter ik, mijn bibberende stem onderdrukkend. “Hij is wel nep toch?” Richard grijnst en drukt vervolgens het mes nog steviger tegen mijn adamsappel.

“Wat zou jij in deze situatie doen?” vraagt de instructeur dwingend.

“Al sla je me dood,” mompel ik. Richard: “Logisch nadenken.”

“Logisch nadenken? Ik heb een mes op mijn keel!”

We draaien de situatie om.

Richard geeft mij het mes. “Zet dat ding nu eens op mijn keel.

Kom, stevig drukken.” Onwennig druk ik het steekwapen tegen de rimpelige keel van de vechtersbaas. “Kom op, harder.” Ik zet meer druk. Dit voelt akelig. “Ik wil je geen pijn doen,” zeg ik. Richard is niet onder de indruk. “Schei uit man! Drukken!” Als het pijnpunt is bereikt, vraagt hij met geknepen stem: “Wat zou jij nu moeten doen om mij te verwonden?” Zonder te antwoorden beweeg ik mijn arm zijwaarts, in een poging Richards tere keeltje dan ook maar helemaal open te snijden. Zogenaamd. Anderhalve seconde later sta ik drie meter naar achteren, zelf happend naar lucht, met een godsgruwelijke pijn aan mijn keel. “Hè?! Wat gebeurde daar nou in godsnaam??” vraag ik beduusd. Richard herhaalt het kunstje in slow motion, maar dan nog gaat het allemaal te snel om te bevatten.

GREG EN JESSE REMMERS, PETER LA SERPE, AAGE M., ARI OLIVIER: RICHARD HEEFT BERUCHTE MOORDENAARS EN MEESTEROPLICHTERS ONDER ZIJN HOEDE GEHAD

Zelfverdediging wordt hier, in Sportschool Van Asdonck, tot kunstvorm verheven. “Dit is dus Krav Maga,” zegt Richard. “Een zelfverdedigingstechniek uit Israël.

Tussen 2003 en 2011 reisde ik minimaal twee weekenden per maand naar Milaan, Gdansk of Genève om met de beste experts in Krav Maga te trainen. En geloof mij, die oefeningen gingen er een stuk steviger aan toe. Daar deinzen ze er niet voor terug met echte messen en pistolen te trainen. Pas als je echte paniek of angst nabootst, leer je om te gaan met het gevoel van ongemak. En vooral er zo snel mogelijk uit te raken, terug in je cognitie. Dat is de filosofie. Trucjes zijn leuk, maar zelf verdediging gaat over bewustwording, proactief denken en oplossingsgericht handelen.” Richard kan het weten. Zijn hele leven stond in het teken van vechtsport, met de nadruk op sport. “Messteken worden bijna altijd toegebracht in een driftbui,” gaat hij verder. “Ik heb ze zoveel gezien in mijn lessen: jongens die vastzaten voor steekincidenten. In hun dossiers las ik dan iedere keer over tientallen messteken. Een van mijn ‘studenten’ had zelfs een vrouw 114 keer gestoken. Kortom: zet je ego opzij en bedenk wat je horloge, je schoenen of je geld je waard is.”

Alles wat Richard vertelt, doceert of laat zien, is geboren uit ervaring. Zijn leven als sportinstructeur in het gevangeniswezen begon ruim vier decennia geleden. In 1981 om precies te zijn, toen hij als groentje voor de eerste keer de Bijlmerbajes betrad. Zijn taak: de boeven aan het bewegen zien te krijgen. “Die eerste keer vergeet ik nooit,” blikt hij terug, hangend in de wand van zijn vechtkooi. “Liep ik dan ineens, een jonkie van 26 jaar uit een dorpje, tussen de grote penoze van Amsterdam. Allemaal zware jongens voor mijn neus. Tyfuslijer dit, kolerelijer dat. Meteen ruzie hoor, in die eerste les. Een paar van die gasten blokkeerde zelfs de uitgang met een bezemsteel. Toen kneep ik ’m wel even, ja. Het liep af met een sisser, maar ik reed die avond naar huis en dacht: ik ga nooit meer terug. Die eerste maanden waren echt een leerproces.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.