De liquidatie van xtc- en wapenhandelaar Robert Knufman

Op zaterdagnacht 12 augustus 2007 rond 01.45 uur wandelt een kleine man met een zwarte capuchon en een vuurwapen in zijn hand café Jong Zuid aan de Ruysdaelkade in Amsterdam-Zuid binnen. Hij richt zijn pistool direct op Amsterdammer Robert ‘Bassie’ Knufman (1974) en vuurt van zeer dichtbij een kogel af. Het slachtoffer valt direct op de grond. Tientallen bezoekers zijn getuige van de schietpartij en zien hoe de schutter te voet in de nacht verdwijnt. Knufman belandt zwaargewond in het ziekenhuis waar hij enkele uren later aan zijn verwondingen bezwijkt. Doordat het slachtoffer van zeer dichtbij door zijn hoofd is geschoten, gaat de politie direct uit van een afrekening in het criminele milieu. Knufman was immers een bekende van politie en justitie, maar waarom hij dood moest weet de politie dan nog niet.

Olivier Dutilh, chef Zware Criminaliteit van de Amsterdamse politie, zegt vlak daarna: “De schutter liep regelrecht op het slachtoffer af en schoot hem door het hoofd. Daarna is hij snel de hoek om gelopen. Wij leiden daaruit af dat het ging om een doelgerichte afrekening.” De schutter is spoorloos en vrijwel onherkenbaar omdat hij een capuchon draagt. Op bewakingsbeelden is hij vaag te zien, maar de beelden zijn van dermate slechte kwaliteit dat de zaak niet rondkomt. Ondanks de tientallen getuigen op de plaats delict.

Politiechef Dutilh zegt dat hij zich kan voorstellen dat mensen erg zijn geschrokken, maar dat de politie toch nog heel graag getuigen zou spreken. Hoewel buurtbewoners in het weekend van de liquidatie nog klaagden over geluidsoverlast rond café Jong Zuid, is volgens de politie vooralsnog niets gebleken van enig verband tussen de liquidatie en de reputatie van het café.

Beruchte kroeg

Café Jong Zuid heette voorheen café Jan Steen en was een beruchte penozekroeg. Gasten als Willem Holleeder, Sam Klepper en John Mieremet kwamen er en ook de beruchte ‘Jongens van Zuid’ hingen er rond: een groep jongere Amsterdamse criminelen onder leiding van Gwenette Martha, de broers Etou’s en Boneka Belserang, Clyde Lewis en Clyde de Jezus. Zij kwamen allemaal – op Etou’s Belserang na – door vuurwapengeweld om het leven. In café Jong Zuid werden plannen gesmeed en besproken. Roken kon nog gewoon, drank en drugs vloeiden rijkelijk. Op een knokpartij meer of minder keek niemand op. Naast criminelen kwamen er ook veel prostituees die in de nabijgelegen rosse buurt achter het raam zaten. Jong Zuid ging ruim zeven jaar geleden dicht. Anno 2022 zit op de hoek van de Ruysdaelkade met de Eerste Jan Steenstraat het restaurant Cannibale Royale. Niets herinnert nog aan het ooit roemruchte café in de Amsterdamse Pijp waar vijftien jaar geleden een kille liquidatie plaatsvond.

Rond 23.30 uur die zaterdagavond in augustus 2007 verlaat Robert Knufman een kroeg aan de Ruysdaelkade en om 01.00 uur parkeert hij zijn auto voor café Jong Zuid, waar hij wat gaat drinken. Drie kwartier later is hij dood. Waar was hij in de tussenliggende anderhalf uur tussen twee kroegen? Twintig minuten voor zijn dood gaat Knufmans mobiele telefoon. Degene die hem het laatst belt is de Amsterdamse beroepscrimineel en collega-wapenhandelaar Lucas Boom (die uiteindelijk zelf in juni 2015 wordt doodgeschoten in Zaandam). Boom gold als een vertrouweling van Willem Holleeder.

In februari 2008, een half jaar na de cafémoord, meldt de politie dat Knufman al jaren handelde in drugs en wapens. Hij lijkt na een conflict over wapens te zijn geliquideerd. Knufman was volgens de recherche een bekende in de Amsterdamse onderwereld en stond in nauw contact met een bekende Amsterdamse crimineel. In Knufmans kleding vindt de recherche een mobiele telefoon met daarin een lijst met wapens en bijbehorende prijzen. Het Parool schrijft dat Knufman op de dag voor de liquidatie aan vriendinnen en kennissen vertelt dat hij ‘diep in de shit zit’, maar wat voor problemen en met wie hij die heeft, zegt hij niet.

Wapenvondst

Robert Knufman wordt in 2003 tot vijf jaar cel veroordeeld voor deelname aan een criminele organisatie die grote partijen xtc exporteert naar de VS, Duitsland en Frankrijk. Op de dag van zijn arrestatie vindt de recherche een partij xtc, vuurwapens en traangasgranaten in een verborgen ruimte onder het bad in het huis van zijn moeder in Amsterdam-Zuid. Knufman komt eind 2006 vrij. Het ligt voor de hand dat hij in de problemen komt door de vondst bij zijn moeder.

In oktober 2008 blijkt dat de recherche er niet in slaagt de moord op te lossen. Het onderzoeksteam dat met de liquidatie is belast, wordt opgeheven. Hoewel een conflict over wapenhandel het motief voor de liquidatie lijkt, slaagt de recherche er niet in om de schutter en opdrachtgever te achterhalen. Op de kogelhuls die na de schietpartij in de kroeg is aangetroffen zit DNA van een man, maar na een jaar intensief onderzoek blijft een match uit. Tóch duikt er een naam op als mogelijke schutter. Het gaat om York M., die inmiddels vijftien jaar celstraf uitzit voor het beschieten van de Amsterdamse rechtbank met een anti-tankraket in 2011, het neerschieten van een 17-jarige jongen in de Ferdinand Bolstraat in De Pijp en verboden wapenbezit. Het gerechtsgebouw raakt bij de nachtelijke aanslag zwaar beschadigd doordat het projectiel ontploft tegen een muur. Niemand raakt gewond. De recherche verdenkt Lucas Boom ervan de opdrachtgever te zijn van de rechtbankaanslag, maar tot een vervolging komt het niet.

York M. was verdachte in het moordonderzoek rond Knufman, maar volgens voormalig misdaadsite Crimescene.PRO liep dat onderzoek naar M. destijds vast. Volgens de politie is er een afdoeningsbeslissing over de zaak genomen. Dat duidt er mogelijk op dat de zaak-Knufman tegen York M. voorwaardelijk is geseponeerd.

Tijdens een zitting in de zaak van de rechtbankaanslag in 2013 bekent de dan 25-jarige York M. het bezit van een vuurwapen. “Ik sta op een dodenlijst. Ik zal de komende jaren ook een wapen dragen. Logisch toch?” aldus M. in de rechtbank. Waarom hij op een dodenlijst staat weet hij niet, maar naast Knufman heeft M. wel meer vijanden.

York M. werd samen met de in 2017 geliquideerde crimineel Jaïr Wessels verdacht van een liquidatiepoging op motorclub Satudarah-kopstuk Etou’s Belserang in 2011. Die mislukt doordat Belserang het tweetal in een gestolen Audi bij zijn woning in Amstelveen ziet zitten en in zijn gepantserde BWM zélf de achtervolging inzet op zijn belagers. Met snelheden tot boven de 200 kilometer per uur crasht de Audi met daarin York M. en Jaïr Wessels bij de afrit Zwanenburg. Justitie eist negen jaar cel tegen de twee Amsterdammers voor de liquidatiepoging, maar in 2013 spreekt de rechtbank hen vrij wegens gebrek aan bewijs. Volgens de rechtbank is op grond van allerlei bewijsmateriaal wel duidelijk dat het duo bezig was met het voorbereiden van een misdadig doel. Maar welk concreet doel dat was, is volgens de rechtbank niet vast te stellen. Ook in hoger beroep volgt vrijspraak. De bekende criminelen Danny K. en Dick V. werden door justitie verdacht het brein te zijn achter deze mislukte aanslag. Lucas Boom was volgens het OM de ‘moordmakelaar’. Een vervolging voor alle verdachten blijft echter uit.

Gelekt A4’tje

In 2011 lekt na de liquidatie van topcrimineel Stanley Hillis geheime politie-informatie uit waarin de moord op Robert Knufman figureert. Hillis zou het papiertje bij zich hebben gehad toen hij geliquideerd werd in de Amsterdamse Fizeaustraat. Of dat echt zo is, blijft onduidelijk. In het gelekte A4’tje van de Nationale Recherche staat allerlei losse, oncontroleerbare info van de Criminele Inlichtingeneenheid (CIE). De informatie heeft te maken met een lopend onderzoek van de Nationale Recherche naar enkele kopstukken van de Amsterdamse Hells Angels. Die staan volgens de CIE-info in contact met Cömert E. Deze Turks-Amsterdamse crimineel was volgens het gelekte A4’tje ‘dik bevriend met Robert Knufman’ en heeft ‘mogelijk de rol van Knufman na diens dood op zich genomen’. In de geheime info staat ook dat de stiefzoon van Stanley Hillis, Ryan van der V., een goede bekende was van Knufman. “Hij belt als eerste herhaaldelijk vanaf de PD Knufman (café Jong Zuid dus, red.) naar het nummer van Lucas Boom.” In de CIE-info staat ook dat Knufman contacten had ‘met een Spaanse Hells Angel in het dope traject Spanje-Nederland’. Daarnaast figureren tal van Amsterdamse onderwereldfiguren in de drie pagina’s, waaronder Danny K., Dick V., Houssine ‘Hoes’ Ait S. en Delano B. Wie de zeer gevoelige informatie heeft gelekt en met welk doel blijft echter geheel onduidelijk.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.