Schatzoeken met een metaaldetector: kunnen we goud vinden?

Ik sta in de woonkamer van Sebastiaan Hoogenberg, ergens in een kindvriendelijke woonwijk in Heerhugowaard. Al vijftien minuten staar ik naar de glazen vitrine in de hoek van zijn kamer. “Wat is dat?” vraag ik, wijzend naar een van de honderden uitgestalde voorwerpjes. “Dat is een embleem van een Duitse soldaat uit de Tweede Wereldoorlog,” antwoordt Sebastiaan. “En wat is dat?” vraag ik, wijzend naar een vreemdsoortig muntje. “Een Romeinse munt van dik twee eeuwen oud,” luidt het antwoord.

“En dat?” vraag ik, wijzend naar een klein, geel autootje. “Dat is een klein, geel autootje,” klinkt het. Het is niet de eerste keer dat Sebastiaan dezelfde vraag 84 keer krijgt voorgeschoteld, maar deze trotse verzamelaar heeft er wonderwel een groot plezier in om ze stuk voor stuk te beantwoorden. Het kinderlijke enthousiasme waarmee hij dat doet, is zelfs goed te verklaren: ieder pronkstukje in deze vitrine traceerde Sebastiaan met zijn metaaldetector op stranden, bossen en akkers. In tien jaar tijd raapte hij deze museumwaardige collectie eigenhandig bij elkaar.

“Ik heb altijd al een fascinatie voor gehad voor metaaldetectie,” blikt de amicale vader van twee dochters terug op de begintijd van zijn finaal uit de hand gelopen hobby. “Toen Sacha, een vriend van mij, tien jaar geleden een detector aanschafte, was ik ook snel om. Na de eerste keer speuren was ik al verslaafd. De spanning die je voelt als dat ding afgaat, dat is gewoon fantastisch, iedere keer weer. Tien jaar later is dat gevoel nog precies hetzelfde. Al is het meeste dat ik vind pure troep.” Zijn onbeheersbare fanatisme leverde Sebastiaan zijn eigen YouTube-kanaal op, waarop hij zijn zoektochten en vondsten deelt met ruim vijfduizend vaste kijkers. Samen met speurvriendjes Sacha, Arjan en Maikel vormen zij The Dutch Metal Hunters, voor wie geen historische munt, verdwaalde kogelhuls of zoekgeraakte trouwring zich nog langer veilig waant.

Nooit met lege handen

Ze zijn niet de enige. Volgens Sacha, samen met Arjan vandaag opgetrommeld voor de maandelijkse zoektocht, puilt het internet met ‘duizenden hobbyisten’ tegenwoordig uit van de metaaljagers.

Fanatici zijn er veel minder. “De meeste mensen met zo’n apparaat gaan er twee of drie keer mee op pad, vinden geen sieraden of geld en zijn er dan alweer klaar mee.” Voor moedeloosheid is duidelijk geen plek in het wereldje van doorgewinterde metaaljagers.

Sacha: “Je moet bereid zijn lang te zoeken en dan nog niks te vinden. Als je mazzel hebt, vind je een keer iets moois.” Maar voorzichtig optimisme is zeker toegestaan, kaatst Sebastiaan terug. “Juist als je dan even doorzet en je voor het eerst een zeldzaam muntje, een oorlogswapen of een Romeins embleem vindt, ben je gegarandeerd verkocht. Ik ben nog nooit met lege handen thuisgekomen. Je vindt altijd wel iets.”

Zijn YouTube-kanaal levert Sebastiaan meer op dan alleen leuke filmpjes. In ruil voor een naamsvermelding in zijn filmpjes ontvangt hij jaarlijks de meest gelikte detectors van een gespecialiseerde winkel. Momenteel zweert hij bij een speurstok genaamd The Legend. Naar het schijnt was deze machine verantwoordelijk voor het lokaliseren van onder meer Jos Brech, Osama bin Laden en de Titanic. In Nederland is het ding nog niet verkrijgbaar, vertelt Sebastiaan met gepaste trots. “Detectors worden steeds beter en pakken steeds meer op. Deze versie heeft bijvoorbeeld een multifrequentie. Die modus pikt zelfs het allerfijnste spul op van alle verschillende materialen.” Arjan en Sacha horen het aan met lichte afgunst. Hun detectors zijn minstens twee jaar ouder. Arjen: “Het is hem gegund. Sebastiaan steekt hier zoveel tijd in. Dat is onze Dagobert Duck.

Wat hij aan munten heeft verzameld, dat is niet normaal meer. Die gaat iedere week op pad, soms na werktijd nog. De rest van ons zijn mooi-weer-zoekers.”

Wanhopige verzoeknummers

Wegens de populariteit van hun filmpjes ontvangen Sebastiaan en zijn teamgenoten aan de lopende band wanhopige verzoeknummers in hun inbox. Of de speurneuzen daar vervolgens mee aan de slag kunnen en willen, is een tweede. Sacha: “Mensen vragen soms of wij hun gouden ketting, die zij ergens in een straal van vijf kilometer zijn verloren, kunnen terugvinden. Kansloos natuurlijk.” Succesverhalen zijn er inmiddels genoeg. Vijf jaar terug haalde Sebastiaan zelfs de lokale krantenkoppen, toen hij een trouwring terugvond. “De eigenaar was het ding verloren, nadat de motor van een bootje zijn hand tot pulp roteerde. Na drie kwartier had ik ’m gevonden. De ring dan, hè? Die vent was er hartstikke blij mee.

Dat zijn de mooie momenten.” Andersom worden nietsvermoedende eigenaren regelmatig benaderd door de metaaljagers. Al zit niet iedereen daarop te wachten.

“Een paar jaar terug vond ik op het strand een trouwring met de naam Cor erin gegraveerd,” vertelt Sebastiaan. “Ik deelde een foto ervan op Facebook, dat ging al snel het hele internet over. Daarop volgde een berichtje van de zus van de eigenaresse. Of ik direct het bericht wilde verwijderen.

Wat blijkt? De eigenaresse had die ring zelf in zee gesodemieterd en wilde hem helemaal niet terug. Cor was blijkbaar niet zo’n lieverdje geweest. Ik heb de ring toen maar verkocht.” Die sappige anekdote lijkt een geschikt moment voor de vraag die al sinds binnenkomst op mijn tong brandt. Kun je nou een leuk zakcentje verdienen aan het betere speurwerk? “Nee,” zeggen de mannen in koor. “Hoewel,” voegt Sacha daar snel aan toe, “als je alles wat je vindt doorverkoopt, dan misschien wel.” Een beetje purist bewaart zijn vondsten, maar soms gaat het jeuken. Metaaljagers zijn uiteindelijk ook maar mensen.

“Soms ben ik wel nieuwsgierig naar de waarde,” vertelt Sacha. Hij toont mij een oud Romeins muntje. “2350 euro kan ik hier voor krijgen. Maar ik doe het niet. Dat geld interesseert mij niet. Ik heb een prima baan en kan drie keer per jaar op vakantie. Een bijzondere collectie vind ik belangrijker. Zonnebrillen en sieraden horen daar niet in thuis, dus die verkoop ik door op Marktplaats. Na een paar seizoenen had ik op die manier 1200 euro opgegraven. Daar heb ik destijds mijn reisje naar Italië, inclusief vakantiehuisje, grotendeels mee bekostigd.”

Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.