Ogen en oren van de zee: mee met de KNRM in IJmuiden

Corrie, een storm van apocalyptische omvang, heeft het op haar heupen op de Noordzee. Vanuit Schotland raast ze richting de Nederlandse kust, met windstoten tot wel 120 kilometer per uur. De golven die ze veroorzaakt bereiken de hoogte van een bescheiden rijtjeshuis, alles wat zich nu op het water bevindt is een speelbal van de zee.

Het is 31 januari van dit jaar, in onze kustprovincies is code geel afgekondigd vanwege het onstuimige weer. Bij de Koninklijke Nederlandse Redding Maatschappij (KNRM) in IJmuiden kijken ze naar buiten; naar de lucht, naar het water. Is dit nou zo’n dag waar ze het hele jaar door voor trainen? Moeten ze straks met gevaar voor eigen leven het water op om het leven van een ander te redden? Er zijn namelijk altijd mensen op het water, of de zee nu zo glad is als een spiegel of een op hol geslagen centrifuge zoals nu. Vooral op vrachtschepen, schepen die normaal wel tegen een windstootje kunnen.

Dan gaat opeens de pieper af. De kustwacht meldt dat de Julietta D, een bulkschip van 190 meter lang en 28 meter breed dat onder Maltese vlag vaart, in zwaar weer verkeert. Letterlijk. Het anker is niet opgewassen tegen de kracht van de elementen en raakt los van de bodem. Als drijfhout ligt het schip op het water, de golven doen ermee wat ze willen. Donny Plug telt de manschappen: twee, vier, zes. Precies genoeg. Op naar de reddingboot, er is geen tijd te verliezen. Niet alleen om de bemanning van Julietta D te bevrijden uit hun benarde situatie, maar ook omdat de stuurloze reus linea recta op een booreiland afstevent. Als dat wordt geraakt, is de omvang van de ramp niet te overzien.

Zeewater in het bloed

Donny Plug (39) is net als zijn broer Maikel (41) en zijn vader Peter vrijwilliger bij de KNRM in IJmuiden. Natúúrlijk zitten ze bij de KNRM, want bij de familie Plug stroomt zeewater in het bloed. Iedereen is hier geboren en getogen aan de Noordzee en niemand moet eraan denken om ook maar één centimeter buiten de gemeentegrens te gaan wonen. De zee is hun leven, zegt Donny:

“Toen ik een jaar of 15 was, voer ik al op een kotter.”

Maar daar lag zijn hart niet.

Dat lag veel meer bij de zorg voor anderen, bij het redden van mensen en dieren op het water. Sinds vier jaar is hij vrijwilliger bij de KNRM, naast zijn werk bij een verpakkingsbedrijf aan de overkant van de reddingsmaatschappij. De KNRM past hem als een jas:

“Als de pieper gaat, spuit de adrenaline door mijn lijf.”

‘JE WEET NOOIT WAT JE KAN VERWACHTEN OP ZO’N MOMENT. HOEVEEL MENSEN ZIJN ER AAN BOORD? ZIJN ER GEWONDEN?’

Zoals tijdens storm Corrie. De beelden van de reddingsoperatie staan op YouTube, maar toch kun je je er geen voorstelling van maken als je niet zelf op die reddingboot zat. De blik in de ogen van de KNRM’ers die op de melding afgaan zegt genoeg. Geen doodsangst, maar pure focus. Ontzag voor de kracht van de natuur, maar ook de wil om dwars door de golven de bemanning van de Julietta D in veiligheid te brengen. Donny: “Je weet nooit wat je kan verwachten op zo’n moment. Hoeveel mensen zijn er aan boord? Zijn er gewonden? Hoe ver is dat schip nog van dat booreiland verwijderd? En hoe snel nadert hij?” Hij durft het bijna niet te zeggen, maar situaties als deze geven Donny een kick, zeker als iedereen er zonder kleerscheuren van afkomt. Met behulp van meerdere reddingboten uit de regio en zelfs met de inzet van een reddinghelikopter worden alle achttien bemanningsleden van het stuurloze schip gered. Ook het booreiland blijft uiteindelijk buiten schot: als Corrie afzwakt, sleept een bergingschip van baggermaatschappij Boskalis de Julietta D naar rustiger water voordat het op de kust bij het Zuid-Hollandse Monster kan botsen.

Zo ver is het schip namelijk al afgedreven naar het zuiden. Donny kan zich nog elke seconde van die actie herinneren, vooral ook het moment dat hij en de vijf andere KNRM’ers van boord stapten en hun hartslag weer enigszins was gedaald: “Dan kijk je elkaar toch even aan, zo van: wat was dat dan toch? Dan kun je nog zo’n grote kerel zijn, maar dan slik je wel even.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.