Zeg het maar meteen: is het einde nabij?
“Objectief is dat zo: als we niks doen, dan is de wereld zoals we die nu kennen een keer klaar. Ik wil ook niet leven in een wereld waarin wij mensen op de proef worden gesteld en we moeten leren leven met bosbranden, overstromingen, extreme neerslag, droogte en orkanen. De andere kant is: ik zie ook veel kansen, de technologische en maatschappelijke ontwikkelingen gaan zo snel, die dragen bij aan oplossingen.”
Wij ‘onwetenden’ kunnen nog wegkijken. Jij weet precies wat er gebeurt als we die opwarming van de aarde niet stoppen. Lig je daar wakker van?
“Nee, maar ik gun het mijn kleinkinderen om een sneeuwpop te maken en te schaatsen op natuurijs. Doen we niks, dan is dat niet langer de realiteit. Afgelopen winter kun je eigenlijk geen winter noemen, het was eerder een natte, lange herfst. Dat komt door de opwarming. In Nederland hebben we de afgelopen jaren weersituaties gehad waarbij – als je de lijn doortrekt – het niet langer zo kan. Na die overstromingen in Limburg en die extreme hitte realiseren steeds meer mensen zich dat we iets moeten doen. Volgens mij wil iedereen een leefbare wereld voor de toekomstige generaties, voor z’n kinderen en kleinkinderen, dat bindt. De dreiging van de opwarming kunnen we alleen maar samen afwenden.”
Maar even: die paar graden, zoveel verschil maakt dat toch niet?
“Iemand die de gevolgen van de opwarming bagatelliseert of zegt: Joh, die 4 graden, waar maak je je druk om, dan hoef ik niet meer naar Zuid-Frankrijk op vakantie, heeft niet door hoe groot het probleem is. Daarom probeer ik telkens uit te leggen wat ik voel.
‘De eerste keer dat ik een topografische fout maakte, vond ik dat erg, ik schrok van die felle reacties. Nu kan ik dat makkelijker van me laten afglijden. Bij enige twijfel zoek ik het nu altijd vooraf op’
Ik snap ook dat de weg ernaartoe ingewikkeld is, maar de boodschap is simpel: we moeten stoppen met het gebruik van fossiele brandstoffen. Zijn we daar niet meer van afhankelijk, dan kan onze wereld draaien op een systeem van zon, wind, kernenergie en waterkracht en is er in principe energie in overvloed. Denk ook even aan wat je nu voor energie en gas betaalt, dat alles wordt bepaald door een paar machtige mensen die aan de knoppen draaien. De doelstelling van de VN is dat we over 28 jaar in een wereld leven waarin de CO2-uitstoot naar nul is gebracht. Ik vertrouw er niet blind op, maar heb goede hoop.”
Wat verbruiken we dan zoal?
“De gemiddelde Nederlander stoot gemiddeld 10.000 kilo CO2 per jaar uit. Die valt uiteen in vier stukken van 2.500 kilo: wonen (koken, douchen, verwarming), vervoer (auto, scooter, vliegen), voedsel (alle CO2 die vrijkomt bij het produceren van het voedsel dat je eet) en spullen (alles wat vrijkomt om de spullen te maken die jij gebruikt). De uitdaging is om in al die vier sectoren de CO2uitstoot terug te brengen naar nul, daar heb je zelf dus ook invloed op. Technologie helpt daar ook bij.
‘Laatst wilden mijn kinderen een echte hamburger eten, die bak ik dan voor ze, maar ik zeg er tijdens het serveren bij dat het een dooie koe is, haha’
Nog geen tien jaar geleden zag je de eerste elektrische auto in de straat en nu staan er bij mij op de parkeerplaats wel zes. Neem een gemiddelde parkeerplaats in een straat, over tien jaar zullen er alleen nog maar elektrische laadpalen staan. De prijs van een batterij in een Tesla is nu 6.000 euro. Twintig jaar geleden had diezelfde batterij een half miljoen euro gekost. Als je die lijn doortrekt, is het een kwestie van tijd dat je geen benzine meer in je auto doet.”
Dus voor jullie geen pakketreis naar Kreta dit jaar?
“Mijn uitdaging is altijd: zo min mogelijk. Ik vind het een prettige mindset om te proberen onze impact te verkleinen. Als iedereen dat zou doen, kun je naar minstens een halvering van je CO2-voetafdruk. Dagelijks weeg ik mijn CO2-uitstoot mee in de keuzes die ik maak. Een voorbeeld: afgelopen kerstvakantie gingen we naar vrienden in Valencia. Twee jaar geleden deden we dat ook, met de trein, een heel leuke ervaring.
Maar toen hadden we tien dagen de tijd en nu maar vijf. Met de trein is het achttien uur heen en achttien uur terug en we wilden onze vrienden zien. Voor het eerst in drie jaar zat ik dus weer in een vliegtuig. Dan denk ik: shit, ik zit in een vliegtuig. Ik heb totaal geen ambitie om op vakantie naar Thailand of Chili te gaan, maar soms vlieg ik dus. De uitdaging is alleen: zo min mogelijk.”
Denk je bij alles: weer een stukje smeltend ijs?
“Nee, en ik ben ook pragmatisch.
Ik kook vegetarisch, maar als ik in een restaurant alleen een gevulde courgette kan eten, dan bestel ik wel een stukje vlees of vis. Wij hebben één elektrische auto en als mijn vrouw en ik allebei naar ons werk moeten, ben ik snel geneigd om te denken: neem jij de auto, want jij hoeft minder ver te rijden. Ik neem dan de trein. Als zij rijdt is het 35 kilometer in totaal en voor mij 90 kilometer. Zo zijn er meer dagelijkse afwegingen: ik heb er grote moeite mee om blauwe bessen te kopen uit Chili of Nieuw-Zeeland, die hebben duizenden kilometers gereisd om in mijn yoghurt te belanden. Blauwe bessen eet ik dus niet. Overzichtelijk vind ik dat.”
Benieuwd naar de rest van het artikel? Lees het in de nieuwste Panorama of bekijk het op Blendle.
- Clemens Rikken