Het mysterie van de bivakmutsmoord

Het Zuid-Limburgse Kerkrade. Daar, boven op een heuveltje aan de rand van het centrum en pal naast het treinstation, ligt een groot kerkhof. Met daaraan grenzend een idyllisch gelegen kapelletje. Een plek voor rust, pais en vree en waar overledenen worden herdacht; een soort bedevaartplaats.

Een groot aantal Kerkradenaren ligt er begraven. Terwijl vogeltjes kwetteren en rondvliegen, knielt een man bij het graf van een van zijn gestorven dierbaren. Hij veegt zuchtend een traan van zijn gezicht. Een aandoenlijk gezicht. De pijn van het verlies en de dood hebben de Kerkradenaar in zijn greep. Wat hij mogelijk niet weet: een vijftigtal meter verderop is sprake geweest van een heuse moord.

Op het weggetje aan de rand van het kerkhof kan op woensdagmorgen 9 maart rond 7.30 uur een wandelaar zijn ogen niet goed geloven wanneer hij toevallig naar het struikgewas kijkt en zijn hond onrustig doet door driftig aan de lijn te trekken. Ziet hij dat nou goed? vraagt de voorbijganger zich af. Zijn brein draait op volle toeren en zijn hart klopt in de keel. Wanneer hij ietsje dichterbij gaat kijken, krijgt de Kerkradenaar de schrik van zijn leven. Een drietal meter verderop ligt een stoffelijk overschot, dat is gewikkeld in een soort van zeil. Zijn hoofd met zwarte haardos steekt er deels uit. De verbijsterde wandelaar belt meteen 112. Niet veel later is het een komen en gaan van in allerijl gealarmeerde rechercheurs rond de plek die aan de Nullanderbergsweg ligt.

De sfeer is kort na de vondst van het dode lichaam ietwat gespannen onder de talloze opgetrommelde speurders. Een grote groep agenten probeert met man en macht alle mogelijke paadjes met rood-wit politielint af te sluiten om pottenkijkers op afstand te houden en zo eventuele (dader)sporen niet uit te wissen en veilig te kunnen stellen. Niets wordt aan het toeval overgelaten.

Verbijstering en verdriet

Al vrij snel is voor de recherche duidelijk dat het slachtoffer met een vuurwapen om het leven is gebracht. De Limburgse speurders weten verder rap de naam van de doodgeschoten man te achterhalen: Abdelaziz El Aâmri, door intimi vaak Aziz genoemd. De dertiger, die zes broers en zussen en Marokkaanse ouders heeft, is sinds vorig jaar zomer vader van een dochtertje, waar hij en zijn geliefde vrouw erg blij mee zijn. Toch gaat het leven voor de Limburgse Noord-Afrikaan niet helemaal over rozen. Hij huurt samen met zijn eega een klein appartementje aan het Dr. Ackensplein in Kerkrade, vlak bij de grens met Duitsland. Het stel leeft van een uitkering en heeft het daardoor financieel niet makkelijk. Het is iedere dag weer op de kleintjes letten.

Hemelsbreed ligt het woonadres van de vermoorde Kerkradenaar dik twee kilometer van de plek waar hij dood is gevonden. Het appartementje is onderdeel van een ietwat smoezelig uitziend pand aan de rand van het plein. Twee mannen van middelbare leeftijd, die liever anoniem willen blijven, kijken vanaf een afstandje toe en bespreken de gewelddadige dood van hun buurtbewoner. Geschrokken schudden zij hun grijzende hoofden.

Dan vertelt een van de twee mannen, terwijl hij een hijs van zijn sigaretje neemt: “Aziz zag je hier soms rondlopen, hij was altijd heel aardig. Trots op zijn jonge dochtertje was hij zeker, dat merkte je aan hem. Het is toch verschrikkelijk dat hij op zo’n gewelddadige manier uit het leven is gerukt. Dat hij banden met de onderwereld had, daar hebben wij nooit wat van gemerkt.”

Een goede vriendin probeert haar verbijstering en verdriet over de moord op haar werkloze vriend onder woorden te brengen. “Er zijn kennelijk redenen voor hem geweest om keuzes te maken die behoorlijk fout zijn afgelopen. Maar dit had Aziz natuurlijk niet verdiend.”

De recherche trekt vanaf minuut één van het onderzoek alles uit de kast om deze moordzaak opgelost te krijgen. Daarom wordt onder anderen de echtgenote van het slachtoffer gehoord. Zij krijgt de bekende vragen voorgeschoteld als ‘had Aziz vijanden?’ en ‘had hij met iemand problemen die een motief voor de moord kunnen zijn?’ De vrouw weet echter niks noemenswaardigs te onthullen over mogelijke verdachten.

Om de laatste uren van Aziz’ leven in kaart te brengen, maken de rechercheurs een tijdlijn van zijn laatste uren. Die begint op dinsdag 8 maart rond middernacht, als El Aâmri een sigaretje gaat roken bij een bovenbuurman. Via het inpandige trappenhuis loopt hij naar de bovenverdieping. Zijn gastheer begroet Aziz hartelijk en laat hem binnen. Vrijwel meteen steken de mannen de hens in een peukje. Gewoon voor de gezelligheid even wat babbelen. Thuis paffen vindt El Aâmri niet verstandig in verband met de gezondheid van zijn dan zeven maanden oude dochtertje. De Kerkradenaar oogt ontspannen, er blijkt niks van enige angst. Vaker die nacht wordt er gelachen. Maar toch moet er iets door het hoofd van El Aâmri gespeeld hebben. Tenminste, daar lijkt het achteraf gezien op.

Enkele uren later blijkt hij te zijn vermoord. Als een beest afgemaakt met pistoolschoten. De grote vraag is: wat is er ergens tussen 3.00 uur en 7.30 uur tijdens die fatale nacht precies gebeurd? Tijdens onderzoek op het lichaam van El Aâmri zien de speurders iets opmerkelijks: hij heeft een opgerolde bivakmuts om zijn hals, een kledingsstuk dat je doorgaans meestal gebruikt om foute dingen te doen. De partner van El Aâmri verklaart tegenover de politie niks te hebben afgeweten van criminele praktijken van haar man. Tijdens het verdere speurwerk weten de opsporingsdiensten nog iets opvallends boven water te halen. Dat heeft te maken met een incident tijdens diezelfde nacht dat Aziz is verdwenen. Bewoners van de Heerlense wijk Vrieheide, een plek op ongeveer tien kilometer van Kerkrade waar het vaker niet pluis is, horen rond 4.45 uur plots keiharde knallen op straat. Mensen zitten geschrokken rechtop in bed, sommige kijken stiekem door de ramen wat er op straat loos is.

De knallen zijn afkomstig van vuurwapens: beng, beng, beng. Twee jongens schreeuwen daarna in de Rozestraat iets over een ‘gun’, zo verklaren getuigen later tegen de politie. Het scenario dat Aziz op die plek is neergeschoten behoort tot een van de scenario’s waar de recherche rekening mee houdt.

Het zou overigens zomaar kunnen dat de politie over meer informatie beschikt, maar die in het belang van het onderzoek nog onder de pet houdt. In dit scenario zou het stoffelijk overschot hierna naar de dumpplek in het zogeheten Hambos in Kerkrade zijn gebracht.

Heeft een zilverkleurige bestelbus hier iets mee te maken? Die werd namelijk even na zes uur, kort voor de vondst van het lichaam van Aziz dus, dicht in de buurt van het bosgebied gezien door een getuige. De recherche houdt hier sterk rekening mee. De Nullanderbergsweg is immers met auto’s alleen maar toegankelijk voor bezoekers van de genoemde begraafplaats en gaat na enkele honderden meters over in een wandelpad, dus daar rij je niet zomaar even in. En al helemaal niet op zo’n vroeg tijdstip. Dat is op zijn minst verdacht te noemen, vindt men in de recherchekamer.

Op zoek naar een motief denkt de recherche ook aan een afrekening in de steeds harder geworden onderwereld. “Het slachtoffer is ergens in verzeild geraakt dat hem fataal geworden is,” zegt een woordvoerster van de Limburgse politie. “Door de minder florissante financiële situatie waarin hij verkeerde, heeft hij geprobeerd wat bij te verdienen. Dat is ons al duidelijk geworden in het onderzoek.”

Slapende honden

En dan zijn er nog de vele contacten met mensen uit Duitsland die Aziz tot kort voor zijn gewelddadige dood heeft gehad. Uit die hoek zou de moordenaar (moordenaars) ook kunnen komen. Het is een publiek geheim dat grensplaats Kerkrade een veelgebruikte doorvoerplek is voor grote partijen verdovende middelen uit bijvoorbeeld de haven van Antwerpen in de richting van Duitsland. Ook hier kijkt men op de burelen van de al wekenlang speurende politie en justitie in Zuid-Limburg heel nauwgezet naar.

Bronnen binnen het criminele circuit fluisteren dat Aziz mogelijk betrokken is geweest bij een ripdeal die compleet uit de hand zou zijn gelopen, en die de huisvader met zijn leven heeft moeten bekopen. Het feit dat het stoffelijk overschot van de doodgeschoten Kerkradenaar dicht bij zijn woonadres is gedumpt, zou er volgens insiders op kunnen duiden dat de dader of daders de opsporingsdiensten hebben willen misleiden door deze te laten denken dat het motief in de naaste omgeving van het slachtoffer gezocht zou moeten worden.

De Limburgse recherche wil zich over het verdere verloop van het moordonderzoek vooralsnog niet uitlaten. Een goede uitkomst daarvan staat natuurlijk voorop. Bovendien willen de speurders geen slapende honden wakker maken door over de voortgang van het speurwerk naar de verdachte(n) te praten, zeggen ingewijden binnen de opsporingsdiensten. Ondertussen wachten de nabestaanden met smacht op antwoorden op de vraag waarom hun geliefde Aziz op zo’n een brute manier het leven moest laten.

En dan zijn er nog de wandelaars die elke dag weer over de Nullanderbergsweg hun kilometertjes maken, met of zonder snuffelende hond. Ook zij zitten vol met vragen, zoals ‘is deze plek nog wel veilig om een rondje te lopen?’ Angst en onzekerheid zitten er bij hen goed in, blijkt uit de woorden van een wandelaar. “Je moet er toch niet aan denken dat je ’s morgens vroeg door dat bos loopt en er plotseling iemand met een vuurwapen voor je neus staat?”