“Mama, ik houd van u. Zorg goed voor mijn kinderen.” Met die woorden overlijdt de 39-jarige Sharida vorig jaar februari in de armen van haar moeder Julie Hari (59), nadat ze een BBL-operatie en buikwandcorrectie heeft laten doen in Turkije. Ze laat drie kinderen van 15,14 en 11 achter.
Het is kerst 2020 als Sharida haar moeder vertelt dat ze van plan is om een cosmetische ingreep te laten doen in Turkije, aan haar billen en buik. Ze heeft een slappe buikhuid door de bevallingen en daar is ze niet blij mee. “Natuurlijk was ik geen voorstander van deze operatie, maar ik snapte haar wel. Je hoopt alleen niet dat je kind een dergelijke ingreep in het buitenland laat doen.” Sharida boekt de operatie via een Instagramaccount van de Turkse arts Aydin Tekgöz, bij wie het vele malen goedkoper is dan in Nederland. Hari besluit mee te gaan naar Turkije en probeert de ingreep tot het laatste moment uit het hoofd van haar dochter te praten.
Op de dag dat Sharida geopereerd moet worden in het academisch ziekenhuis Istinye Üniversite Hastanesi, waar Tekgöz volgens Hari een kamer huurde, staan er volgens haar moeder zo veel operaties gepland dat de ingreep wordt uitgesteld. “De arts gooide het op corona, maar we waren op het vliegveld nog negatief getest.”
Twee dagen later is het zover en gaat Sharida onder het mes. Van goede zorg na de operatie is volgens Hari geen sprake. Ook is Sharida niet aangesloten op hartbewaking en druppelt het infuus amper. Hari besluit een aantal dagen na de operatie met haar dochter over de gang van het ziekenhuis te lopen, om trombose te voorkomen. Op de grond liggen sigarettenpeuken en stof. Het is er allesbehalve schoon.
“Halverwege het lopen kreeg Sharida het steeds warmer. Ik heb haar terug in bed gezet, de ventilator hoger gezet en ben hulp gaan halen. De wond zag er ook slecht uit, het rook niet fris. Er kwam een zuster, maar volgens haar was er niks aan de hand.” Ondertussen wordt de huid van Sharida steeds grauwer. Pas als ze in haar moeders armen ligt en het al anderhalf uur niet goed gaat, komen er artsen en verpleegkundigen de kamer in gerend. “De beveiliging zette mij de kamer uit en ik hoorde pas na zes uur wat ik allang wist: Sharida was overleden. Ik zag haar terug in een lijkzak in het mortuarium.”
Met rug tegen de muur
Na de dood van Sharida volgt geen gesprek met de nabestaanden. Hari krijgt slechts een appje van dokter Tekgöz: “Sorry for your loss.” Volgens een medisch rapport zou Sharida zijn overleden aan een longembolie, veroorzaakt door vetbolletjes in de bloedbaan.
“Elke nacht word ik zwetend wakker en vraag ik mij af of ik als moeder wel mijn best heb gedaan. Maar wat had ik anders moeten doen?” Hari laat het er na de operatie niet bij zitten en neemt contact op met verschillende Nederlandse instanties, de ambassade en advocaten. Het vinden van een geschikte advocaat blijkt een lange zoektocht. “Ik heb geen rechtsbijstandverzekering en een goede advocaat is duur. Ik heb lang met mijn rug tegen de muur gestaan.”
Maar Hari is nog niet klaar met vechten voor gerechtigheid. Om anderen voor een dergelijke ingreep te behoeden, te voorkomen dat er nog meer slachtoffers vallen en om vrouwen die tóch voor een cosmetische operatie in het buitenland kiezen de juiste nazorg te kunnen bieden, wil ze met Sharida’s nicht een stichting beginnen. Om dit te kunnen financieren, is ze een online een crowdfunding gestart via GetFunded. “Ik begrijp niet dat de Nederlandse politiek dit soort gevaarlijke operaties in het buitenland toestaat. Ik kan pas rusten als dit wordt aangepakt.” Voor vrouwen die dezelfde operatie als haar overleden dochter overwegen, heeft Hari een duidelijke boodschap: “Doe het niet en omarm wie je bent. Laat je je toch opere ren? Doe het dan in Nederland, waar de zorg beter is geregeld en andere procedures gelden.”
Dokter Tekgöz, die de operatie op Sharida heeft uitgevoerd, is per mail gevraagd of hij zich kan vinden in het verhaal van haar moeder. Hier werd niet op gereageerd. De Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zegt niks te kunnen betekenen voor patiënten die in het buitenland cosmetische ingrepen ondergaan. “Wij gaan alleen over operaties in Nederland,” zegt een woordvoerder desgevraagd.
Sinds de invoering van de Wet kwaliteit klachten en geschillen zorg (Wkkgz) in 2016 vallen niet alleen de cosmetisch artsen onder het toezicht van de IGJ, maar ook de schoonheidsspecialisten. “Maar zodra patiënten voor een operatie in het buitenland kiezen, valt de verantwoordelijkheid onder de zorgverlener daar. Het is belangrijk dat iemand zich vooraf goed laat informeren over de risico’s.”
Niet tegen te houden
Plastisch chirurgen voeren wereldwijd steeds meer BBL-ope-raties uit. Het aantal ingrepen is in de periode van 2015 tot en met 2019 met 77,6 procent toegenomen. Eén op de 3000 patiënten overlijdt hieraan. Dat is van alle cosmetische ingrepen het hoogste sterftecijfer. De Nederlandse Vereniging voor Plastische Chirurgie (NVPC) en de Nederlandse Vereniging voor Esthetische Plastische Chirurgie (NVEPC) trokken daarom in 2018 aan de bel.
Maar wat maakt de BBL de meest risicovolle cosmetische ingreep? Plastisch chirurg Ali Pirayesh, eigenaar van privékliniek Amsterdam Plastic Surgery, ex-bestuurs-lid van de NVPC en voorzitter van de NVEPC, legt uit dat er (na liposuctie) bij het inbrengen van eigen lichaamsvet vetbolletjes in de bloedbaan kunnen komen. Hierdoor kan er een long- of hersenembolie ontstaan waaraan de patiënt kan overlijden. “Vanwege het hoge risico op complicaties is de BBL een operatie die alleen door heel ervaren plastisch chirurgen kan worden uitgevoerd en alleen in de juiste omstandigheden, met steriele en goed uitgeruste operatiekamers en met de juiste behandelmethode, van intake tot nazorg. In goedkope klinieken in Colombia en Turkije werken ook goede artsen, maar er wordt altijd ergens mee gemarchandeerd om de prijs betaalbaar te kunnen houden, wat weer ten koste gaat van de kwaliteit. Patiënten kunnen vervolgens te maken krijgen met een waterval van ellende, waar wij als NVPC en NVEPC voor willen waarschuwen. Artsen in het buitenland gaan vaak verder dan wij in Nederland, waar we strikte richtlijnen hebben over hoe er veilig gewerkt kan worden, met welke instrumenten, waar er sprake is van een verplichte bedenktijd en een toegestaan BMI.”
Zelf voert dokter Pirayesh gemiddeld eens in de twee maanden een BBL-operatie uit. “Maar ik stuur ook regelmatig dames weg, omdat ze me te duur vinden (een BBLoperatie in Nederland kost vanaf 10.000 euro, red.) of omdat ik hun verwachtingen niet kan managen. Ik voer uitsluitend BBL’s uit met een klein tot middelgroot volume; ik leg de dames uit dat een achterwerk zoals dat van Kim Kardashian of Jennifer Lopez een utopie is, die maar gedeeltelijk haalbaar is. West-Europese vrouwen krijgen naarmate ze ouder worden plattere billen en die kunnen wij op een verantwoorde manier meer volume geven. Het socialemediaideaal van enorme ronde billen, die meestal ook nog eens door een filter en photoshop zijn gehaald, daar helpen we vrouwen niet bij. Daar zitten te veel risico’s aan vast.” Maar als vrouwen toch zo’n Kim Kardashian-achterwerk begeren, zijn ze door niets en niemand tegen te houden, is zijn ervaring. “De meesten gaan dan gewoon naar het buitenland voor een goedkope, risicovolle operatie.”
Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.
- ANP, iStock