Criminele zigeuners in Nederland: Roma op rooftocht

Hij is jarenlang het gezicht geweest van de Roma in Nederland: Koos ‘Koko’ Petalo (1942). Bij het grote publiek is hij bekend als de ‘Zigeunerkoning’. Als de Roma in het nieuws zijn, treedt Koko op als spreekbuis. Hij komt zo diverse keren in botsing met de autoriteiten over standplaatsen voor woonwagens. Maar het is niet alleen daardoor dat er strubbelingen zijn tussen de Roma en de overheid. Petalo en zijn familie komen al in de jaren tachtig in aanraking met justitie in verband met ernstige feiten als oplichtingsen afpersingspraktijken.

Wegens het om de tuin leiden van verzekeringsmaatschappijen krijgt Koko in 1986 een celstraf van vier jaar aan zijn broek. Tien jaar later overlijdt hij. Zijn rondreizende medezigeuners zijn in de tijd daarna nog altijd ruimschoots aanwezig in Nederland. En niet altijd op een positieve manier. Natuurlijk zijn niet alle Roma crimineel, maar sommige komen veelvuldig in aanraking met politie en justitie. In Zuid-Nederland duiken de laatste tijd in de politiedossiers weer heel wat namen op van zigeuners die verdacht worden van criminele praktijken. Vooral op de burelen van de speurders in Limburg is dat het geval.

Klopjacht met helikopter

Dat is bijvoorbeeld het geval in Maastricht. Op donderdag 11 oktober van het vorig jaar omstreeks 14.50 uur wordt door een agent een inbrekersduo op de Antoon van Elenstraat in Maastricht opgemerkt dat bezig is met een roof in een woning. Het schichtig kijkende tweetal drentelt opvallend veel rond het pand en gaat er uiteindelijk ook naar binnen. De agent ziet tussen de lamellen door dat het duo met ‘een situatie bezig was die hij niet vertrouwde’, zo staat in het politiedossier met de naam Borland.

Als de jongen en het meisje kort daarna de benen nemen, blijven de twee in het vizier van de politie. Agenten weten het stelende tweetal nog diezelfde dag ‘buiten heterdaad’, zoals dat in politiejargon heet, te arresteren. Op de burelen van de Limburgse politie gaan dan vrijwel meteen alle alarmbellen rinkelen, want dit tweetal is bekend bij de opsporingsdiensten. En hoe.

De beruchte en opgerolde Roma-familie N. zou goed zijn voor meer dan honderd woninginbraken

Daarvoor moeten we even terug naar maandag 23 april van 2018. Aan de Bonenberg in het Limburgse Herten wordt een tweetal jongeren op heterdaad betrapt tijdens een inbraak. Tot een directe arrestatie komt het niet, want het betrapte duo slaat op de vlucht met een auto. Alle registers worden door de politie opengetrokken. Tijdens de klopjacht gaat er zelfs een helikopter met agenten de lucht in en op de grond zoeken diverse politieauto’s van de eenheden Roermond, Echt en Weert-Neder-weert naar het duo. Uiteindelijk heeft dat het gewenste resultaat: verborgen onder een struikgewas weet de politie de gevluchte dieven in de kraag te vatten. Tijdens de verhoren die daarop volgen zeggen de twee dat ze ‘Gionni’ en ‘Marina’ heten. De jongen is duidelijk minderjarig, het meisje lijkt ouder. Verder spreken ze geen woord Nederlands. Zijn dit wel hun echte namen? De rechercheurs hebben hun twijfels en besluiten om verder te spitten. Dit leidt niet echt tot resultaat: het enige dat vast komt te staan is dat dit duo Roma-zigeuners zijn. De gepakte broer en zus komen na korte tijd weer op vrije voeten in afwachting van de behandeling van hun zaak voor de rechter. Ze lijken daar allerminst van onder de indruk, want uit stukken van de recherche blijkt dat zij hun criminele rooftocht door Zuid-Nederland na hun vrijlating weer ‘gewoon’ voortzetten. Uiteindelijk leidt dit tot de arrestatie van de twee in Maastricht op 11 oktober. Sindsdien zitten ze achter slot en grendel. Tijdens het onderzoek kunnen de twee rovers gelinkt worden aan inbraken in onder andere Venlo, Roermond, Tegelen en Nijmegen.

‘Ik wil niet praten’

De recherche heeft de beschikking over beelden van bewakingscamera’s als bewijs tegen de twee zigeuners. Hierop is duidelijk te zien dat ze rond woningen lopen in het kader van voorverkenningen. Bij sommige panden gaan ze ook echt naar binnen. Uit alles blijkt dat zij het zijn, maar toegeven doen ze voor geen millimeter. Tijdens de verhoren zijn de verdachten niet echt spraakzaam, zo staat in het politiedossier. ‘Ik wil niet praten’ en ‘ik kan het me niet herinneren’ zijn veel voorkomende woorden die het tweetal met behulp van een tolk in de verhoorkamer gebruikt. Daardoor is het voor de Limburgse recherche een hels karwei om gegevens van de verdachten in dit dossier te achterhalen. Als de politie uiteindelijk naar Duitsland uitwijkt om te checken of daar informatie te vinden is over de twee hebben ze eindelijk beet. De mannelijke verdachte blijkt de 13-jarige Daniel S. te zijn. Zijn geboorteland en -plaats zijn onbekend. Zijn zus heet Adriana D., dan 23 jaar en geboren in het Italiaanse Varcelli. Daniel en Adriana hangt een lange gevangenisstraf boven het hoofd als justitie het onderzoek naar hen heeft afgerond. Daarnaast wil justitie in Duitsland en België hen ook nog graag vervolgen voor roven die aldaar zijn gepleegd.

De groep weet met smoesjes bij bejaarde slachtoffers binnen te komen en ontfutselt ze pinpassen, sieraden en geld

Limburg blijkt op dit moment voor criminele Roma populair om te verblijven en hun slag te kunnen slaan. Leden van beruchte Roma-families spelen namelijk ook in een ander actueel justitiedossier, een onderzoek onder leiding van het Openbaar Ministerie (OM) in Limburg, de hoofdrol. Op donderdag 27 september van het vorig jaar loopt een drietal zigeuners tegen de lamp, zo blijkt uit een proces-verbaal van de politie. Omstreeks 09.20 uur zien twee oplettende verbalisanten een auto rijden op autosnelweg A2 bij Eijsden. Ze checken het kenteken en merken op dat de blauwe Ford Focus met een Duits kenteken bekend is. De auto is eerder in verband met een woninginbraak in de provincie Brabant gezien. Daarom besluiten de agenten een volgteken te geven en de inzittenden naar hun identiteit te vragen.

De drie Roma overhandigen keurig een geldig en op naam staand Servisch paspoort. Omdat na controle van het ingeslagen chassisnummer blijkt dat de auto valse kentekenplaten voert, spitten de politieagenten de auto verder door. In de kofferbak vinden ze twee grote schroevendraaiers van het merk Stanley.

‘Gewantrouwd door politie’

Ondertussen komt er ook nieuws uit de politieregisters: de verdachten blijken ‘goede bekenden’ van het politiekorps te zijn. In de landelijke politiesystemen staat dat ze eerder al gecontroleerd en opgepakt zijn met ‘inbrekerswerktuig’ in hun bezit. Als de agenten zien dat het drietal ook verdacht wordt van een inbraak in Brabant, gaan ze over tot arrestatie. Het strafrechtelijk onderzoek van politie en justitie naar de verdachte zigeuners Kevin D. (15), Dakomo J. (16) en Marija R. (48), allen afkomstig of geboren in Servië, is nog altijd in volle gang. Er is nog geen datum geprikt voor een inhoudelijke behandeling van de zaak. Wel hebben we hun advocaat Dirk Daamen gevraagd om een reactie. Hij zegt: “Wat mij opvalt is dat Roma erg worden gewantrouwd door politie, justitie en rechters. Ze lijken bij voorbaat al veroordeeld en krijgen zelden het voordeel van de twijfel. Ieder individu is anders en iedere zaak staat op zichzelf. Voor vooroordelen, al dan niet gebaseerd op ervaringen uit het verleden, is in het strafrecht geen plaats.”

Het vermoeden bestaat dat Roma juist in Limburg actief zijn omdat ze snel de grens kunnen oversteken naar buurlanden als België of Duitsland. Dit bemoeilijkt het onderzoek naar deze criminaliteit. Goede samenwerking is vereist om deze criminele groeperingen te stoppen. Gelukkig werpt die samenwerking steeds duidelijker zijn vruchten af. Zo loopt er op dit moment ook in Duitsland een groot strafrechtelijk onderzoek naar een groep Roma. De opgerolde bende wordt door de autoriteiten verantwoordelijk gehouden voor meer dan honderd woninginbraken die gepleegd zijn in Duitsland, België, Denemarken en Nederland. Volgens de Duitse politie gaat het om een grote Roma-familie die al jarenlang actief is in de onderwereld. Het Algemeen Dagblad meldt dat het hier om de beruchte familie N. gaat, die in Nederland in 2012 in beeld kwam vanwege een serie diefstallen in Enschede.

Toen hielden deze Roma zich vooral bezig met babbeltrucs bij vaak bejaarde slachtoffers. De groep wist dan met een smoesje bij hun slachtoffers binnen te komen en ontfutselde hen pinpassen, sieraden en contant geld. In totaal stalen ze in die periode voor een kleine vier ton bij elkaar. Meer dan vijftig personen werden als verdachten aangemerkt, in 2014 is een deel veroordeeld tot straffen tot vier jaar, maar in hoger beroep vielen de straffen lager uit. Het gerechtshof in Arnhem vond dat er geen sprake was van een criminele organisatie.

Een deel van de familie woont nu in de omgeving van Utrecht. Daar lijken ze hun misdaden onverminderd voort te zetten. In de afgelopen twee jaar zou de familie N. het vooral hebben gemunt op vrijstaande huizen en boerderijen, ook buiten onze landsgrenzen. Alleen in Duitsland is al 64 keer ingebroken. De politie spreekt van een uiterst professionele werkwijze omdat ze in steeds wisselende groepen werken en auto’s gebruiken die op naam staan van stromannen. Daarnaast beschikken ze over geavanceerde communicatiemiddelen om elkaar tijdens inbraken te waarschuwen. Tijdens het speurwerk van de Duitse politie, de Nederlandse collega’s en Europol werden eind vorig jaar in België meerdere arrestaties verricht, waarna het dit voorjaar prijs was in woningen van leden van de familie N. in Utrecht en Enschede. Het onderzoek in deze zaak is ook nog in volle gang.

DE ROMA-MOORDEN

De moord op Zyra Weiss (22) uit Nuenen en haar Belgische verloofde Nikki Lafertin (25) zorgde in 2012 voor flinke onrust in de zigeunergemeenschap. Het duo werd dood gevonden in een huis in het Belgische plaatsje Sint-Niklaas. De Brabantse en haar vriend, die hun verlovingsfeest zouden gaan vieren, bleken te zijn doodgeschoten. Justitie in België maakte tijdens het onderzoek openbaar dat de dader(s) - net zoals de twee slachtoffers - afkomstig zijn uit de Roma-gemeen-schap. Er is ook gekeken of er iets van vijandigheid was tussen de twee families waar de twee slachtoffers vandaan kwamen. Dat bleek niet het geval, of werd in ieder geval niet bevestigd. Deze zaak is na al die jaren nog altijd niet opgelost.

‘KINDEREN IN MIDDELEEUWSE OMSTANDIGHEDEN’

De 42-jarige Milutin Pavlovic is zelf een Roma. Hij is sinds enige tijd werkzaam als hulpverlener om te proberen zijn medezigeuners op het rechte pad te krijgen en waar nodig voorlichting te geven. “Ik was tot enkele jaren geleden zelf crimineel, vanaf ongeveer mijn zevende levensjaar,” legt Pavlovic uit.

“Maar gelukkig had ik de kracht om een nieuwe weg in te slaan.”

Hij zegt dat er nog zoveel te doen is voor de Roma-gemeenschap in Nederland, die op dit moment uit 40.000 mensen bestaat. “Ik wil vooral de kinderen van Roma helpen anders te gaan denken en over te halen toch naar school te gaan. De kinderen weten namelijk vaak niet beter en gaan stelen omdat zij denken dat dit normaal is,” vindt Pavlovic.

“De situatie rond de Roma in Nederland baart mij absoluut zorgen. Let wel: niet iedere Roma is crimineel, maar voor een groot gedeelte geldt dit wel. Samen met anderen probeer ik daar wat aan te doen.”

Mariët Meester, een deskundige op het gebied van zigeunergroeperingen en in het bijzonder de Roma, luidt ook de noodklok. Zij geeft eveneens aan dat één van de belangrijkste oorzaken voor crimineel gedrag van deze zigeunergroep volgens haar de opvoeding van Roma-kinderen is. “De Roma sturen hun kinderen niet naar school. Veel Roma weten daardoor niet beter dan dat ze zich bezig moeten houden met criminele praktijken,” legt Meester uit.

Volgens haar kampt Nederland al decennialang met Roma. “In de jaren zeventig kwamen de eerste Roma naar Nederland. Dat was een lastige groep omdat een deel daarvan zich bezighield met diefstallen en zo. Recent is het er niet beter op geworden nu Bulgarije en Roemenië zijn aangesloten bij de EU. Daar komen immers ook veel Roma vandaan.”

Over veelal criminele zigeuners in Nederland deed de rechtbank in Amsterdam op 28 september uitspraak in een schokkende zaak. Een vader en moeder uit de Balkan maakten zich volgens justitie schuldig aan het smokkelen van hun (veelal minderjarige) kinderen naar onder andere Nederland en aan uitbuiting van hen.

De kinderen moesten op grote schaal inbraken plegen en kregen steeds een andere identiteit. “Zij hebben nagenoeg geen enkel onderwijs genoten, waardoor hun elke kans op een normale toekomst is onthouden. Verdachte en zijn vrouw hebben mensen gecreëerd die niet in staat zijn een ander bestaan op te bouwen dan het criminele bestaan waarin zij zijn opgegroeid,” zegt justitie in het vonnis.

“De kinderen van verdachte kunnen door zijn handelen niet meer bij hun eigen gezin wonen en hebben door de situatie die is ontstaan slechts sporadisch contact met hun moeder. De omstandigheden waarin de kinderen verkeerden is ‘middeleeuws’ te noemen. Zij zijn opgegroeid in mensonterende omstandigheden.” Het OM eiste acht jaar cel voor de vader, maar de rechtbank legde hem uiteindelijk een celstraf van zes jaar op.