Zelenski is voor niemand bang (en zeker niet voor Poetin)

Volodimir Zelenski is een man met vele talenten. Zo speelde hij in 2016, drie jaar voordat hij tot president van Oekraïne werd gekozen, vijf minuten lang piano met zijn geslacht. Google het maar eens, het YouTube-filmpje wordt panklaar in je schoot geworpen. Daarin zie je hoe hij samen met de andere helft van cabaretduo Kwartal 95 met zijn broek op de enkels achter een piano staat en met de handen in de lucht een wijsje speelt, terwijl zijn onderlichaam wild op en neer beweegt. Steeds wilder, steeds gekker. De Oekraïense kijker lag destijds in een deuk, de YouTube-kijker ook. Zelfs met de wetenschap van nu. Een veelzeggende reactie onder het filmpje:

“Dát is pas een president: bij Vladimir Poetin zal het dun door de broek gaan als hij dat apparaat van Zelenski ziet.” Dit lijkt alweer een leven geleden als je nu naar het Journaal kijkt en je Zelenski in een legergroen T-shirt en vest achter zijn bureau ziet zitten. Een paar weken geleden sprak hij zijn volk nog toe vanuit de straten van hoofdstad Kiev met een kogelvrij vest aan. Bewust voor de bekendste gebouwen van de stad, om aan te geven dat hij niet, zoals Poetin heel even beweerde, met de staart tussen de benen was vertrokken, maar dat hij er nog gewoon was. Om net als het overgrote deel van de Oekraïners te vechten tegen Rusland, de agressor die zijn land nu al weken onder vuur neemt. Op die beelden lijkt hij een ander mens dan de man achter die piano met zijn broek op halfzeven. De oorlog, de slachtoffers, de getroffen flatgebouwen, ziekenhuizen, theaters: elke Russische raket die er op zijn land valt tekent zijn gezicht. Zijn blotebillengezicht heeft allang plaatsgemaakt voor een getergd hoofd. Maar hoe meer groeven in zijn voorhoofd en rond zijn ogen verschijnen, hoe meer vastberaden hij is. Vastberaden om zijn grote rivaal, die al sinds de Maidan-revolutie van 2014 aan de deur staat te kloppen, de deur te wijzen. Want dat heeft hij zijn volk beloofd.

Niks gebbetje: Zelenski was bloedserieus toen hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap. Sterker nog: omdat hij zeker wilde weten dat het Oekraïense volk hem ook serieus nam en niet alleen voor de gein op hem stemde, schreef hij meteen na zijn inauguratie weer nieuwe verkiezingen uit. Zodat de mensen nu echt op hém stemden, en dan niet uit protest, maar om zijn ideeën. Een groot risico natuurlijk, want stel je voor dat iedereen opeens dacht: shit, maar dát was niet de bedoeling dat die gekke Zelenski het opeens voor het zeggen krijgt! Maar die gok pakte goed uit. Wat heet: nog veel meer mensen dan voorheen stemden op hem, waardoor Dienaar van het Volk vanuit het niks niet met 241, maar met 254 zetels in het Oekraïense parlement werd gekozen. Met Zelenski als grote roerganger. In eigen land is hij inmiddels een held, ook voor mensen die niet op hem stemden. Een tegenstemmer: “Een gekozen president ontpopt zich vaak tot clown, maar Oekraïne koos een clown die zich tot president ontpopt.”

Pro-Europees

Wanneer hij precies begon met het bloed onder Poetins nagels vandaan te halen, kunnen we beter aan Poetin zelf vragen als hij tijd voor ons heeft, maar het kan niet begonnen zijn bij de geboorte van Zelenski als politicus. Natuurlijk, Zelenski is pro-Europees, wil dolgraag toetreden tot de EU en de Navo en drukt daarmee alle knopjes bij Poetin in waardoor er, zo kunnen we nu rustig stellen, kortsluiting is ontstaan in Poetins hoofd. Maar de haat voor Zelenski moet al veel eerder zijn gegroeid, waarschijnlijk in een tijd dat Zelenski alleen nog maar grappen maakte over Russen, en dan vooral over de stereotiepe Russen uit het Sovjettijdperk dat Poetin zo graag in ere wil herstellen.

In Sovjettijden bestond er een comedywedstrijd, in de stijl van De Lama’s, waarin jonge cabaretiers het tegen elkaar opnamen wat grappen maken betreft. Die wedstrijd werd na de val van de Sovjet-Unie begin jaren negentig weer nieuw leven ingeblazen, met name in Oekraïne waar Zelenski ook aan meedeed en met zijn groep in 1997 zelfs de nationale titel binnensleepte. Vanuit die groep ontstond ook zijn cabaretduo Kwartal 95, en van daaruit weer een eigen productiemaatschappij die niet alleen cabaretprogramma’s en comedyseries produceerde, maar ook andere tv-series en -films en zelfs Oekraïense soapseries. Daarnaast tourde hij nog met Kwartal 95, veel meer in Moskou dan in Kiev trouwens, waar Poetin ongetwijfeld lucht van moet hebben gekregen. En kloppende aderen in zijn nek als Zelenski weer eens ‘de Rus’ op de hak nam.

Niks gebbetje: Zelenski was bloedserieus toen hij zich kandidaat stelde voor het presidentschap. Sterker nog: omdat hij zeker wilde weten dat het Oekraïense volk hem ook serieus nam en niet alleen voor de gein op hem stemde, schreef hij meteen na zijn inauguratie weer nieuwe verkiezingen uit. Zodat de mensen nu echt op hém stemden, en dan niet uit protest, maar om zijn ideeën. Een groot risico natuurlijk, want stel je voor dat iedereen opeens dacht: shit, maar dát was niet de bedoeling dat die gekke Zelenski het opeens voor het zeggen krijgt! Maar die gok pakte goed uit. Wat heet: nog veel meer mensen dan voorheen stemden op hem, waardoor Dienaar van het Volk vanuit het niks niet met 241, maar met 254 zetels in het Oekraïense parlement werd gekozen. Met Zelenski als grote roerganger. In eigen land is hij inmiddels een held, ook voor mensen die niet op hem stemden. Een tegenstemmer: “Een gekozen president ontpopt zich vaak tot clown, maar Oekraïne koos een clown die zich tot president ontpopt.”

Pro-Europees

Wanneer hij precies begon met het bloed onder Poetins nagels vandaan te halen, kunnen we beter aan Poetin zelf vragen als hij tijd voor ons heeft, maar het kan niet begonnen zijn bij de geboorte van Zelenski als politicus. Natuurlijk, Zelenski is pro-Europees, wil dolgraag toetreden tot de EU en de Navo en drukt daarmee alle knopjes bij Poetin in waardoor er, zo kunnen we nu rustig stellen, kortsluiting is ontstaan in Poetins hoofd. Maar de haat voor Zelenski moet al veel eerder zijn gegroeid, waarschijnlijk in een tijd dat Zelenski alleen nog maar grappen maakte over Russen, en dan vooral over de stereotiepe Russen uit het Sovjettijdperk dat Poetin zo graag in ere wil herstellen.

In Sovjettijden bestond er een comedywedstrijd, in de stijl van De Lama’s, waarin jonge cabaretiers het tegen elkaar opnamen wat grappen maken betreft. Die wedstrijd werd na de val van de Sovjet-Unie begin jaren negentig weer nieuw leven ingeblazen, met name in Oekraïne waar Zelenski ook aan meedeed en met zijn groep in 1997 zelfs de nationale titel binnensleepte. Vanuit die groep ontstond ook zijn cabaretduo Kwartal 95, en van daaruit weer een eigen productiemaatschappij die niet alleen cabaretprogramma’s en comedyseries produceerde, maar ook andere tv-series en -films en zelfs Oekraïense soapseries. Daarnaast tourde hij nog met Kwartal 95, veel meer in Moskou dan in Kiev trouwens, waar Poetin ongetwijfeld lucht van moet hebben gekregen. En kloppende aderen in zijn nek als Zelenski weer eens ‘de Rus’ op de hak nam.

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.